Trochę Kultury
Radio SzczecinRadio Szczecin » Trochę Kultury
Janek Pentz – gitarzysta, kompozytor. Fot. Archiwum artysty
Janek Pentz – gitarzysta, kompozytor. Fot. Archiwum artysty
Zwycięzca wielu prestiżowych konkursów, ostatnio HASPA Guitar Cup w Hamburgu, 24-letni gitarzysta i kompozytor, który zasłynął z mistrzowskiej gry techniką fingerstyle. Koncertuje z takimi gwiazdami jak m.in. Tommy Emmanuel, Andy McKee, Andrew York, Mike Dawes, Alex Misko czy Daniel Cavanagh (Anathema) w Polsce, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Włoszech, Łotwie, Austrii, Belgii, Holandii i... w Watykanie, gdzie grał dla samego papieża Franciszka.

Zyskał uznanie nie tylko dzięki wirtuozowskim solowym interpretacjom, ale także występom w duetach z ikonicznymi wokalistkami polskiej sceny, m.in. z Edytą Geppert i Martyną Jakubowicz. Nagrywa również z raperami oraz gwiazdami popowymi rodzimej i europejskiej sceny. Jest ponadto autorem ścieżek dźwiękowych do filmów dokumentalnych oraz płyt ze swoją muzyką: „Heroic Dreams…”, „Eternity” i „Paradox”.

Tegoroczny absolwent Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie gitary, którą ukończył z wyróżnieniem, koncertował w Szczecinie w czwartek, 15 lutego 2024 roku z Martyną Jakubowicz i Dariuszem Befeltowskim.

Polecam gorąco spotkanie z Jankiem Pentzem – artystą, który gra na szczególnie sygnowanej gitarze Baton Rouge. Wywiad otwiera fragment Jego kompozycji „Kłobuk”, a zamyka „Los Amores De Noviembre” Astora Piazzolli z albumu Zubek & Pentz Piazzolla Duo, zarejestrowanego z Piotrem Zubkiem – aktorem, wokalistą, kompozytorem i autorem tekstów.
Posłuchaj rozmowy Doroty Zamolskiej z gitarzystą Jankiem Pentzem
Skrzypaczka Maria Sosnowska-Sakowska i wiolonczelistka Zuzanna Sosnowska przyjmują owacyjne brawa publiczności. Fot. Kamila Kozioł [Filharmonia w Szczecinie]
Skrzypaczka Maria Sosnowska-Sakowska i wiolonczelistka Zuzanna Sosnowska przyjmują owacyjne brawa publiczności. Fot. Kamila Kozioł [Filharmonia w Szczecinie]
Ze Szczecina pochodzi wielu wybitnych muzyków, w tym także kompozytorów. Kiedyś tworzył tu Carl Loewe, dziś Janusz Stalmierski czy Piotr Klimek. Niewiele osób wie, że w Szczecinie urodził się także Zbigniew Bagiński – jeden z najbardziej cenionych polskich kompozytorów na świecie. W tym roku mija okrągłe 55 lat od premiery jego pierwszego utworu – słynnego Tryptyku na klarnet i fortepian. Twórca świętuje także swoje 75. lecie urodzin.

W piątek, 16 lutego 2024 roku w Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza zaprezentowany był po raz pierwszy Jego Koncert skrzypcowy – podobnie jak większość dzieł twórcy, silnie zakorzeniony w tradycji. Artysta nie ucieka od spuścizny wielkich poprzedników, mimo to odnajduje niebanalne rozwiązania melodyczne, rytmiczne i muzyczne formy. Tak też dzieje się w jego Koncercie skrzypcowym, który wpisuje się w klasyczne ramy oparte na kontraście trzech części o odmiennym charakterze.

Dzieło brawurowo wykonała rewelacyjna Maria Sosnowska-Sakowska – laureatka wielu międzynarodowych konkursów, solistka skrzypaczka Orkiestry Filharmonii w Szczecinie, członkini prestiżowych europejskich orkiestr, takich jak m.in. Gustav Mahler Jugendorchester czy Junge Deutsche Philharmonie.

Podczas wieczoru wystąpiła także Zuzanna Sosnowska – jedna z najbardziej utalentowanych polskich wiolonczelistek, również laureatka wielu międzynarodowych konkursów. W Złotej Sali genialnie przedstawiła Jej ulubiony utwór – Koncert wiolonczelowy nr 1 Grażyny Baczewicz. Warto dodać, że dzieło nagrała dla archiwum Polskiego Radia z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia NOSPR w Katowicach pod batutą Bassema Akiki.

Owacjom publiczności nie było końca. Młode, wyjątkowo utalentowane siostry Maria i Zuzanna wybrały na bis drugą część „Zingaresca” z czteroczęściowego duetu Erwina Schulhoffa. Po tej wirtuozowskiej interpretacji brawa trwały i trwały...

Orkiestrą symfoniczną doskonale dyrygował Szymon Bywalec – jeden z najwybitniejszych specjalistów muzyki współczesnej w kraju, dyrektor artystyczny i główny dyrygent Orkiestry Muzyki Nowej, z którą dokonał kilkudziesięciu światowych i polskich prawykonań zarejestrowanych na wielu płytach. Artysta przypomniał ponadto kompozycję „Dalal” Petera Hindertüra i Poemat symfoniczny „Ucieszne figle Dyla Sowizdrzała” op. 28 Richarda Straussa.
Posłuchaj rozmowy ze skrzypaczką Marią Sosnowską-Sakowską, wiolonczelistką Zuzanną Sosnowską, kompozytorem Zbigniewem Bagińskim i dyrygentem Szymonem Bywalcem ilustrowanej fragmentami muzyki z koncertu
Rafał Podraza w radiu Szczecin. Fot. Małgorzata Frymus
Rafał Podraza w radiu Szczecin. Fot. Małgorzata Frymus
Dyrektor Książnicy Pomorskiej w Szczecinie i Prezes szczecińskiego oddziału Związku Literatów Polskich zapraszają na wydarzenie uhonorowania Rafała Podrazy ZŁOTYM EKSLIBRISEM KSIĄŻNICY POMORSKIEJ, najwyższym, honorowym wyróżnieniem przyznawanym przez bibliotekę.

Rafał Podraza - dziennikarz, autor książek biograficznych, specjalista od rodziny Kossaków i historii polskiej piosenki. Laureat wielu nagród literackich i artystycznych. Animator kultury. Członek ZLP, ZAKR, ZAiKS.
Posłuchaj rozmowy Małgorzaty Frymus z Rafałem Podrazą
Fot. Teatr Współczesny w Szczecinie
Fot. Teatr Współczesny w Szczecinie
Padający deszcz ze śniegiem nie powstrzymał wielbicieli talentu, znajomych, przyjaciół i rodziny w towarzyszeniu w ostatniej drodze aktorowi i śpiewakowi, Wiesławowi Orłowskiemu. W piątek (9 lutego) na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie odbył się jego pogrzeb.
Stawili się przedstawiciele wszystkich szczecińskich scen, bowiem Wiesiu - tak wszyscy nazywali aktora - związany był z niemal wszystkimi: Teatrem Współczesnym, Teatrem Polskim, Operą na Zamku, Teatrem Krypta, Willą Lentza. Wystąpił w ponad 100 rolach teatralnych.

"Pękło cne serce. Dobranoc, mój książę."
William Shakespeare, "Hamlet"
Posłuchaj relacji Małgorzaty Frymus
Sekstet proMODERN. Fot. Marcin Bielecki
Sekstet proMODERN. Fot. Marcin Bielecki
Program premierowego koncertu muzyki świata pt. „Europolifonie”, którego świadkiem była publiczność czwartkowego wieczoru w Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie (8 lutego 2024) był efektem naukowej pracy muzykolożki dr Weroniki Grozdew-Kołacińskiej oraz twórczego opracowania kierownika artystycznego proMODERN Piotra Pierona. Powstał zatem w wyniku badań, a nie zebrania gotowej rynkowej literatury.

Projekt rezydenta Filharmonii w Szczecinie – sekstetu proMODERN – jednego z najwybitniejszych zespołów wokalnych, obsypanego wieloma prestiżowymi nagrodami, m.in. siedmioma Fryderykami, skrzył się barwnymi technikami wokalnymi charakterystycznymi dla tradycyjnych kultur Europy z Ukrainy, Podlasia i Polesia, Bułgarii, Albanii, Chorwacji i Serbii, Sardynii, Korsyki, Litwy oraz Polski.

To pierwszy taki projekt paneuropejskiego zbioru wielogłosowych ludowych technik wokalnych, ujęty w żywą estradową formę wykonawczą, prezentowaną przez renomowany współczesny zespół śpiewaków, w tym przypadku proMODERN w składzie: Marta Czarkowska – sopran, Katarzyna Bienias – sopran, Anna Krawczuk – mezzosopran, Aleksander Rewiński – tenor, Krzysztof Chalimoniuk – baryton i Piotr Pieron – bas.

Wieczór gorąco oklaskiwany przez licznie zgromadzoną publiczność artyści zakończyli tylko jednym bisem, mimo że melomani domagali się następnego.

Kolejny koncert proMODERN w Filharmonii 3 kwietnia 2024 roku. Śpiewacy wykonają utwory polskich kompozytorów, m.in. Krzesimira Dębskiego, Krzysztofa Herdzina i Pawła Łukaszewskiego do tekstów szekspirowskich sonetów, za które zostali nagrodzeni dwoma Fryderykami.
Posłuchaj rozmowy Doroty Zamolskiej z Martą Czarkowską (sopran), Aleksandrem Rewińskim (tenor) i Piotrem Pieronem (bas) z sekstetu proMODERN
Fot. Robert Stachnik [Radio Szczecin]
Fot. Robert Stachnik [Radio Szczecin]
Zwycięzca wielu międzynarodowych konkursów kompozytorskich, pierwszy laureat Zachodniopomorskiego Nobla w dziedzinie nauk artystycznych, twórca utworów chóralnych, wokalno-instrumentalnych oraz instrumentalnych. Marek Jasiński urodzony w Stargardzie, wielce utytułowany profesor Akademii Muzycznych w Polsce przez całe życie związany był m.in. ze Szczecinem. W 23. rocznicę nadania Jego imienia Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej I Stopnia zorganizowano Dzień prof. Marka Jasińskiego. Przy wsparciu wdowy po kompozytorze placówka przez wiele lat gromadziła m.in. rękopisy Jego partytur.

Relację z obchodów Dnia prof. Marka Jasińskiego – Patrona szkoły ilustruje fragment 4. części „Laudate eum sol et luna” z monumentalnego „In Principio” nominowanego do prestiżowej międzynarodowej nagrody Grand Prix Italia w Weronie, zwanej Oscarami twórczości radiowej. Kompozytor napisał dzieło w 2005 roku na zamówienie Polskiego Radia Szczecin z okazji 60. lecia Rozgłośni. Utwór wykonali Orkiestra Symfoniczna Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza i Chór Politechniki Szczecińskiej pod dyrekcją Zygmunta Rycherta.
Posłuchaj relacji Doroty Zamolskiej
Fot. materiały promocyjne
Fot. materiały promocyjne
Aż trudno uwierzyć, że jeden z najsłynniejszych pomników Szczecina Bogusława X i Anny Jagiellonki, stojący przy wejściu do Zamku Książąt Pomorskich o mało by nie powstał.
Ogłoszony w 1969 roku konkurs na realizację pomnika wygrały ex aequo dwie młode rzeźbiarki Anna Paszkiewicz i Leonia Chmielik. Jednak komisja konkursowa robiła niemal wszystko, by ów pomnik nie został zrealizowany.
Tę niezwykłą historię opowiada film dokumentalny w reżyserii Heleny Kwiatkowskiej zatytułowany „Babska sprawa". Zrealizowano go dzięki dofinansowaniu przez Zachodniopomorski Fundusz Filmowy Pomerania Film.
Premiera odbyła się w czwartek (8 lutego) w Książnicy Pomorskiej. Była tam z mikrofonem Małgorzata Frymus.
Posłuchaj relacji Małgorzaty Frymus
6789101112
Nowa książka do posłuchania w Radiu Szczecin
Nowa książka do posłuchania w Radiu Szczecin
„Szóstka” - to druga, po debiutanckim „Koźle”, powieść szczecińskiego autora, Przemysława Kowalewskiego. Kanwą opowieści jest historia, która rzeczywiście wydarzyła się w Szczecinie.

7 grudnia 1967 roku wykoleił się pędzący w kierunku Gocławia tramwaj linii 6. W wypadku zginęło 15 osób, 142 były ranne. Skład był przepełniony, w trzech wagonach znajdowało się ok. 500 pasażerów. Ta katastrofa do dziś pozostaje największym dramatem z udziałem tramwaju w Polsce i przyczyniła się do wprowadzenia wielu zmian w funkcjonowaniu tego środka transportu.

W „Szóstce” Przemysław Kowalewski podąża śladami tamtych wydarzeń oraz teorii spiskowych, które pojawiły się wtedy w Szczecinie. Powieść to także punkt wyjścia do tego, aby opowiedzieć o walce o władzę pomiędzy polskimi komunistami oraz o antysemickiej nagonce w czasach PRL-u.

Premiera audiobooka na podstawie "Szóstki", która ukazała się w wydawnictwie Filia w poniedziałek, 22 kwietnia w Radiu Szczecin, po godzinie 11.

Warto jeszcze dodać, że autor otrzymał w sobotę (20 kwietnia) nagrodę za swoją książkę "Kozioł". Przemysława Kowalewskiego wyróżniono Nagrodą Literacką Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego w kategorii Kryminalny Debiut Roku 2023.

Posłuchaj "Szóstki".
Posłuchaj rozmowy Joanny Skoniecznej
Negri. Fot. James Abbé, 1921 rok [wikipedia.org]
Negri. Fot. James Abbé, 1921 rok [wikipedia.org]
Wielki spektakl przy użyciu technologii 3D przygotowuje z Januszem Józefowiczem i warszawskim Teatrem Buffo Teatr Polski w Szczecinie. Będzie to szczecińska wersja "Polity", przedstawienia granego z wielkim powodzeniem od niemal 13 lat.

Teatr Polski po rozbudowie ma możliwości przestrzenno - techniczne do takiego przedsięwzięcia. Choć premierę zaplanowano na kolejny sezon, to próby muszą rozpocząć się jak najszybciej.
Posłuchaj rozmowy Małgorzaty Frymus
Alicja Węgorzewska, śpiewaczka operowa. 2017 rok. Fot Goplanka [wikipedia.org, domena publiczna]
Alicja Węgorzewska, śpiewaczka operowa. 2017 rok. Fot Goplanka [wikipedia.org, domena publiczna]
W ramach polskiego tournée znakomitego włoskiego piosenkarza, łączącego operę z popem - Alessandro Safina, na scenie Netto Areny w minioną środę wystąpiła m.in. śpiewaczka operowa, z urodzenia szczecinianka - Alicja Węgorzewska. Ma w swoim repertuarze kilkanaście partii operowych. Uczestniczy w wielu międzynarodowych festiwalach i galach operowych. Jest też laureatką wielu prestiżowych konkursów, w tym - Maria Callas Tribute Prize NY. Jest również znana jako komentatorka słynnych Noworocznych Koncertów Wiedeńskich dla TVP.

W programie szczecińskiego koncertu Alessandro Safina znalazły się takie przeboje jak: "Luna", "Incanto", "Parla Piu Piano", "O mare mare", "Cathedrales" i wiele wiele innych.
Przed koncertem ze znakomitą śpiewaczką, dyrektorką Opery Kameralnej w Warszawie rozmawiała Małgorzata Frymus.

A już wkrótce zobaczymy i usłyszymy Małgorzatę Węgorzewską w "Marii de Buenos Aires" w Willi Lentza (12 i 13 marca).
Posłuchaj rozmowy Małgorzaty Frymus