„Rząd nie prowadził, nie prowadzi i dopóki PiS rządzi nie będzie prowadził żadnych negocjacji w sprawie roszczeń organizacji żydowskich do mienia bezspadkowego - zapewnił w czwartek w Sejmie wiceminister spraw zagranicznych Piotr Wawrzyk. To odpowiedź na zapytanie posłów Kukiz'15 o ewentualne tajne negocjacje polskiego rządu z przedstawicielami Izraela i Stanów Zjednoczonych w sprawie odszkodowań za tzw. bezspadkowe mienie, pozostałe po ofiarach Holokaustu. Kilka dni temu polski MSZ odwołał rozmowy z przybywającą do naszego kraju ministerialną delegacja z Izraela. Powodem miała być zmiana jej składu, sugerująca, że delegacja jest zainteresowana podjęciem rozmów, dotyczących ewentualnych roszczeń organizacji żydowskich wobec Polski. W czwartek zarówno wiceminister Wawrzyk, jak i rzeczniczka rządu Joanna Kopcińska poinformowali, że nie doszło do żadnych zakulisowych, tajnych rozmów. Powodem zaniepokojenia wielu środowisk jest przyjęta przez amerykański Kongres, a podpisana przez prezydenta Donalda Trumpa tzw. ustawa 447. Mówi ona o tym, że to amerykański Departament Stanu, czyli tamtejszy MSZ będzie monitorował wykonywanie postanowień tzw. Deklaracji Terezińskiej z 2009 roku, którą, obok 45 innych państw, podpisała także Polska. Dokument zawiera zapisy, dotyczące kwestii zwrotu prywatnego i komunalnego mienia żydowskiego, ochrony żydowskiego dziedzictwa kulturowego, pomocy socjalnej dla ofiar Holokaustu i wsparcia działalności edukacyjnej, naukowej oraz archiwalnej. Do 2017 roku wykonywanie postanowień Deklaracji śledził specjalnie powołany Europejski Instytut Dziedzictwa Zagłady, jednakże po zakończeniu przezeń działalności – zadanie monitorowania przejął amerykański Departament Stanu. Deklaracja Terezińska nie jest formalną umową międzynarodową, jednakże – według części prawników – może stanowić podstawę do podejmowania działań dyplomatycznych lub wywierania nacisków na rządy państw. W 1995 roku Światowy Kongres Żydów oskarżył szwajcarskie banki o to, że przywłaszczyły sobie depozyty zamordowanych w czasie wojny Żydów. Nacisk opinii publicznej był tak wielki, że w ramach ugody Szwajcarzy wypłacili miliard 250 milionów dolarów odszkodowania za tzw „uśpione konta”.
Goście:
- Artur Wróblewski - amerykanista, politolog, Uczelnia Łazarskiego w Warszawie,
- Lech Obara - radca prawny, Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów Lech Obara i Współpracownicy,
- Prof. Arkadiusz Stempin - Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera, Uniwersytet we Fryburgu.