Radio SzczecinRadio Szczecin » Polska i świat
Reklama
Zobacz
Reklama
Zobacz
Autopromocja
Zobacz

Groby por. Henryka Borowego-Borowskiego ps. „Trzmiel” i mjr Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora” w Panteonie – Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Fot. www.wikipedia.org / Mateusz Opasiński
Groby por. Henryka Borowego-Borowskiego ps. „Trzmiel” i mjr Hieronima Dekutowskiego ps. „Zapora” w Panteonie – Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. Fot. www.wikipedia.org / Mateusz Opasiński
69 lat temu, 7 marca 1949 roku, został zamordowany przez bezpiekę major Hieronim Dekutowski "Zapora", cichociemny, legendarny dowódca oddziałów partyzanckich Armii Krajowej i zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość, żołnierz niezłomny.
Skazany na siedmiokrotną karę śmierci, zginął w więzieniu przy Rakowieckiej w Warszawie, gdzie wcześniej przeszedł brutalne śledztwo. Ciało wrzucono do zbiorowej bezimiennej mogiły. Szczątki majora odnaleziono w 2012 roku w kwaterze na "Łączce" na warszawskich Powązkach.

Hieronim Dekutowski "Zapora" walczył jako ochotnik w wojnie obronnej 1939 roku. Następnie bronił granic Francji, a po jej kapitulacji został ewakuowany do Wielkiej Brytanii. W 1943 roku przerzucono go na teren Polski jako cichociemnego. Został przydzielony do Kedywu Okręgu AK Lublin. Przeprowadził kilkadziesiąt akcji zbrojnych. W sierpniu 1944 roku podjął nieudaną próbę przedostania się na pomoc walczącej Warszawie.

Na początku 1945 roku zgodnie z postanowieniem Komendy Okręgu AK Lublin skoncentrował żołnierzy zagrożonych aresztowaniami i rozpoczął przeprowadzanie akcji odwetowych wobec wojsk NKWD i organów władzy ludowej. Jego oddział, wraz z innymi, uwolnił kilkunastu przetrzymywanych w więzieni UB w Janowie Lubelskim, a także zajął posterunki MO w Bełżycach oraz w Urzędowie.

W 1947 roku, po ogłoszeniu przez władze komunistyczne amnestii, zaprzestał akcji i ujawnił się. Zagrożony aresztowaniem wraz z grupą podkomendnych podjął próbę ucieczki poza granice kraju, w trakcie której wszyscy zostali zatrzymani w Nysie przez funkcjonariuszy bezpieki.

Major Dekutowski został poddany brutalnemu śledztwu w więzieniu przy Rakowieckiej w Warszawie. Wyrokiem sądu wojskowego skazano go na siedmiokrotną karę śmierci. Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Przed wykonaniem wyroku "Zapora" podjął jeszcze jedną, nieudaną próbę ucieczki z celi. Stracono go 7 marca 1949 roku.

Wyrok wydany przez władze komunistyczne został unieważniony w 1994 roku. W 2007 prezydent Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie majora Dekutowskiego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Uhonorowanych zostało też sześciu żołnierzy "Zapory"' straconych wraz z nim.

Pogrzeb majora Dekutowskiego odbył się we wrześniu 2015 roku. Został pochowany w Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Trzy lata wcześniej w kwaterze na „Łączce” na tej samej nekropolii odnaleziono jego szczątki.

Najnowsze Szczecin Region Polska i świat Sport Kultura Biznes

Autopromocja
Zobacz
Reklama
Zobacz

radioszczecin.tv

Najnowsze podcasty