Trochę Kultury
Radio SzczecinRadio Szczecin » Trochę Kultury » Rozmowy o książkach
Konrad Wojtyła, fot. [Andrzej Kutys]
Konrad Wojtyła, fot. [Andrzej Kutys]
W warszawskim wydawnictwie Convivo Anny Matysiak ukazała się książka Konrada Wojtyły "Pod czerwień. 111 wierszy". To autorski wybór 100 wierszy z wszystkich dotychczasowych tomów poety poszerzony o 11 premierowych wierszy. Wśród nich znaleźć można m.in. teksty z debiutanckiego arkusza wydanego w 2000 roku oraz te pomieszczone w tomie "może boże" (2010 Instytut Mikołowski), wyróżnionym Lubuskim Wawrzynem Literackim czy "Znaku za pytaniem" (2017, WBPiCAK), za który Wojtyła otrzymał Nagrodę Otoczaka. Wierszy tytułowy – podobnie jak 10 zupełnie nowych utworów – zapowiada jednocześnie nową książkę szczecińskiego poety "Scherzofrenia".


Posłuchaj rozmowy Agaty Rokickiej
Prof. Zbigniew Mikołejko w posłowiu do Pod czerwieni definiuje Wojtyłę jako autora na wskroś metafizycznego, niewolnego od grozy i „męstwa bycia” (określenie Paula Tillicha), metodycznie wręcz zmagającego się z kalectwem oraz szorstkością świata, z jego niedostatkiem czy brakiem, na który autor nie wyraża zupełnie zgody. Jednocześnie zwraca uwagę na odniesienia do tradycji awangardowych, w tym również – a może przede wszystkim – na prywatną, intymną rewolucję w języku: "doznajemy wyszukanej językowej ekwilibrystyki, a wręcz nawet szaleństwa metafor, konsekwentnie niesfornych i drastycznie wierzgających przeciw sobie albo ironicznie kwestionujących się wzajem. Ale ta językowa wywrotowość praktykowana jest przez poetę – to zgoła paradoksalne – z zadziwiającą i żelazną wręcz dyscypliną, bez żadnej pokusy rozkiełznania".
Zdaniem Mikołejki to właśnie "z gruzów języka" osuwających się w religijną pustkę Wojtyła buduje z żelazną konsekwencją swoje wiersze: "I to coś znaczy, jakieś wyrodzenie czy też wydziedziczenie. Ale wydziedziczenie nieostateczne przecież – coś zostało z gruzów języka, coś kołacze się w ruinach i głowie, coś majaczy w głębi tych przygodnych egzystencjalnych konstruktów. To oczywiście zatem język żywy, wciąż żywy. To choćby język „podsłuchańców”. „Podsłuchańce” te, inaczej niż u Wisławy Szymborskiej, nie skupiają się u Wojtyły na spuentowanej zręcznie anegdocie „wprost z życia”, lecz – lekcja Białoszewskiego została tu wysłuchana starannie i z ogromnym wynalazczym pożytkiem – na karkołomnych paradoksach mowy, na łamańcach i harcach mowy już potrzaskanej, krnąbrnej, zawsze wiodącej na jakieś manowce, w jakieś miazmaty mowy i wewnętrznego pejzażu, coś jednak w sumie – i mimo wszystko – objawiającej. Tak, tak – objawiającej".
Joanna Oparek dodaje zaś, że "Pod czerwień" to współczesna opowieść o długiej podróży (a bez dłużyzn) do domu poezji, gdzie mieszkają miłość, śmierć i pamięć o miłości i śmierci. Czasem słychać w nim śmiech, który jest „diagnozą rzeczy wspólnych”. Zmieniając konwencję tej notki chciałabym jeszcze dodać, że wiersze Konrada Wojtyły rozbierają nas „haftka po haftce”. Słowa wbijają się w słowa, wcinają się w myśli. Po to, żeby przenicować rzeczywistość. Żeby dobrać się do tego, co metafizyczne.
 

Zobacz także

2023-07-17, godz. 01:21 Milan Kundera. Nieznośny ciężar śmierci [WSPOMNIENIE] „Moją życiową ambicją było połączenie najwyższej powagi pytania z najwyższą lekkością formy. Połączenie frywolnej formy i poważnego tematu od… » więcej 2023-07-09, godz. 23:05 "Pamiątkowe rupiecie" - poszerzone wydanie biografii Wisławy Szymborskiej na jej 100. urodziny [ROZMOWA] "Pamiątkowe rupiecie" - jak czytamy na okładce książki - "pierwsza, pełna biografia poetki jest soczystą, pisaną z brawurą, lekkością i poczuciem humoru… » więcej 2023-07-02, godz. 20:00 Florka i inne Królewny. [ROZMOWA] „Maleńkie Królestwo królewny Aurelki” i seria „Florka. Z pamiętnika Ryjówki” - to jedne z jej najbardziej popularnych i najczęściej nagradzanych… » więcej 2023-06-18, godz. 17:00 Facetom wstęp wzbroniony. Nowa książka Sylwii Trojanowskiej i Malwiny Kozłowskiej. [ROZMOWA] Trzy niezależne kobiety, kilku nieciekawych mężczyzn i zemsta - taka jest najnowsza książka, szczecińskiej autorki Sylwii Trojanowskiej, która tym razem… » więcej 2023-06-11, godz. 17:00 Marek Stelar z Nagrodą Wielkiego Kalibru. [ROZMOWA] Szczeciński autor otrzymał nagrodę za najlepszy polski kryminał, wyróżniono jego książkę "Krzywda". Akcja powieści rozgrywa się w Nowym Warpnie. To… » więcej 2023-05-07, godz. 17:00 "Kalibabka. Historia największego uwodziciela PRL" Wiktor Krajewski. [ROZMOWA] To reportaż o słynnym oszuście matrymonialnym z Wybrzeża zwanym polskim Casanovą, podziwianym niegdyś zarówno przez kobiety, jak i mężczyzn. Jest próbą… » więcej 2023-04-30, godz. 23:50 "Stan Czytelnictwa w Polsce 2022" - komentarz do raportu Biblioteki Narodowej [ROZMOWA] Kto w Polsce czyta książki? Gdyby taki portret miał powstać na podstawie ostatnich badań, to polski czytelnik by był: młodą, dobrze wykształconą kobietą… » więcej 2023-04-23, godz. 17:00 "Filharmonia, muzeum, teatr. Architektoniczne ikony Szczecina na przełomie XX i XXI wieku" - najnowszy tom Zeszytów… "Filharmonia, muzeum, teatr. Architektoniczne ikony Szczecina na przełomie XX i XXI wieku" - to tytuł najnowszego Zeszytu Szczecińskiego, który ukaże się… » więcej 2023-04-16, godz. 17:00 „Fałszywi arystokraci" Marka Telera. [ROZMOWA] Chęć zrobienia kariery, wybielenia się, życia wśród innej sfery czy zbieg okoliczności - powody dla których ludzie chcą zmienić tożsamość i zostać… » więcej 2023-04-09, godz. 18:35 „Zamęt. Czas powojnia w Stargardzie i okolicznych miejscowościach”. Jolanty Aniszewskiej. [ROZMOWA] Tłumy czytelników w czasie spotkań autorskich, nieustające prośby o autografy i nakład wykupiony w ciągu kilku dni - to nie jest opowieść o bestsellerowym… » więcej
23456