Radio Szczecin
Stefan Michnik. źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Stefan_Michnik
Polskie władze są oburzone odrzuceniem przez szwedzki sąd wniosku o aresztowanie Stefana Michnika, obywatela Szwecji, byłego stalinowskiego sędziego. We wtorek (19 lutego 2019) polskie MSZ wezwało w tej sprawie ambasadora Szwecji w Warszawie.
Czy próby polskiego wymiaru sprawiedliwości o wydanie przez Szwedów Polsce Stefana Michnika mają szanse na realizację?
Próby wpływania naszej dyplomacji na decyzje podjęte przez Sąd Rejonowy w Göteborgu są skazane na niepowodzenie. Szwedom wystarczy powołać się na niezależność sądu, co też ambasador Szwecji uczynił. Sędzia, który wydał odmowną decyzję w sprawie wydania Polsce, Stefana Michnika dopełnił tylko formalności.
Szwedzka prokuratura, która badała wniosek sądu wojskowego w Warszawie uznała, że zarzuty stawiane wobec byłego stalinowskiego sędziego są - według szwedzkiego prawa - bezzasadne. W optyce szwedzkich prokuratorów wniosek zawierał dość niejasno sprecyzowane zarzuty popełnienia przez Michnika kilkudziesięciu przestępstw sądowych.
W Polsce IPN uznał je, całkiem słusznie, za zbrodnie komunistyczne, wyczerpujące znamiona zbrodni przeciwko ludzkości.
Problem w tym, że szwedzka prokurator, która rozpatrywała wniosek, nie mogła dojść do podobnego wniosku. Nie zna bowiem dostatecznie dobrze szczegółów związanych z przestępstwami, jakich w latach 50. miał się dopuścić Stefan Michnik będąc sędzią stalinowskiego sądu wojskowego.
Prokurator Lena Medelius nawet nie musiała zgłębiać tej tematyki; nakaz aresztowania dotyczył bowiem obywatela Szwecji, którego obce państwo podejrzewa o zbrodnie popełnione prawie 70 lat temu. Do 2014 roku, każda bez wyjątku zbrodnia popełniona w Szwecji czy też ta popełniona za granicą przez szwedzkiego obywatela, ulegała po 25 latach przedawnieniu. Nie było więc w świetle szwedzkiego prawa podstaw formalno-prawnych, aby wszcząć procedurę ekstradycji Michnika do Polski.
Polskie MSZ powołuje się na fakt, że Szwecja była jednym z 60 krajów-sygnatariuszy Rzymskiego Statutu Międzynarodowego oraz, że tym samym zobowiązała się do przestrzegania jego postanowień. Mówią one m.in., że zbrodnie przeciwko ludzkości nie podlegają przedawnieniu.
Problem w tym, że jego postanowienia, które nabrały mocy prawnej w 2002 roku, dotyczą jedynie zbrodni popełnionych po tej dacie.
Nie ma co się łudzić, że rząd w Sztokholmie ruszy sumienie i pójdzie nam w tej sprawie na rękę. Nie zrobił tego w latach 80. kiedy Centrum Szymona Wiesenthala prosiło o pociągnięcie do odpowiedzialności karnej - mieszkających od zakończenia II wojny światowej w Szwecji - byłych estońskich i łotewskich kolaborantów podejrzanych o udział w Zagładzie Żydów.
Dlaczego zatem Szwedzi mieliby zmienić zdanie w przypadku Stefana Michnika, który w spokoju doczekuje swoich ostatnich dni w dobrze strzeżonym Domu Starców w Göteborgu?!
Nie zakupiliśmy przecież od Szwedów myśliwców, krążowników czy okrętów podwodnych. Nie wyraziliśmy chęci skorzystania ze szwedzkiego know-how w kwestii budowy naszej elektrowni atomowej. Nie chcemy zgodzić się na utrzymanie w naszym kraju tysięcy migrantów z Afryki czy Bliskiego Wschodu.
Ponadto nasz kraj rządzony jest przez opcję polityczną, która dla premiera Stefana Lövena stanowi zagrożenie dla postępowej Europy. My z kolei wciąż uważamy Szwecję za państwo prowadzące umiarkowaną politykę, zawsze nastawioną na kompromis.
Nie pamiętamy zazwyczaj, że szwedzki kompromis ma niezwykle wysoką cenę.
PRZEMYSŁAW GOŁYŃSKI
Próby wpływania naszej dyplomacji na decyzje podjęte przez Sąd Rejonowy w Göteborgu są skazane na niepowodzenie. Szwedom wystarczy powołać się na niezależność sądu, co też ambasador Szwecji uczynił. Sędzia, który wydał odmowną decyzję w sprawie wydania Polsce, Stefana Michnika dopełnił tylko formalności.
Szwedzka prokuratura, która badała wniosek sądu wojskowego w Warszawie uznała, że zarzuty stawiane wobec byłego stalinowskiego sędziego są - według szwedzkiego prawa - bezzasadne. W optyce szwedzkich prokuratorów wniosek zawierał dość niejasno sprecyzowane zarzuty popełnienia przez Michnika kilkudziesięciu przestępstw sądowych.
W Polsce IPN uznał je, całkiem słusznie, za zbrodnie komunistyczne, wyczerpujące znamiona zbrodni przeciwko ludzkości.
Problem w tym, że szwedzka prokurator, która rozpatrywała wniosek, nie mogła dojść do podobnego wniosku. Nie zna bowiem dostatecznie dobrze szczegółów związanych z przestępstwami, jakich w latach 50. miał się dopuścić Stefan Michnik będąc sędzią stalinowskiego sądu wojskowego.
Prokurator Lena Medelius nawet nie musiała zgłębiać tej tematyki; nakaz aresztowania dotyczył bowiem obywatela Szwecji, którego obce państwo podejrzewa o zbrodnie popełnione prawie 70 lat temu. Do 2014 roku, każda bez wyjątku zbrodnia popełniona w Szwecji czy też ta popełniona za granicą przez szwedzkiego obywatela, ulegała po 25 latach przedawnieniu. Nie było więc w świetle szwedzkiego prawa podstaw formalno-prawnych, aby wszcząć procedurę ekstradycji Michnika do Polski.
Polskie MSZ powołuje się na fakt, że Szwecja była jednym z 60 krajów-sygnatariuszy Rzymskiego Statutu Międzynarodowego oraz, że tym samym zobowiązała się do przestrzegania jego postanowień. Mówią one m.in., że zbrodnie przeciwko ludzkości nie podlegają przedawnieniu.
Problem w tym, że jego postanowienia, które nabrały mocy prawnej w 2002 roku, dotyczą jedynie zbrodni popełnionych po tej dacie.
Nie ma co się łudzić, że rząd w Sztokholmie ruszy sumienie i pójdzie nam w tej sprawie na rękę. Nie zrobił tego w latach 80. kiedy Centrum Szymona Wiesenthala prosiło o pociągnięcie do odpowiedzialności karnej - mieszkających od zakończenia II wojny światowej w Szwecji - byłych estońskich i łotewskich kolaborantów podejrzanych o udział w Zagładzie Żydów.
Dlaczego zatem Szwedzi mieliby zmienić zdanie w przypadku Stefana Michnika, który w spokoju doczekuje swoich ostatnich dni w dobrze strzeżonym Domu Starców w Göteborgu?!
Nie zakupiliśmy przecież od Szwedów myśliwców, krążowników czy okrętów podwodnych. Nie wyraziliśmy chęci skorzystania ze szwedzkiego know-how w kwestii budowy naszej elektrowni atomowej. Nie chcemy zgodzić się na utrzymanie w naszym kraju tysięcy migrantów z Afryki czy Bliskiego Wschodu.
Ponadto nasz kraj rządzony jest przez opcję polityczną, która dla premiera Stefana Lövena stanowi zagrożenie dla postępowej Europy. My z kolei wciąż uważamy Szwecję za państwo prowadzące umiarkowaną politykę, zawsze nastawioną na kompromis.
Nie pamiętamy zazwyczaj, że szwedzki kompromis ma niezwykle wysoką cenę.
PRZEMYSŁAW GOŁYŃSKI
