Trochę Kultury
Radio SzczecinRadio Szczecin » Trochę Kultury » Rozmowy o książkach
Konrad Wojtyła, fot. [Andrzej Kutys]
Konrad Wojtyła, fot. [Andrzej Kutys]
W warszawskim wydawnictwie Convivo Anny Matysiak ukazała się książka Konrada Wojtyły "Pod czerwień. 111 wierszy". To autorski wybór 100 wierszy z wszystkich dotychczasowych tomów poety poszerzony o 11 premierowych wierszy. Wśród nich znaleźć można m.in. teksty z debiutanckiego arkusza wydanego w 2000 roku oraz te pomieszczone w tomie "może boże" (2010 Instytut Mikołowski), wyróżnionym Lubuskim Wawrzynem Literackim czy "Znaku za pytaniem" (2017, WBPiCAK), za który Wojtyła otrzymał Nagrodę Otoczaka. Wierszy tytułowy – podobnie jak 10 zupełnie nowych utworów – zapowiada jednocześnie nową książkę szczecińskiego poety "Scherzofrenia".


Posłuchaj rozmowy Agaty Rokickiej
Prof. Zbigniew Mikołejko w posłowiu do Pod czerwieni definiuje Wojtyłę jako autora na wskroś metafizycznego, niewolnego od grozy i „męstwa bycia” (określenie Paula Tillicha), metodycznie wręcz zmagającego się z kalectwem oraz szorstkością świata, z jego niedostatkiem czy brakiem, na który autor nie wyraża zupełnie zgody. Jednocześnie zwraca uwagę na odniesienia do tradycji awangardowych, w tym również – a może przede wszystkim – na prywatną, intymną rewolucję w języku: "doznajemy wyszukanej językowej ekwilibrystyki, a wręcz nawet szaleństwa metafor, konsekwentnie niesfornych i drastycznie wierzgających przeciw sobie albo ironicznie kwestionujących się wzajem. Ale ta językowa wywrotowość praktykowana jest przez poetę – to zgoła paradoksalne – z zadziwiającą i żelazną wręcz dyscypliną, bez żadnej pokusy rozkiełznania".
Zdaniem Mikołejki to właśnie "z gruzów języka" osuwających się w religijną pustkę Wojtyła buduje z żelazną konsekwencją swoje wiersze: "I to coś znaczy, jakieś wyrodzenie czy też wydziedziczenie. Ale wydziedziczenie nieostateczne przecież – coś zostało z gruzów języka, coś kołacze się w ruinach i głowie, coś majaczy w głębi tych przygodnych egzystencjalnych konstruktów. To oczywiście zatem język żywy, wciąż żywy. To choćby język „podsłuchańców”. „Podsłuchańce” te, inaczej niż u Wisławy Szymborskiej, nie skupiają się u Wojtyły na spuentowanej zręcznie anegdocie „wprost z życia”, lecz – lekcja Białoszewskiego została tu wysłuchana starannie i z ogromnym wynalazczym pożytkiem – na karkołomnych paradoksach mowy, na łamańcach i harcach mowy już potrzaskanej, krnąbrnej, zawsze wiodącej na jakieś manowce, w jakieś miazmaty mowy i wewnętrznego pejzażu, coś jednak w sumie – i mimo wszystko – objawiającej. Tak, tak – objawiającej".
Joanna Oparek dodaje zaś, że "Pod czerwień" to współczesna opowieść o długiej podróży (a bez dłużyzn) do domu poezji, gdzie mieszkają miłość, śmierć i pamięć o miłości i śmierci. Czasem słychać w nim śmiech, który jest „diagnozą rzeczy wspólnych”. Zmieniając konwencję tej notki chciałabym jeszcze dodać, że wiersze Konrada Wojtyły rozbierają nas „haftka po haftce”. Słowa wbijają się w słowa, wcinają się w myśli. Po to, żeby przenicować rzeczywistość. Żeby dobrać się do tego, co metafizyczne.
 

Zobacz także

2023-04-09, godz. 18:35 „Zamęt. Czas powojnia w Stargardzie i okolicznych miejscowościach”. Jolanty Aniszewskiej. [ROZMOWA] Tłumy czytelników w czasie spotkań autorskich, nieustające prośby o autografy i nakład wykupiony w ciągu kilku dni - to nie jest opowieść o bestsellerowym… » więcej 2023-04-09, godz. 17:00 Nowa książka Marka Stelara "Wybrana" [ROZMOWA] Nowa bohaterka, pierwszy raz kobieta policjantka. Iwona Banach to kolejna postać stworzona przez szczecińskiego pisarza Marka Stelara. Pierwsza część opowieści… » więcej 2023-03-20, godz. 14:30 "Oddech" - Nina Igielska [ROZMOWA] „Oddech” to powieść pełna mroku, przesiąknięta niebezpieczną erotyką i tajemnicą. Nina Igielska stworzyła intrygującą historię o ludzkiej pamięci… » więcej 2023-03-05, godz. 19:59 Michał Zabłocki - "Bóg z innej parafii. Wiersze z lat 1979-2022" [POSŁUCHAJ] Wybór wierszy Michała Zabłockiego "Bóg z innej parafii" obejmuje utwory z lat 1979-2022. Zabłocki to nie tylko poeta, ale także autor tekstów piosenek… » więcej 2023-02-26, godz. 14:40 "Opowieści o Ojczyźnie" Dmitrija Glukhovsky'ego [POSŁUCHAJ] "Śmiech, złość, płacz i współczucie" - tak w kilku słowach można określić najnowszą książkę Dmitrija Glukhovsky'ego zatytułowaną "Opowieści… » więcej 2023-02-19, godz. 20:42 Elżbieta Cherezińska - "Sydonia. Słowo się rzekło" [POSŁUCHAJ, GALERIA] Legendę o Sydonii zna w Szczecinie prawie każdy. O szlachciance, która rzekomo rzuciła klątwę na ród Gryfitów i została za to spalona na stosie znają… » więcej 2023-02-12, godz. 15:46 Eugenia Kuzniecowa - "Nim dojrzeją maliny" [ROZMOWA] "Pięknie napisana opowieść rozrasta się jak jabłoniowy sad. Przede wszystkim jednak stawia pytanie, co należy wyciąć, a co pozostawić" – tak o książce… » więcej 2023-01-22, godz. 19:47 Marek Teler - "Piękne skandalistki. Przedwojenne Miss Polonia" [ROZMOWA] Arystokratki, stenotypistki, początkujące aktorki - wybory przedwojennej Miss Polonia były niezwykle demokratyczne. Zdjęcie do prasy, która zajmowała się… » więcej 2023-01-13, godz. 09:55 Nowy tom Bogdana Prejsa - "lękopisy dla kotanki" [ROZMOWA] "lękopisy dla kotanki" (wyd. Instytut Mikołowski im. Rafała Wojaczka, 2022) - taki tytuł nosi najnowszy tom wierszy Bogdana Prejsa. Jak pisze Leszek Szaruga… » więcej 2023-01-08, godz. 14:57 Maciej Zdziarski - "Na skrzydłach. O ludziach, ptakach i radości życia" [ROZMOWA] "Na skrzydłach..." to wyjątkowy zbiór piętnastu rozmów, w trakcie których polscy birdwatcherzy opowiadają o swojej niecodziennej pasji. Niektórzy zrywają… » więcej
34567