Radio SzczecinRadio Szczecin » Region
reklama
Zobacz
reklama
Zobacz
autopromocja
Zobacz

Rząd Jędrzeja Moraczewskiego 18 listopada 1918. W pierwszym rzędzie siedzą (od lewej): Stanisław Thugutt, Jędrzej Moraczewski, Józef Piłsudski, Leon Supiński, Leon Wasilewski. źrodło: https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Pi%C5%82sudski
Rząd Jędrzeja Moraczewskiego 18 listopada 1918. W pierwszym rzędzie siedzą (od lewej): Stanisław Thugutt, Jędrzej Moraczewski, Józef Piłsudski, Leon Supiński, Leon Wasilewski. źrodło: https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C3%B3zef_Pi%C5%82sudski
To był manifest suwerenności i program odbudowy państwa. W nocy z 18 na 19 listopada 1918 roku została nadana depesza oznajmująca odrodzenie Rzeczypospolitej Polskiej.
Dokument, podpisany trzy dni wcześniej przez Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego, wyemitowano z radiostacji warszawskiej Cytadeli, która w tym celu została w odbita.

Minister Spraw Zagranicznych Jacek Czaputowicz podkreśla, że rządy, które odebrały depeszę, różnie na nią reagowały. Przypomniał, że początkowo informacja była przez część państw ignorowana. Minister dodał jednak, że jest to symboliczna data ogłoszenia światu "woli narodu polskiego do bytu niepodległego".

Historyk profesor Włodzimierz Suleja powiedział, że ta depesza informowała o tym, że istnieje państwo.

- Mówiła w sposób jednoznaczny, że państwo powstało, że ma władze, że powstało w wyniku wyboru czy decyzji społeczeństwa. Niemcy ewakuując się stąd zostawili sprzęt, m.in. środki łączności. To wiązało się też z zamysłem Piłsudskiego z początku wojny: mieć teren, ogłosić niepodległość, to było bardzo ważne - podkreślił historyk.

Historyk, prof. Wojciech Roszkowski powiedział, że ostateczne uznanie naszego państwa przyszło wraz z rządem Ignacego Jana Paderewskiego w styczniu 1919 roku.

- W tym momencie, mówimy o 18 listopada, w stolicach zwycięskiej Ententy mogło panować przekonanie, że w Warszawie powstał rząd kierowany po pierwsze przez zwolennika państw centralnych, które właśnie zostały przez Ententę pokonane, a po drugiej o dla nich nie do końca jasnych korzeniach socjalistycznych i nie wiadomo, czy tutaj nie zapanuje rewolucja bolszewicka - mówił historyk.

Jak dodał, Piłsudski w swoim praktycznym działaniu przez te trzy miesiące pokazał, że panuje nad sytuacją. - I to jest niezwykły jego wkład w odzyskanie niepodległości i wyprowadził Polskę z otchłani rewolucji - powiedział prof. Roszkowski.

W setną rocznicę wyemitowania depeszy, dokładnie o północy, wszystkie anteny Polskiego Radia nadadzą specjalny program: przedwojenny sygnał dźwiękowy Polskiego Radia, tekst depeszy oraz hymn.

- To jest symboliczny akt mówiący o tym, że pamiętamy, że 100 lat temu Rzeczpospolita wróciła na mapy. Odczytanie depeszy na wszystkich antenach ma właśnie akt ten przypominać - zaznacza Paweł Kwieciński, dyrektor programowy Polskiego Radia.

Sto lat temu w nocy, polscy żołnierze po przejęciu radiostacji z rąk zaborcy, rozpoczęli wielogodzinne nadawanie alfabetem Morse'a depeszy notyfikującej odrodzenie Rzeczypospolitej.

Depesza ogłaszająca powstanie Niepodległego Państwa Polskiego

Jako Wódz Naczelny Armii Polskiej pragnę notyfikować rządom i narodom wojującym i neutralnym istnienie Państwa Polskiego Niepodległego, obejmującego wszystkie ziemie zjednoczonej Polski. Sytuacja polityczna w Polsce i jarzmo okupacji nie pozwoliły dotychczas narodowi polskiemu wypowiedzieć się swobodnie o swym losie. Dzięki zmianom, które nastąpiły w skutek świetnych zwycięstw armij sprzymierzonych - wznowienie niepodległości i suwerenności Polski staje się odtąd faktem dokonanym.

Państwo Polskie powstaje z woli całego narodu i opiera się na podstawach demokratycznych. Rząd Polski zastąpi panowanie przemocy, która przez sto czterdzieści lat ciążyła nad losami Polski - przez ustrój zbudowany na porządku i sprawiedliwości. Opierając się na Armii Polskiej pod moją komendą, mam nadzieję, że odtąd żadna armia obca nie wkroczy do Polski, nim nie wyrazimy w tej sprawie formalnej woli naszej. Jestem przekonany, że potężne demokracje Zachodu udzielą swej pomocy i braterskiego poparcia Polskiej Rzeczypospolitej Odrodzonej i Niepodległej.
Wódz naczelny: Piłsudski - za ministra spraw zewnętrznych: Filipowicz

Depesza została wysłana drogą radiową z aparatu w Cytadeli Warszawskiej, zaraz po opuszczeniu jej przez oddziały niemieckie. Jako pierwsi niepodległość Polski uznali Niemcy - 20 listopada 1918 roku.
Minister J. Czaputowicz o depeszy informujacej świat o powstaniu Państwa Polskiego
- Mówiła w sposób jednoznaczny, że państwo powstało, że ma władze, że powstało w wyniku wyboru czy decyzji społeczeństwa. Niemcy ewakuując się stąd zostawili sprzęt, m.in. środki łączności. To wiązało się też z zamysłem Piłsudskiego z początku wojny: mieć
Profesor W. Roszkowski o depeszy J. Piłsudskiego
Relacja Witolda Banacha (IAR)

Najnowsze Szczecin Region Polska i świat Sport Kultura Biznes

12345
12345
12345

radioszczecin.tv

Najnowsze podcasty