Trochę Kultury
Radio SzczecinRadio Szczecin » Trochę Kultury » Rozmowy o książkach
Konrad Wojtyła, fot. [Andrzej Kutys]
Konrad Wojtyła, fot. [Andrzej Kutys]
W warszawskim wydawnictwie Convivo Anny Matysiak ukazała się książka Konrada Wojtyły "Pod czerwień. 111 wierszy". To autorski wybór 100 wierszy z wszystkich dotychczasowych tomów poety poszerzony o 11 premierowych wierszy. Wśród nich znaleźć można m.in. teksty z debiutanckiego arkusza wydanego w 2000 roku oraz te pomieszczone w tomie "może boże" (2010 Instytut Mikołowski), wyróżnionym Lubuskim Wawrzynem Literackim czy "Znaku za pytaniem" (2017, WBPiCAK), za który Wojtyła otrzymał Nagrodę Otoczaka. Wierszy tytułowy – podobnie jak 10 zupełnie nowych utworów – zapowiada jednocześnie nową książkę szczecińskiego poety "Scherzofrenia".


Posłuchaj rozmowy Agaty Rokickiej
Prof. Zbigniew Mikołejko w posłowiu do Pod czerwieni definiuje Wojtyłę jako autora na wskroś metafizycznego, niewolnego od grozy i „męstwa bycia” (określenie Paula Tillicha), metodycznie wręcz zmagającego się z kalectwem oraz szorstkością świata, z jego niedostatkiem czy brakiem, na który autor nie wyraża zupełnie zgody. Jednocześnie zwraca uwagę na odniesienia do tradycji awangardowych, w tym również – a może przede wszystkim – na prywatną, intymną rewolucję w języku: "doznajemy wyszukanej językowej ekwilibrystyki, a wręcz nawet szaleństwa metafor, konsekwentnie niesfornych i drastycznie wierzgających przeciw sobie albo ironicznie kwestionujących się wzajem. Ale ta językowa wywrotowość praktykowana jest przez poetę – to zgoła paradoksalne – z zadziwiającą i żelazną wręcz dyscypliną, bez żadnej pokusy rozkiełznania".
Zdaniem Mikołejki to właśnie "z gruzów języka" osuwających się w religijną pustkę Wojtyła buduje z żelazną konsekwencją swoje wiersze: "I to coś znaczy, jakieś wyrodzenie czy też wydziedziczenie. Ale wydziedziczenie nieostateczne przecież – coś zostało z gruzów języka, coś kołacze się w ruinach i głowie, coś majaczy w głębi tych przygodnych egzystencjalnych konstruktów. To oczywiście zatem język żywy, wciąż żywy. To choćby język „podsłuchańców”. „Podsłuchańce” te, inaczej niż u Wisławy Szymborskiej, nie skupiają się u Wojtyły na spuentowanej zręcznie anegdocie „wprost z życia”, lecz – lekcja Białoszewskiego została tu wysłuchana starannie i z ogromnym wynalazczym pożytkiem – na karkołomnych paradoksach mowy, na łamańcach i harcach mowy już potrzaskanej, krnąbrnej, zawsze wiodącej na jakieś manowce, w jakieś miazmaty mowy i wewnętrznego pejzażu, coś jednak w sumie – i mimo wszystko – objawiającej. Tak, tak – objawiającej".
Joanna Oparek dodaje zaś, że "Pod czerwień" to współczesna opowieść o długiej podróży (a bez dłużyzn) do domu poezji, gdzie mieszkają miłość, śmierć i pamięć o miłości i śmierci. Czasem słychać w nim śmiech, który jest „diagnozą rzeczy wspólnych”. Zmieniając konwencję tej notki chciałabym jeszcze dodać, że wiersze Konrada Wojtyły rozbierają nas „haftka po haftce”. Słowa wbijają się w słowa, wcinają się w myśli. Po to, żeby przenicować rzeczywistość. Żeby dobrać się do tego, co metafizyczne.
 

Zobacz także

2023-11-20, godz. 00:21 ">>Dwie Historie Jakie to historie? O umierającym tosterze, który kochał film "Ratatuj"; o bogach i bałwanach; babci, która po śmierci przychodziła do altanki zapalić papierosa… » więcej 2023-11-20, godz. 01:21 Kocie oko” Michała Dłużaka [ROZMOWA] Z wykształcenia socjolog, z zawodu informatyk, z zamiłowania ogrodnik. Miłośnik kotów, nie tylko czarnych. Bibliofil uwielbiający swoją bibliotekę. Właśnie… » więcej 2023-11-05, godz. 17:00 Dźwięk bez fikcji. O radiowym reportażu artystycznym. Podcasty, seriale audio, a przede wszystkim reportaże artystyczne - nad tymi wszystkimi formami opowieści dźwiękowej, w swojej książce "Dźwięk bez fikcji… » więcej 2023-10-08, godz. 17:00 "Facetom nic do tego" Malwina Kozłowska i Sylwia Trojanowska "Facetom nic do tego" to druga, wspólna książka Malwiny Kozłowskiej i Sylwii Trojanowskiej. Pierwsza "Facetom wstęp wzbroniony" ukazała się kilka miesięcy… » więcej 2023-09-12, godz. 10:41 "Najważniejsze to przeżyć" - nowa książka Ałbeny Grabowskiej [ROZMOWA] Wojna się skończyła. Do zrujnowanej Warszawy wracają ludzie, których życie też legło w gruzach. Ale przeżyli. I to jest najważniejsze… II wojna… » więcej 2023-09-12, godz. 10:38 "Rok, w którym zmieniły się mapy" - tłumaczenie Anna Klingofer-Szostakowska [ROZMOWA] Rok 1999, Sorrento w Australii. Na mapie życia jedenastoletniej Fred zmienia się niemalże wszystko. Do Sorrento, gdzie mieszka, przybywa duża grupa albańskich… » więcej 2023-08-27, godz. 21:41 "Samotne oceany" Pauliny Reiter [POSŁUCHAJ] „Nie chciałam być sławna, chciałam być pierwsza." W 1976 roku żeglarka, kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz wyruszyła w rejs. W ciągu dwóch lat samotnie… » więcej 2023-08-20, godz. 20:00 Skandalista od "Pana Samochodzika" Jarosława Molendy [ROZMOWA] Konformista, autor paszkwili ukrywający się pod pseudonimem. „Żarliwy komunista” z zamiłowania i współpracownik służby bezpieczeństwa z wyboru. Nie… » więcej 2023-07-17, godz. 01:21 Milan Kundera. Nieznośny ciężar śmierci [WSPOMNIENIE] „Moją życiową ambicją było połączenie najwyższej powagi pytania z najwyższą lekkością formy. Połączenie frywolnej formy i poważnego tematu od… » więcej 2023-07-09, godz. 23:05 "Pamiątkowe rupiecie" - poszerzone wydanie biografii Wisławy Szymborskiej na jej 100. urodziny [ROZMOWA] "Pamiątkowe rupiecie" - jak czytamy na okładce książki - "pierwsza, pełna biografia poetki jest soczystą, pisaną z brawurą, lekkością i poczuciem humoru… » więcej
12345