FONOSFERA
Radio SzczecinRadio Szczecin » FONOSFERA » Reportaże i słuchowiska
Lilijka Organizacji Harcerskiej Rodło .svg
Lilijka Organizacji Harcerskiej Rodło .svg
Znak Rodła. Związku Polaków w Niemczech. Autor: Janina Kłopocka
Znak Rodła. Związku Polaków w Niemczech. Autor: Janina Kłopocka
Swoje korzenie polskie harcerstwo na terenie Niemiec zawdzięcza pierwszym drużynom skautowym konspiracyjnie zakładanym jeszcze przed I wojną światową. Pierwsza organizacja polskiego harcerstwa w Niemczech, jednocząca liczne polskie organizacje skautowskie, założona została w 1925 roku jako Związek Harcerzy Polskich w Niemczech i pod tą nazwą działała do roku 1927. Dnia 9 maja 1926 na zjeździe organizacji harcerskich w Bytomiu postanowiono utworzyć jednolitą organizację harcerską w Niemczech, którą w 1927 nazwano Związkiem Harcerstwa Polskiego w Niemczech, w skrócie ZHPwN.
W roku 1933 Paweł Gajdzik zaprojektował połączenie Rodła symbolu Związku Polaków w Niemczech z lilijką harcerską. Hufcowy Berlińskiego Hufca Harcerstwa Polskiego Edmund Rydziński wykonał w rysunku lilijkę harcerską wraz ze znakiem Rodła. Znak ten stał się nowym godłem harcerstwa polskiego na tych terenach. Początkowo spontanicznie pojawiał się na sztandarach drużyn, zastępów i gromad zuchów. Wkrótce został przyjęty jako oficjalny znak Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech i noszony był na tarczach przypiętych do harcerskich bluz. W 1938 roku harcerstwo polskie w Niemczech obchodziło 25-lecie działalności. Z tej okazji odbyły się uroczystości jubileuszowe, podczas których w Domu Polskim w Berlinie zorganizowano wystawę prezentującą działalność 10 hufców działających na terenie Niemiec.
Związek Harcerstwa Polskiego w Niemczech organizacyjnie podlegał Związkowi Polaków w Niemczech. Według danych z 1 stycznia 1926 organizacja liczyła 321 członków w 12 drużynach, skupionych w 3 hufcach. Stan organizacji na 31 marca 1939 wynosił: 2895 członków, razem 136 drużyn skupionych w 11 hufcach.
We wrześniu 1937 roku gestapo zakazało członkom ZHP w Niemczech noszenia mundurków harcerskich, lilijki z Rodłem oraz używania biało-czerwonych barw. Działacze harcerscy wpisywani byli na listę „wrogów Rzeszy”, tzw. Sonderfahndungsbuch Polen (pol. Specjalna księga Polaków ściganych listem gończym). Organizacja została rozwiązana decyzją władz niemieckich dnia 7 września 1939, a wielu jej członków zostało zabitych przez nazistów.
W 1984 roku byli harcerze berlińskiej drużyny Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech - wtedy już mieszkańcy Szczecina opowiedzieli o tym, jak walczyli o swoją polskość.
"Muttersprache - polski; Nationalität - polska" - to tytuł reportażu Małgorzaty Furgi, który przypominamy.
Posłuchaj reportażu Małgorzaty Furgi
Posłuchaj rozmowy Agaty Rokickiej z Tomaszem Wieczorkiem, przewodnikiem po Szczecinie, z Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej Zamku Książąt Pomorskich
 

Zobacz także

2024-03-12, godz. 09:24 "Kraina poplątanych dróg" - reportaż Małgorzaty Furgi Po 10 latach pobytu za granicą, wrócili do Polski. Tęsnili przede wszystkim za za zachodniopomorskimi krajobrazami. Teresa T. Maja i Krzysztof Petelczyc, razem… » więcej 2024-03-13, godz. 08:49 250. rocznica urodzin Caspara Davida Friedricha [ROZMOWA] Wystawy specjalne, koncert w ruinach klasztoru Eldena i urodzinowy tort w centrum miasta - to tylko kilka z wielu pomysłów na świętowanie 250. urodzin Caspara… » więcej 2024-03-11, godz. 09:34 Czy młodzi Polacy coraz chętniej czytają książki? Nawet trzy godziny czekali fani na możliwość spotkania ze swoimi ulubionymi autorami podczas Poznańskich Targów Książki 2024. Tłumy ustawiały się m.in… » więcej 2024-03-07, godz. 06:00 „Idziemy dalej” - reportaż Małgorzaty Furgi Trzy panie, mamy dzieci z niepełnosprawnościami postanowiły pomóc sobie oraz innym rodzicom i opiekunom osób niepełnosprawnych. Sylwia Mecha, Beata Błaszyńska… » więcej 2024-03-06, godz. 06:00 „Akademia Przyszłości - projektowanie dobrego świata” – reportaż Małgorzaty Furgi Na terenie województwa zachodniopomorskiego działa kilkanaście klubów rodzica zastępczego. W tych klubach rodzice zastępczy przede wszystkim rozmawiają… » więcej 2024-03-05, godz. 12:05 "Polska jest tutaj, gdzie się urodziła" - reportaż Agaty Rokickiej Każdy ma swoją Arkadię - miejsce, które przywodzi na myśl dobre czasy. Pani Janina nazywa je "doliną marzeń". Dla niej tą doliną jest Zamarstynów, zatopiona… » więcej 2024-03-04, godz. 06:00 "Sierociniec" - premiera książki Przemysława Kowalewskiego „Sierociniec” to najnowsza książka szczecińskiego pisarza Przemysława Kowalewskiego. Powieść inspirowana prawdziwymi wydarzeniami, ukaże się w najbliższą… » więcej 2024-02-29, godz. 06:00 "Śpiewać każdy może" - reportaż Katarzyny Wolnik-Sayny "Ten kto śpiewa modli się dwa razy" - powtarzał mistrz "Poręba" czyli Jurek Porębski. To dzięki niemu wielu żeglarzy brało gitarę do ręki by opiewać… » więcej 2024-02-28, godz. 06:00 „Pamiętnik życia” – reportaż Anny Kolmer Powody dla których ludzie piszą pamiętniki są różne. Jednak podstawowym jest pragnienie zachowania w pamięci tego, co dla danej osoby czy grupy jest istotne… » więcej 2024-02-27, godz. 05:45 "Fotografia młodych Szczecinian" - reportaż Małgorzaty Furgi Młodzieżowa Rady Miasta Szczecin to reprezentacja szczecińskiej młodzieży. Dwa lata temu młodzi ludzie postanowili przeprowadzić badania wśród swoich… » więcej
12345