• 1344 - Położono kamień węgielny pod budowę katedry świętego Wita w Pradze na wzgórzu zamkowym Hradczany. Budowę części wschodniej, wraz z elewacją południową zakończono w 1385 roku. W latach 1870-1929 dokończono całość. Katedra jest siedzibą arcybiskupów praskich i prymasa czeskiego. Jest sanktuarium świętych patronów czeskich: Wita, Wacława, Wojciecha, Zygmunta oraz Jana Nepomucena. W katedrze przechowywane są insygnia koronacyjne królów czeskich, w tym korona świętegp Wacława.
• 1620 - Statek Mayflower z pierwszymi kolonistami angielskimi dotarł do wybrzeży Ameryki Północnej, w miejscu dzisiejszego Plymouth. Większość spośród 102 kolonistów stanowili purytanie, przedstawiciele radykalnej kongregacji separatystów, żądających bezwzględnej samodzielności dla każdej gminy religijnej. Przed zejściem na ląd wszyscy dorośli męscy osadnicy podpisali umowę zwaną "Mayflower compact", w której ustalili zasady funkcjonowania nowej społeczności. Wedle zawartej umowy osadnicy planowali prowadzić religijne życie, dzielić się wszystkim uczciwie, niezależnie od osobistych nakładów i wysiłku. "Mayflower compact" uznawany jest za pierwowzór amerykańskiej umiejętności samoorganizacji i podstawę dla konstytucji Stanów Zjednoczonych.
• 1652 - Zmarł Jan Brożek, matematyk, astronom, geodeta, pisarz, rektor Akademii Krakowskiej, pierwszy polski historyk nauki, autor rozprawy "Apologia". Projektował zegary słoneczne i instrumenty geodezyjne.
• 1694 - Urodził się Voltaire, właściwie François-Marie Arouet, francuski pisarz i historyk, czołowy myśliciel oświecenia, autor "Traktatu o tolerancji".
  
• 1830 - Zmarł Jan Śniadecki, matematyk, astronom, filozof, organizator i dyrektor obserwatorium astronomicznego w Krakowie, członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk, twórca polskiej terminologii matematycznej i astronomicznej, zwolennik metod empirycznych w nauce.
• 1900 - Urodził się Emanuel Ringelblum, polsko-żydowski historyk, organizator podziemnego archiwum getta warszawskiego. W 1999 roku UNESCO umieściło "Archiwum Ringelbluma” na liście "Pamięć Świata” obejmującej najcenniejsze zabytki światowego piśmiennictwa. 10 marca 1944 roku Niemcy zamordowali Emanuela Ringelbluma, jego żonę, syna i grupę ukrywających się z nimi ponad 30 Żydów. Rozstrzelani zostali też ukrywający ich Mieczysław Wolski i Janusz Wysocki.
• 1916 - Zatonął HMHS "Britannic”, bliźniaczy statek "Titanica”. Kadłub statku został zwodowany 26 lutego 1914. Po wybuchu I wojny światowej niegotowy jeszcze "Britannic" został zarekwirowany na potrzeby wojska. Statek przekształcono w statek szpitalny, który przez trzy miesiące kursował na trasie Anglia-Irlandia-Francja, bo tyle musiał czekać na dostosowanie do potrzeb wojskowych. W czasie I wojny światowej "Britannic" był głównie wykorzystywany do ewakuacji z Mudros do Anglii. 21 listopada 1916 roku o 8:12 rano w swoim szóstym rejsie po Morzu Egejskim "Britannic” wpadł na minę postawioną przez niemiecki okręt podwodny i zatonął w ciągu 55 minut. Zginęło około 30 z 1300 osób znajdujących się na pokładzie.
• 1931 - Premiera horroru "Frankenstein" na podstawie powieści Mary Shelley i w reżyserii Jamesa Whale’a. Film nie jest jednak wierną adaptacją tego utworu. Na przykład w powieści nie zostało napisane o sposobie, w jaki doktor ożywił ludzkie zwłoki, w filmie zaś wykorzystuje on do tego elektryczność. Rola Borisa Karloffa przeszła do historii kina grozy, podobnie jak wcześniej rola Beli Lugosi w "Draculi". Na długie lata po emisji filmu postać potwora nieodłącznie kojarzyła się z twarzą Borisa Karloffa i charakteryzacją stworzoną przez Jacka Pierce’a. Sukces "Frankensteina" zachęcił twórców do nakręcenia kontynuacji. W 1935 roku powstał film "Narzeczona Frankensteina" z Elsą Lanchester.
• 1976 - Premiera filmu "Rocky" w reżyserii Johna G. Avildsena, z Sylvestrem Stallone w roli Rocky’ego Balboa - tytułowego bohatera. Film zdobył w 1977 trzy Oscary w kategoriach: "najlepszy film”, "najlepszy reżyser” i "najlepszy montaż” oraz siedem nominacji. W następnych latach powstało pięć kontynuacji filmu. Po długiej przerwie, w 2015 roku powstał kolejny obraz o przygodach Rocky’ego Balboa. Również w nim w tytułowej roli wystąpił Sylvester Stallone.
• 1997 - Uniewinnieniem wszystkich oskarżonych zakończył się pierwszy proces 24 zomowców, biorących udział w pacyfikacji kopalni "Wujek” w Katowicach. 16 grudnia 1981 podczas pacyfikacji strajku górników protestujących przeciw ogłoszeniu stanu wojennego zginęło dziewięciu górników, a 23 zostało rannych. Wyrok ten został uchylony 5 grudnia 1998 roku przez Sąd Apelacyjny w Katowicach, który skierował sprawę do ponownego rozpatrzenia. 31 maja 2007 roku sąd skazał w trzecim procesie dowódcę plutonu ZOMO na 11 lat więzienia, a 14 milicjantów na kary od 2,5 roku do trzech lat pozbawienia wolności.

• 1551 - Urodził się Henryk III Walezy, ostatni z francuskiej dynastii Walezjuszów, książę Orleanu, w latach 1573 -1575 - pierwszy elekcyjny król Polski jako Henryk I, od 1574 roku król Francji jako Henryk III. Zasłynął ucieczką z Polski, gdy otworzyły się możliwości objęcia tronu w Paryżu.
• 1692 - Oskarżony o czary 80-letni Amerykanin Giles Corey został stracony przez zmiażdżenie kamieniami jako ofiara procesu czarownic w Salem w Nowej Anglii. Wcześniej Corey zrezygnował dobrowolnie z procesu, dzięki czemu jego majątek, w tym ziemia, nie przeszły na własność państwa. Zgodnie z angielskim prawem konfiskata majątku mogła nastąpić tylko po procesie, a ten nie mógł być wszczęty, bo oskarżony w żaden sposób nie odniósł się do stawianych mu zarzutów. W procesach czarownic z Salem w kolonii Massachusetts, od 2 czerwca do 22 września 1692 roku, sąd skazał na śmierć przez powieszenie łącznie 19 osób.
• 1783 - W Wersalu pod Paryżem odbył się pierwszy „załogowy” lot balonem, na pokładzie którego znalazły się: baran, kogut i kaczka. Francuzi, bracia, Joseph Michel i Jacques Étienne Montgolfier wraz ze szwajcarskim fizykiem Ami Argandem zbudowali balon na gorące powietrze. Doświadczenie ze zwierzętami w koszu balonu miało ustalić jaki wpływ na żywe organizmy będzie miała podróż powietrzna. Po tej próbie rozpoczęto przygotowania do lotu z udziałem ludzi. Taki lot odbył się 21 listopada.
• 1839 - Urodził się George Cadbury, angielski przemysłowiec i filantrop. Rozwinął handel kakao, zapoczątkowany przez ojca i nazwał swoim nazwiskiem firmę - dziś największego brytyjskiego producenta czekolady. Zainspirowany ideami kwakrów, wybudował dla swoich robotników, na przedmieściach Birmingham, wioskę Bournville, gdzie mieli zapewnione mieszkania, pomoc finansową na edukację dzieci i opiekę socjalną.
• 1888 - W belgijskim mieście Spa odbył się pierwszy na świecie konkurs piękności. Tytuł najpiękniejszej zdobyła osiemnastoletnia Kreolka z Gwadelupy, Marthe Soucaret, która w nagrodę otrzymała 5000 franków a jej portret umieścił na swojej okładce francuski magazyn "L’Illustriation". W finale wzięło udział 21 kobiet, które wybrano spośród 350, które nadesłały swoje zdjęcia. Panie w konkursie prezentowały się w długich sukniach.
• 1893 - Nowa Zelandia jako pierwszy kraj na świecie przyznała czynne prawo wyborcze kobietom. Wcześniej w 1869 roku jako pierwsze prawo do głosowania wywalczyły kobiety w amerykańskim stanie Wyoming ale w całych Stanach Zjednoczonych kobiety uzyskały możliwość głosowania w 1920 roku. W Europie prawo wyborcze jako pierwsze uzyskały w 1906 roku mieszkanki Finlandii. Polki otrzymały czynne prawo wyborcze w 1918 roku.
• 1929 - W Białowieży utworzono rezerwat pokazowy żubrów w celu restytucji tego zwierzęcia w Polsce. Jako pierwsze umieszczono w rezerwacie pochodzącego z Danii żubrobizona Kobolda i pochodzącego z Niemiec żubra Borusse. W kolejnych latach rezerwat powiększono z 28 do 59 hektarów i sprowadzano kolejne żubry. W 1939 roku w rezerwacie było już 16 żubrów. Obecnie w polskiej części Puszczy Bia­łowieskiej jest ich około tysiąca..
• 1934 - Urodził się Brian Epstein, brytyjski manager zespołu The Beatles. Działalność Epsteina doprowadziła do stworzenia image’u The Beatles i przyczyniła się do ich początkowego sukcesu. Zmarł 27 sierpnia 1967 roku.
• 1935 - Zmarł Konstanty Ciołkowski, rosyjski uczony, pionier kosmonautyki pochodzenia polskiego. Na początku XX wieku ogłosił teorię lotu rakiety i teorię ruchu rakiet wielostopniowych.
• 1940 - Rotmistrz Witold Pilecki dobrowolnie dał się zatrzymać hitlerowcom w czasie wielkiej obławy w Warszawie, gdzie okupanci aresztowali około 2 tysięcy mężczyzn. Rotmistrz Pilecki chciał w ten sposób dostać się w celach wywiadowczych do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Tam zorganizował wśród więźniów tajną siatkę pod nazwą Związek Organizacji Wojskowej. Jej członkami byli głównie oficerowie i podoficerowie Wojska Polskiego.
• 1953 - W fabryce na Żeraniu wyprodukowano pierwszy polski silnik do samochodu FSO Warszawa M-20. Wcześniej Warszawa M-20, której pierwszy egzemplarz zjechał z taśmy 6 listopada 1951 roku, była montowana z części importowanych ze Związku Radzieckiego. W 1954 roku zaczęto montować nadwozia z polskich wytłoczek oraz mosty i wały napędowe, a także przekładnie kierownicze.
• 1963 - Zniesiono blokadę Wrocławia, zarządzoną po wybuchu w mieście epidemii czarnej ospy. Była to ostatnia w Polsce i jedna z ostatnich w Europie epidemia ospy prawdziwej. Zachorowało 99 osób, z których siedem zmarło.
• 1982 - Odnotowano pierwsze znane użycie emotikonów przedstawiających grymas twarzy obrócony o 90 stopni w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Zrobił to profesor Scott Fahlman z Carnegie Mellon University. Sam pomysł typograficznych emotikonów złożonych ze znaków przestankowych pojawił się po raz pierwszy 30 marca 1881 roku w satyrycznym amerykańskim magazynie "Puck". Były to wówczas emotikony składające się ze znaków umieszczonych w kilku liniach jeden pod drugim.
• 2019 - Zmarł ojciec Hubert Czuma, jezuita, działacz opozycji w okresie PRL. Był duszpasterzem akademickim w Bydgoszczy, Kaliszu, Szczecinie i Lublinie, od 1968 roku był przełożonym wspólnoty jezuickiej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Razem z braćmi: Andrzejem, Benedyktem, Jerzym i Łukaszem uczestniczył w pracy organizacji Ruch, co stało się powodem jego aresztowania w 1970 roku. W latach 1977–1979 był współorganizatorem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela oraz Studenckiego Komitetu Solidarności w Szczecinie. W 1978 w trakcie posługi w Szczecinie był organizatorem odczytu opozycjonisty Leszka Moczulskiego, na którym obecnych było około półtora tysiąca słuchaczy. W konsekwencji na żądanie władz został przeniesiony do Radomia, gdzie pracował od 1979. Po wprowadzeniu stanu wojennego organizował msze za ojczyznę oraz pomoc osobom represjonowanym i ich rodzinom. W latach 90. prowadził diecezjalny tygodnik „Ave”.

• 1485 - Bitwa pod Bosworth Field zakończyła walkę o tron Anglii, która do historii przeszła, jako Wojna Dwóch Róż - biała róża była w herbie rodu Yorków, czerwona- Lancasterów. Po śmierci na polu bitwy króla Ryszarda III z dynastii Plantagenetów rodu Yorków - władzę w Anglii objął hrabia Richmond, jako Henryk VII Tudor, dając początek dynastii Tudorów.
• 1584 - Zmarł Jan Kochanowski, poeta, epoki renesansu, sekretarz królewski na dworze Zygmunta Augusta, przedstawiciel filozofii eklektycznej - stoicyzmu, epikureizmu, renesansowego neoplatonizmu, autor "Pieśni”, "Fraszek”, pierwszego w Polsce dramatu "Odprawa posłów greckich”. Do najbardziej znanych utworów Kochanowskiego należą "Treny”, napisane po śmierci ukochanej córki Urszulki w 1579 roku. Badacze podkreślają, że język i styl Kochanowskiego wywarły największy wpływ na rozwój polskiego języka literackiego w okresie renesansu. Był uważany za jednego z najwybitniejszych poetów epoki w Europie.
• 1647 - Urodził się Denis Papin, francuski fizyk i matematyk, wynalazca napędu parowego, zbudował między innymi wentylator odśrodkowy, piec do topienia szkła, wózek o napędzie parowym i rozpoczął studia nad silnikiem parowym, którego opis podał w 1707 roku - wynalazek przeszedł jednak bez echa. Opracował i zastosował zawór bezpieczeństwa.
• 1851 - Amerykański jacht "America” wygrał regaty wokół wyspy Wight - był to początek regat o Puchar Ameryki, najstarszej rozgrywanej do dziś imprezy sportowej. Jedyną nagrodą w regatach jest przechodni puchar, ufundowany przez Royal Yacht Squadron w 1851 roku, a nazywany Świętym Graalem lub żartobliwie Starym Dzbankiem. W pierwszych zawodach wystartowało kilkanaście załóg. Poza jachtami zgłoszonymi do wyścigu płynęło jeszcze około 100 jednostek z widzami, a wśród nich jacht królewski z królową Wiktorią na pokładzie.
• 1864 - I Konwencja Genewska - określała, w jaki sposób toczące wojnę państwa powinny postępować z chorymi i rannymi żołnierzami - bez względu na to, po której stronie żołnierze ci walczą. Był to początek istnienia Międzynarodowego Czerwonego Krzyża.
• 1877 - Urodził się Stefan Ossowiecki, inżynier zajmujący się zjawiskami paranormalnymi, uważany za jasnowidza. Seanse z jego udziałem cieszyły się wielką popularnością i bywały na nich znane osobistości, takie jak Ignacy Paderewski czy Józef Piłsudski. Stefan Ossowiecki jest autorem książki "Świat mego ducha". Zginął 5 sierpnia 1944 roku podczas Powstania Warszawskiego.
• 1900 - Urodziła się Irena Tuwim, poetka i tłumaczka, autorka zbiorów wierszy dla dzieci oraz przekładów z literatury angielskiej "Kubusia Puchatka” i "Chatki Puchatka”, baśni braci Grimm, książek o Myszce Miki i Królewnie Śnieżce Walta Disneya. Wydała zbiór wierszy "Wiersze wybrane”. Siostra Juliana Tuwima. Po wybuchu II wojny światowej wyjechała do Rumunii, następnie do Francji i Wielkiej Brytanii. Po 1945 roku zamieszkała w Stanach Zjednoczonych, gdzie jej mąż pracował, jako attache ambasady PRL. W 1947 roku wrócili do Polski.
• 1902 - Urodziła się Leni Riefenstahl, niemiecka aktorka i reżyserka filmowa, znana z nowatorskiej estetyki. Występowała w filmach, ale przede wszystkim zajęła się reżyserią. Jej dziełami są filmy propagandowe sławiące reżim nazistowski: "Triumf woli”, "Święto narodów”, "Zwycięstwo wiary” i "Olimpiada”. Kręciła też dziennik kampanii wojskowej w Polsce we wrześniu 1939 roku. Po wojnie odsunięta od filmu, zajęła się fotografią.
• 1914 - Urodził się Bronisław Zieliński, tłumacz literatury amerykańskiej, krytyk literacki i eseista, przekładał między innymi działa: Ernesta Hemingwaya, Trumana Capote’a, Josepha Conrada i Johna Steinbecka. Autor wspomnień "Dziennik z pobytu u Ernesta Hemingwaya”. Żołnierz Armii Krajowej, który po wojnie był więziony. Zmarł 12 marca 1985 roku.
• 1941 - W Krakowie rozpoczął działalność podziemny Teatr Słowa, zwany też Teatrem Rapsodycznym, którego działalność była formą walki i przejawem oporu duchowego wobec okupanta. Jednym z aktorów był Karol Wojtyła, przyszły papież Jan Paweł II, a od 2014 roku - święty Kościoła katolickiego. Teatr stworzył styl podniosłej recytacji, a podstawą artystycznego przekazu było słowo. W repertuarze znalazły się między innymi "Król-Duch" i "Beniowski" Juliusza Słowackiego, "Hymny" Jan Kasprowicza i "Pan Tadeusz" Mickiewicza.
• 1941 - Zbiorowy mord na blisko 90 żydowskich dzieciach i niemowlętach, przetrzymywanych w opuszczonym budynku bez wody i jedzenia oraz jakiejkolwiek opieki w Białej Cerkwi. Najstarsze z więzionych dzieci miało siedem lat. Na wykonawców zbrodni żołnierze SS wyznaczyli ukraińskich milicjantów na służbie niemieckiej. Masakrę dzieci próbował powstrzymać oficer Wehrmachtu, a zarazem członek konspiracji antyhitlerowskiej - ale jego interwencja, choć opóźniła egzekucję, była nieskuteczna.
• 1961 - 59-letnia Ida Siekmann została pierwszą śmiertelną ofiarą próby przekroczenia muru berlińskiego. Podczas skoku z okna swojego mieszkania na trzecim piętrze, odniosła obrażenia, w skutek, których zmarła w czasie transportu do szpitala. Jej tragiczna śmierć była szokiem dla społeczności Berlina. W miejscu śmierci Idy Siekmann powstał prowizoryczny pomnik w kształcie trzech drewnianych słupów połączonych drutem kolczastym.
• 2004 - Z Munch-museet w Oslo skradziono obrazy Edvarda Muncha "Krzyk" i "Madonna". Dzieła sztuki zostały wyniesione w biały dzień na oczach sterroryzowanych bronią strażników i widzów. Podczas procesu osób podejrzanych o napad pojawiły się podejrzenia, że obraz zniszczono, jako niezbywalny na czarnym rynku. "Krzyk" wartości około 54 milionów euro, został odnaleziony po dwóch latach, 31 sierpnia 2006 roku.
  

• 1553 - Zmarł Girolamo Fracastoro, włoski lekarz, nauczyciel i poeta. W 1546 roku przedstawił teorię roznoszenia chorób zakaźnych, która została empirycznie potwierdzona dopiero w XIX wieku przez Louisa Pasteura i Roberta Kocha.
  
• 1709 - Portugalski duchowny i wynalazca Bartolomeu de Gusmao zaprezentował królowi Janowi V Wielkodusznemu pierwszy w historii balon napełniany gorącym powietrzem. Król nagrodził wynalazcę ofiarując mu katedrę profesorską uniwersytetu w Coimbrze.
• 1747 - W Warszawie otwarto pierwszą publiczną bibliotekę i jedną z największych w Europie w połowie XVIII wieku, utworzoną ze zbiorów braci Józefa i Andrzeja Załuskich. Bezpłatna biblioteka mieściła się w pałacu Daniłowiczowskim i pełniła funkcję ośrodka życia naukowego i literackiego w Polsce. Po upadku insurekcji kościuszkowskiej zbiory Biblioteki liczące 400 tysięcy tomów, 20 tysięcy rękopisów i 40 tysięcy rycin zostały zrabowane przez Rosjan i wywiezione na rozkaz Katarzyny II do Petersburga. Po I wojnie światowej zbiory dawnej Biblioteki Załuskich zostały częściowo zwrócone w latach 1921-1934 na mocy traktatu ryskiego.
• 1780 - Zmarł Tadeusz Rejtan, uczestnik konfederacji barskiej, poseł nowogródzki na Sejm w 1773 roku. Stał się symbolem niezłomnego patriotyzmu po tym, jak desperacko zademonstrował sprzeciw wobec planu rozbioru Polski - na sejmie warszawskim w kwietniu 1773 roku. Jego bohaterski opór przeciw skonfederowaniu Sejmu Rozbiorowego uznawany jest za jedną z ostatnich pozytywnych prób zastosowania "liberum veto”.
• 1847 - Zmarł Samuel Bogumił Linde, leksykograf, autor sześciotomowego "Słownika Języka Polskiego", zawierającego około 60 tysięcy haseł. W latach 1816-1818 wykładał na Uniwersytecie Warszawskim. Następnie był dyrektorem wyodrębnionej z uniwersytetu Biblioteki Publicznej, powiększając jej zbiory, głównie o rzadkie starodruki.
• 1929 - Niemiecki sterowiec LZ 127 Graf Zeppelin rozpoczął lot dookoła świata. Przelot zaplanowano w czterech etapach. Pierwszy etap wiódł z Niemiec do Japonii. W drugim etapie do Los Angeles po raz pierwszy Zeppelin przeleciał nad Pacyfikiem. W trzecim sterowiec przeleciał nad Stanami Zjednoczonymi i wylądował w Lakehurst nad Atlantykiem. Wokółziemski przelot zakończył się w Friedrichshafen, w Niemczech 29 sierpnia po 21 dniach siedmiu godzinach i 34 minutach.
• 1941 - Urodził się Jerzy Marian Zimowski, polityk, adwokat, urzędnik państwowy, poseł na Sejm X kadencji. W 1980 wstąpił do "Solidarności”, a w stanie wojennym został internowany. Po zwolnieniu działał w podziemnych strukturach NSZZ "Solidarność”. Od założenia należał do Unii Demokratycznej, następnie do Unii Wolności i Partii Demokratycznej - demokraci.pl. Zmarł nagle podczas kąpieli w Morzu Czarnym, 15 sierpnia 2007 roku. Był mężem Janiny Paradowskiej.
• 1944 - Powstańcza radiostacja "Błyskawica" nadała pierwszą audycję. Nadajnik Stacji Nadawczej Armii Krajowej, umieszczony na gmachu PKO na rogu Jasnej i Świętokrzyskiej, miał moc 200 watów i nadawał do końca walk powstańczych. Sygnałem stacji była melodia "Warszawianki". W eter, jako pierwsze popłynęły słowa: "Halo, tu mówi Błyskawica! Stacja nadawcza Armii Krajowej w Warszawie, na fali 32,8 oraz 52,1 metra. Duch Warszawy jest wspaniały”. Radiostacja miała bardzo duży zasięg - obejmowała nie tylko całą Europę, jej sygnał docierał nawet do Stanów Zjednoczonych. Nadawała audycje mówiące o bohaterstwie powstańców, zagrzewające do walki i dodające im ducha. Kierowała też przekaz do polskich żołnierzy walczących poza granicami kraju. Nadawała także programy dywersyjne, skierowane do żołnierzy Wehrmachtu. Radiostacja została zniszczona przez samych powstańców, 4 października, po klęsce Powstania Warszawskiego. Podczas powstania działała także radiostacja "Burza", która nadawała programy od 3 sierpnia z gmachu Poczty Głównej.

• 10 rok przed naszą erą - Urodził się Klaudiusz, cesarz rzymski od 41 roku, przedstawiciel dynastii juliańsko-klaudyjskiej. Sprzymierzeniec wyzwoleńców, skory do nadawania obywatelstwa rzymskiego, zdobywca Brytanii. Robert Graves poświęcił mu dwutomową powieść - "Ja Klaudiusz" oraz "Klaudiusz i Messalina".
  
• 527 - Justynian I Wielki został cesarzem bizantyjskim. Przyczynił się do ogromnego rozwoju gospodarczego, kulturalnego i militarnego Bizancjum. Był fundatorem kościołów, między innymi bazyliki Hagia Sofia, a także reformatorem administracji państwowej. Podjął próbę odzyskania władzy nad dawnym terytorium Cesarstwa Rzymskiego, która zakończyła się niepowodzeniem.
• 1520 - Urodził się Zygmunt II August, król Polski, Wielki Książę Litewski. Był ostatnim z rodu Jagiellonów. Król Polski od 1548 roku, władca zjednoczonego państwa - Rzeczypospolitej Obojga Narodów od podpisania Unii Lubelskiej w 1569 roku. Okres jego panowania zaznaczył się wielkim rozkwitem kultury, nauki i sztuki. Król podjął decyzję o rozbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie i o postawieniu pierwszego stałego mostu na Wiśle. Zmarł 7 lipca 1572 roku.
• 1589 - Król Francji i były król Polski Henryk III Walezy został śmiertelnie zraniony nożem przez dominikanina Jacques'a Clémenta. Mordercę zlinczowali na miejscu strażnicy. Henryk III zmarł rankiem następnego dnia w wyniku odniesionych ran. Zakonnik uznany został za męczennika, a jego czyn wychwalany był przez papieża Sykstusa V, który wcześniej ekskomunikował Walezego. Rozważano nawet kanonizację Clémenta.
• 1701 - Zmarł Jan Chryzostom Pasek, szlachcic, żołnierz, autor "Pamiętników", w których opisywał swą służbę Rzeczpospolitej oraz życie codzienne szlachty. "Pamiętniki" zawierające rubaszne gawędy, mowy, pieśni i przyśpiewki, paszkwile, makaronizmy, weszły do kanonu polskiej literatury.
  
• 1774 - Joseph Priestley, angielski chemik, odkrył gaz, który nazwał "nowym gatunkiem powietrza". Był to tlen. Naukowiec odkrył też: amoniak, tlenek węgla, chlorowodór, kwas siarkowy i dwutlenek siarki, tlenek azotu, uzyskał wodę sodową i podtlenek azotu.
• 1779 - Urodził się Francis Scott Key, amerykański poeta, autor słów hymnu USA. Słowa wiersza, który później został hymnem, napisał podczas wojny brytyjsko - amerykańskiej we wrześniu 1814 roku. "Obrona Fortu McHenry" została wydrukowana pierwszy raz 20 września 1814 roku, a hymnem została ogłoszona 3 marca 1831 roku przez Kongres Stanów Zjednoczonych. Key był zdecydowanie przeciwny wojnie brytyjsko-amerykańskiej, głównie z powodów religijnych. Nie przeszkodziło mu to jednak służyć czynnie w 1813 roku przez 13 dni w kompanii artylerii.
• 1786 - Brytyjska astronom Caroline Herschel, jako pierwsza kobieta odkryła kometę. W następnym roku brytyjski król Jerzy III przyznał jej, jako pierwszej kobiecie oficjalne stanowisko naukowe i pensję w wysokości 50 funtów rocznie na kontynuowanie prac. Łącznie w latach 1786-1797 odkryła osiem komet, w tym powracającą w okolice Słońca kometę Enckego, o której nie wiedziano wówczas jeszcze, że jest kometą okresową.
  
• 1819 - Urodził się Herman Melville, amerykański pisarz, autor powieści "Moby Dick". Pomysł do jej napisania pisarz zaczerpnął z prawdziwej historii statku wielorybniczego "Essex". Przedstawił w niej obraz społeczności wielorybników oraz zawarł alegorię odwiecznej walki dobra ze złem. Jego inne znane powieści to: "Biały kubrak" i "Oszust". Melville umarł w całkowitym zapomnieniu. Obecnie jest uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy amerykańskich.
  
• 1834 - Senat Wolnego Miasta Krakowa zakazał wypasu bydła na Plantach. 14 lat wcześniej podjęto decyzję o utworzeniu na tym obszarze "ogrodów miejskich", czyli plant. Obecnie park miejski w Krakowie otaczający Stare Miasto ma powierzchnię 21 hektarów i długości czterech kilometrów.
• 1844 - W Berlinie otwarto ogród zoologiczny. Pierwsze gatunki zwierząt zostały podarowane przez króla Prus Fryderyka Wilhelma IV Hohenzollerna z menażerii oraz ptaszarni Tiergarten. W czasie II wojny światowej tereny ogrodu zostały doszczętnie zniszczone. Przetrwało jedynie 91 zwierząt. Obecnie w pomieszczeniach zoo znajduje się blisko 14 tysięcy zwierząt z 1,5 tysiąca różnych gatunków. Wszystkie znajdują się na 35 hektarach w historycznych klatkach.
• 1861 - W brytyjskim dzienniku "The Times" została opublikowana pierwsza na świecie prognoza pogody.
• 1909 - Urodził się Henryk Worcell, pisarz, autor powieści "Zaklęte rewiry", która została wydana w 1936 roku i od razu wzbudziła uznanie krytyków. Po wojnie utrwalał w licznych opowiadaniach i publikacjach prasowych życie polskich osadników w poniemieckich wsiach na ziemi kłodzkiej: "Grzech Antoniego Grudy", "Widzę stąd Sudety", "U nas inaczej", "Wieczory pod lipą". Henryk Worcell współpracował z Urzędem Bezpieczeństwa w latach 1949-1955 oraz z SB w latach 1964-1973.
  
• 1920 - Urodził się Bohdan Osadczuk, ukraiński publicysta i dziennikarz, sowietolog, badacz historii Europy Środkowo-Wschodniej. Członek Rady Kolegium Europy Wschodniej imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego. W czerwcu 1950 uczestniczył w berlińskim antykomunistycznym Kongresie Wolności Kultury, gdzie poznał Jerzego Giedroycia i Józefa Czapskiego. Odznaczony Orderem Orła Białego w 2001 roku.
  
• 1936 - Urodził się Yves Saint Laurent, francuski projektant mody. Wprowadził modę na tweedowe marynarki, stworzył smoking dla kobiet, a także wypromował skórzane kurtki i wysokie buty - ubranie bitników. Zmarł 1 czerwca 2008 roku. 85 rocznica
• 1944 - Wybuchło Powstanie Warszawskie. Ponad 36 tysięcy żołnierzy Armii Krajowej wraz z oddziałami Narodowych Sił Zbrojnych i Armii Ludowej rozpoczęło natarcie na obiekty, zajmowane przez Niemców w siedmiu obwodach Warszawy. Bój o wyzwolenie miasta, z ogromnym zaangażowaniem mieszkańców Warszawy, trwał 63 dni. Pomimo pierwszych sukcesów powstańców i opanowaniu kilku kluczowych dzielnic, we wrześniu Niemcy zajęli Stare Miasto, Żoliborz, Mokotów i Śródmieście. Wobec wyczerpania amunicji i żywności oraz braku pomocy stacjonującej na Pradze Armii Czerwonej, 3 października podpisano akt kapitulacji. Powstańcy poszli do niewoli. Niemcy deportowali mieszkańców stolicy, kierując część do obozów koncentracyjnych i obozów pracy. Opustoszałe miasto zostało zburzone i spalone. W czasie powstania zginęło od 16 do 18 tysięcy powstańców. Straty wśród osób cywilnych wyniosły, według różnych źródeł, od 150 do 200 tysięcy osób.
  

80 lat temu, 26 lipca 1941 r. we Lwowie został zamordowany przez Niemców Kazimierz Bartel, pięciokrotny premier RP, minister kolei żelaznych, minister wyznań i oświecenia publicznego, matematyk, profesor, rektor Politechniki Lwowskiej.
Był jedynym byłym premierem Polski zamordowanym przez Niemców podczas II wojny światowej.
Kalendarium:
Kazimierz Bartel urodził się 3 marca 1882 r. we Lwowie.
Studiował na Politechnice Lwowskiej (wtedy Szkoła Politechniczna), a po zakończeniu studiów w 1909 r. pozostał na uczelni jako asystent w Katedrze Geometrii Wykreślnej.
W 1911 r. uzyskał stopień doktora nauk technicznych.
W 1913 r. został profesorem geometrii wykreślnej Politechniki Lwowskiej.
Podczas I wojny światowej służył w armii austro-węgierskiej.
W 1919 r. brał udział w walkach polsko-ukraińskich jako dowódca wojsk kolejowych i komendant obrony Dworca Głównego we Lwowie.
W 1919 r. został szefem kolejnictwa polowego w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego.
W rządzie premiera Leopolda Skulskiego objął stanowisko ministra kolei żelaznych.
Tę funkcję pełnił również w gabinetach Wincentego Witosa i Władysława Grabskiego.
W latach 1922–1929 nieprzerwanie był posłem.
Po zamachu majowym (1926) Bartel pięciokrotnie do 1930 r. pełnił tę funkcję premiera RP.
W pierwszym rządzie Piłsudskiego został wicepremierem oraz ministrem wyznań i oświecenia publicznego.
W 1929 r. Kazimierz Bartel zrezygnował z mandatu poselskiego i powrócił do pracy naukowej na Politechnice Lwowskiej.
W tym samym roku został wybrany na rektora Politechniki Lwowskiej.
W tym czasie opublikował swoje najważniejsze dzieła, m.in. serię wykładów na temat perspektywy w malarstwie europejskim. Była to pierwsza taka publikacja w świecie.
W maju 1938 został senatorem RP.
Bartel był zdecydowanym przeciwnikiem antysemityzmu. W senacie nagłośnił zajścia antysemickie m.in. na Politechnice Lwowskiej skutkujące pobiciami, a nawet zabójstwami studentów narodowości żydowskiej, mówiąc na posiedzeniu plenarnym izby: "Widziałem na korytarzach szkoły w kałuży krwi leżących pobitych studentów Żydów i przechodzących obok nich z cynicznym uśmiechem studentów aryjczyków nazajutrz po ich powrocie z Częstochowy. Załatwiono tym sposobem problem żydowski w Polsce. Zoologiczna nienawiść podała rękę głupocie i w imię frazeologii patriotycznej budowała zręby nowej Wszechpolski".
W czasie obrony Lwowa we wrześniu 1939 r. stanął na czele Komitetu Obywatelskiego.
Po zajęciu Lwowa przez ZSRS pozwolono mu na kontynuowanie pracy na politechnice i kierowanie Katedrą Geometrii Wykreślnej.
30 czerwca 1941 r. Lwów został zajęty przez Niemców, a już 2 lipca 1941 r. Kazimierz Bartel został aresztowany (w ramach Akcji AB) i przewieziony do więzienia gestapo przy ul. Łąckiego.
26 lipca 1941 r. – na osobisty rozkaz Himmlera – Kazimierz Bartel został rozstrzelany. Egzekucja odbyła się najprawdopodobniej na terenie Piasków Janowskich.
Chociaż śmierć prof. Bartla tradycyjnie łączy się ze zbrodnią popełnioną na początku lipca 1941 r. na profesorach lwowskich uczelni, to jednak – wg dr. hab. Sławomira Kalbarczyka z IPN – bardziej uzasadniony wydaje się pogląd, że zamordowanie prof. Bartla miało motywy polityczne.

Na podstawie IPN. Oddział we Wrocławiu