Trochę Kultury
Radio SzczecinRadio Szczecin » Trochę Kultury
Z profesor Agnieszką Teterycz-Puzio rozmawia Monika Adamowska Fot. Małgorzata Frymus
Z profesor Agnieszką Teterycz-Puzio rozmawia Monika Adamowska Fot. Małgorzata Frymus
Profesor Agnieszka Teterycz - Puzio z Uniwersytetu Pomorskiego od lat zajmuje się historią średniowiecza. Interesują ją dzieje polskiego średniowiecza, szczególnie procesy zachodzące w okresie rozbicia dzielnicowego. Bada stosunki międzydzielnicowe, pozycje możnowładztwa, organizacje administracji, działalność książąt i księżnych okresu rozbicia dzielnicowego, średniowieczne bitwy.

Lubi też rozpracowywać mentalność i codzienność ludzi średniowiecza. Ruch krucjatowy.
Po sukcesach wydawniczych „Zamachów na Piastów” i „Polskich krzyżowców” profesor rozpoczęła pracę nad kolejną publikacją. Jest to książka poświęcona kobietom ze średniowiecza - dokładnie XII I XIII wieku. W ten sposób autorka chce rozwiać wiele mitów dotyczących marginalnej roli kobiet w tamtym społeczeństwie.

W minioną niedzielę wzięła udział w "Weekendzie kobiet" na Zamku Książąt Pomorskich. Prezentowała kobiety Gryfitów.
Posłuchaj rozmowy Małgorzaty Frymus z profesor Agnieszką Teterycz-Puzio
Orkiestra Sinfonia Varsovia. Fot. Bartek Barczyk. Źródło: https://www.sinfoniavarsovia.org/sinfonia-varsovia/o-nas/
Orkiestra Sinfonia Varsovia. Fot. Bartek Barczyk. Źródło: https://www.sinfoniavarsovia.org/sinfonia-varsovia/o-nas/
W kwietniu 2024 roku mija 40 lat od historycznych koncertów wybitnego skrzypka Yehudi Menuhina w Filharmonii Narodowej z powstałą na tę okazję orkiestrą symfoniczną, zbudowaną wokół rdzenia smyczków Polskiej Orkiestry Kameralnej Jerzego Maksymiuka. Po tych koncertach ofertę poprowadzenia orkiestry złożyli Menuhinowi ówczesny jej menedżer Franciszek Wybrańczyk i Waldemar Dąbrowski – dyrektor naczelny Centrum Sztuki Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza w Warszawie. Zespół kierowany przez nowego pierwszego gościnnego dyrygenta niebawem zaczął regularnie koncertować pod nazwą Sinfonii Varsovii – od 1997 współprowadzony przez Krzysztofa Pendereckiego jako dyrektora muzycznego, a następnie artystycznego (2003–2020). W 2004 roku Franciszek Wybrańczyk przekazał obowiązki dyrektora Sinfonii Varsovii swemu asystentowi, wieloletniemu muzykowi, kontrabasiście zespołu – Januszowi Warynowskiemu, który tę funkcję sprawuje do dziś.

Sinfonia Varsovia rozpoczęła z Yehudi Menuhinem światowe tournée, występując w najbardziej prestiżowych salach koncertowych świata. Szeroki repertuar orkiestry, obejmujący zarówno dzieła Wolfganga Amadeusza Mozarta, Ludwiga Beethovena, jak i Krzysztofa Pendereckiego zaowocował współpracą z rzeszą solistów i dyrygentów. Orkiestra zawiązała artystyczne przyjaźnie z najwybitniejszymi dyrygentami, wśród których znaleźli się m.in. Witold Lutosławski, Lorin Maazel oraz solistami, do których należą m.in. Piotr Anderszewski, Martha Argerich i Anne-Sophie Mutter.

Zespół zagrał ok. 4 000 koncertów na całym świecie i nagrał ponad 300 płyt, w tym m.in. dla wytwórni Decca, Deutche Grammophon, Naxos, Sony i Warner. Repertuar obejmuje dzieła od XVIII wieku do współczesności. Szczególne miejsce zajmuje twórczość polskich kompozytorów, w tym Fryderyka Chopina, Krzysztofa Pendereckiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Witolda Lutosławskiego, Henryka Mikołaja Góreckiego i Wojciecha Kilara. Orkiestra ma na swoim koncie liczne prawykonania utworów, m.in. Johna Adamsa, Jana A. P. Kaczmarka, Witolda Lutosławskiego, Pawła Mykietyna, Onutė Narbutaitė, Krzysztofa Pendereckiego, Marty Ptaszyńskiej, Marcina Stańczyka i Pawła Szymańskiego.

Sinfonia Varsovia na jubileuszowe występy wybrała w naszym kraju Teatr Wielki – Operę Narodową w Warszawie i Polską Filharmonię Bałtycką im. Fryderyka Chopina w Gdańsku oraz im. Mieczysława Karłowicza. W Szczecinie brawurowo wykonała z Piotrem Anderszewskim – światowej sławy pianistą prowadzącym orkiestrę od instrumentu – Koncert fortepianowy D-dur Hob. XVIII:11 Josepha Haydna, Symfonię nr 35 D-dur Haffnerowską KV 385 Wolfganga Amadeusa Mozarta i Koncert fortepianowy nr 1 C-dur op. 15 Ludwiga van Beethovena.
Posłuchaj rozmowy Doroty Zamolskiej z Januszem Warynowskim – dyrektorem Orkiestry Sinfonia Varsovia
Elżbieta Cherezińska (w środku) podczas gali konkursu Książka Roku 2023 w kategorii Książka Historyczna. Fot. Adam Jastrzębowski [mat. organizatora]
Elżbieta Cherezińska (w środku) podczas gali konkursu Książka Roku 2023 w kategorii Książka Historyczna. Fot. Adam Jastrzębowski [mat. organizatora]
Elżbieta Cherezińska otrzymała nagrodę w największym polskim plebiscycie czytelniczym. Nagrodzono książkę "Sydonia. Słowo się rzekło". To wyróżnienie portalu lubimyczytać.pl w kategorii powieść historyczna.
„Sydonia” to opowieść o pomorskiej szlachciance, posądzonej o czary i skazanej na śmierć. Wyrok wykonano w Szczecinie w 1620 roku. Cherezińska w powieści kreśli też bardzo bogaty obraz Księstwa Pomorskiego i opisuje dzieje dynastii Gryfitów. Aby napisać książkę o Sydonii autorka przejrzała m.in akta z procesu w którym skazano szlachciankę. Dokumenty przetrwały 4 stulecia, kilka lat temu oryginały można było obejrzeć w Muzeum Pomorskim w Greifswaldzie. O procesie z Elżbietą Cherezińską rozmawiała Joanna Skonieczna.

Elżbieta Cherezińska jest współczesną autorką powieści historycznej. Ma na swoim koncie kilka bestsellerowych książek, m.in.: "Gra w kości", "Legion" czy też cykle powieściowe: "Północna droga", "Odrodzone królestwo", "Harda" i "Królowa". Mieszka i pisze w Kołobrzegu.
Plebiscyt Książka Roku zorganizowano już 9 raz. Czytelnicy oddali w tym roku ponad 260 tysięcy głosów w 15 kategoriach. Nagrody wręczono podczas Targów Książki w Poznaniu.
Posłuchaj rozmowy Joanny Skoniecznej
Nagroda Literacka "Jantar". Fot. Małgorzata Frymus [Radio Szczecin/Archiwum]
Nagroda Literacka "Jantar". Fot. Małgorzata Frymus [Radio Szczecin/Archiwum]
Podstawa wykonana jest z drewna lipowego. To otwarta książka, a na niej znajduje się okruch bursztynu. Spory, bo przecież nazwa konkursu zobowiązuje. Autorką projektu statuetki jest świnoujska artystka, Małgorzata Zielińska.

Nagrodę Literacką Jantar otrzymują autorzy mieszkający na terenie województwa zachodniopomorskiego lub aktywnie z nim związani. Do tej pory otrzymali ją: Inga Iwasiów (za powieść "Kroniki oporu i miłości"), Artur Daniel Liskowacki (za tom opowiadań "Hotel Polski"), Piotr Oleksy (za zbiór reportaży "Wyspy odzyskane: Wolin i nieznany archipelag") oraz Jolanta Aniszewska (za "Zamęt. Czas powojnia w Stargardzie i okolicznych miejscowościach"). Trwa nabór do V edycji konkursu. Termin nadsyłania książek mija 31 marca. Szczegóły na temat konkursu Jantar można znaleźć na stronie Książnicy Pomorskiej.

O konkursie (ale nie tylko) z jurorami - red. Haliną Lizińczyk i prof. Piotrem Krupińskim rozmawia Agata Rokicka.
Posłuchaj rozmowy Agaty Rokickiej
Fot. Maciej Papke [Radio Szczecin]
Fot. Maciej Papke [Radio Szczecin]
Jest to miejsce, w którym za pomocą artefaktów można opowiedzieć historię Nowogardu. Zarówno tę przedwojenną, powojenną, jak i współczesną.

We wtorek (5 marca) w Miejskiej Bibliotece Publicznej otwarto Izbę Pamięci i Tradycji Ziemi Nowogardzkiej. Znalazły się w niej pamiątki związane z miastem jak zdjęcia, plakaty, przedmioty codziennego użytku, odznaczenia i medale, dokumenty, listy oraz widokówki.
Pamiątki pochodzą ze zbiorów Franciszka Karolewskiego, mieszkającego w Nowogardzie od 1953 roku.
Z kolekcjonerem kilku tysięcy przedmiotów rozmawiał Marcin Kokolus.
Posłuchaj relacji Marcina Kokulusa
Materiały promocyjne organizatora
Materiały promocyjne organizatora
Przed nami pierwsza edycja Międzynarodowego Konkursu Wokalnego VOICE and VILLAS, organizowanego przez Willę Lentza - szczecińską instytucję kultury.

Impreza odbędzie się 24 i 25 maja, natomiast wnioski można składać od 1 do 19 kwietnia. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie konkursu.

Artyści zaprezentują swój talent przed melomanami i międzynarodowym jury - wybitnymi przedstawicielami świata muzyki. O idei konkursu z jego dyrektor artystyczną, prof. Katarzyną Dondalską rozmawia Małgorzata Frymus.
Posłuchaj rozmowy Małgorzaty Frymus
Zbigniew Preisner – kompozytor (od prawej) i Sylwia Fabiańczyk-Makuch – dyrygentka. Fot. Anna Włoch
Zbigniew Preisner – kompozytor (od prawej) i Sylwia Fabiańczyk-Makuch – dyrygentka. Fot. Anna Włoch
Zbigniew Preisner – wybitny polski kompozytor muzyki teatralnej i filmowej, znany przede wszystkim ze współpracy z reżyserem Krzysztofem Kieślowskim, zaprosił Chór Politechniki Morskiej w Szczecinie pod dyrekcją Sylwii Fabiańczyk-Makuch na nagranie jego najnowszego dzieła – ścieżki dźwiękowej do obrazu „Central Europe” Gianluca'i Minucciego.

Włoski reżyser i scenarzysta urodził się w 1987 roku w Trieście we Friuli-Wenecji Julijskiej. Studiował historię filmu na Uniwersytecie La Sapienza w Rzymie, a praca magisterska dotyczyła kina Roberta Altmana. Minucci uzyskał dodatkowo tytuł magistra filmu w oparciu o rozprawę na temat obrazu Paula Thomasa Andersona „Aż poleje się krew”. Wielokrotnie nagradzany na prestiżowych festiwalach i konkursach filmowych zasłynął takimi fabułami, jak m.in. „Prysznic” (2010), „Cięcie” (2013) i „Chimery” (2015).

Chór ze Szczecina wrócił właśnie z nagrań muzyki Preisnera do dzieła Minucciego, która była zarejestrowana w studiu koncertowym Polskiego Radia w Katowicach przez jednego z najlepszych polskich reżyserów dźwięku, Leszka Kamińskiego.

Producenci „Central Europe” Gianluca'i Minucciego planują premierę obrazu na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes we Francji – jednym z najbardziej prestiżowych festiwali filmowych na świecie.
Posłuchaj rozmowy Doroty Zamolskiej z dyrygentką Sylwią Fabiańczyk-Makuch oraz śpiewakami Chóru, Weroniką Motyką (sopran) i Andrzejem Cioską (baryton)
2345678
Fot. pixabay.com
Fot. pixabay.com
43% Polaków przeczytało w 2023 roku co najmniej jedną książkę. To wzrost o 9 punktów procentowych, najwięcej od 10 lat. Wzrosło także zainteresowanie bibliotekami, szczególnie u młodych mężczyzn w wieku 25–39 lat. Stopniowo zmienia się też sposób pozyskiwania informacji o książkach. Coraz większą rolę odgrywa Internet, a szczególnie serwisy społecznościowe.
W prezentowanym badaniu stanu czytelnictwa w 2023 roku po raz pierwszy uwzględniono dodatkowe sposoby pozyskiwania informacji o książkach. Są to: multimedialne podcasty, vlogi, krótkie filmy, wpisy influencerów rekomendujące książki i czytanie na platformach takich jak: TikTok, gdzie obecna jest społeczność BookTok, BookTube na YouTube czy też Instagram.
O raporcie z Romanem Chymkowskim z Biblioteki Narodowej rozmawiała Joanna Skonieczna

Warto jednak dodać, że nadal wybieramy przede wszystkim papierowe książki. Po tę elektroniczną sięga zaledwie 7 procent czytelników.
Czytamy najchętniej:kryminały, literaturę sensacyjną, non-fiction oraz biografie. Nazwiskiem, które od kilku lat utrzymuje się na pierwszym miejscu wśród najpopularniejszych pisarzy jest Remigiusz Mróz
Posłuchaj rozmowy Joanny Skoniecznej
Sztukmistrz z miasta Lublina, na zdjęciu Jakiub Sokołowski Fot. Włodzimierz Piątek
Sztukmistrz z miasta Lublina, na zdjęciu Jakiub Sokołowski Fot. Włodzimierz Piątek
Sztukmistrz z miasta Lublina Fot. Włodzimierz Piątek
Sztukmistrz z miasta Lublina Fot. Włodzimierz Piątek
Sztumistrz z miasta Lublina Foto Włodzimierz Piątek
Sztumistrz z miasta Lublina Foto Włodzimierz Piątek
Premiera spektaklu na podstawie powieści autorstwa laureata Nagrody Nobla, Isaaca Singera – „Sztukmistrz z Lublina” odbyła się w sobotę (23 marca) w Teatrze Polskim na scenie włoskiej.

To opowieść o człowieku pełnym sprzeczności, o próbie odrzucenia wiary, buncie przeciwko tradycjom przodków, jak też o pragnieniu spełnienia marzeń. Jasza Mazur to tytułowy sztukmistrz, mistrz iluzji, akrobata. Większość czasu spędza w drodze, prezentując swoje umiejętności. Ma wierną żonę, a mimo to romansuje z kilkoma kobietami. Balansując na krawędzi dwóch kultur - żydowskiej i zachodnioeuropejskiej, jak też będąc przekonany o swojej wyjątkowości, zrywa z tradycją i religią swoich przodków. Czy przyniesie mu to upragnione szczęście?
Przedstawienie reżyseruje według własnego libretta Jan Szurmiej, z którym rozmawia Małgorzata Frymus.
Posłuchaj rozmowy Małgorzaty Frymus
Alicja Węgorzewska, śpiewaczka operowa. 2017 rok. Fot Goplanka [wikipedia.org, domena publiczna]
Alicja Węgorzewska, śpiewaczka operowa. 2017 rok. Fot Goplanka [wikipedia.org, domena publiczna]
W ramach polskiego tournée znakomitego włoskiego piosenkarza, łączącego operę z popem - Alessandro Safina, na scenie Netto Areny w minioną środę wystąpiła m.in. śpiewaczka operowa, z urodzenia szczecinianka - Alicja Węgorzewska. Ma w swoim repertuarze kilkanaście partii operowych. Uczestniczy w wielu międzynarodowych festiwalach i galach operowych. Jest też laureatką wielu prestiżowych konkursów, w tym - Maria Callas Tribute Prize NY. Jest również znana jako komentatorka słynnych Noworocznych Koncertów Wiedeńskich dla TVP.

W programie szczecińskiego koncertu Alessandro Safina znalazły się takie przeboje jak: "Luna", "Incanto", "Parla Piu Piano", "O mare mare", "Cathedrales" i wiele wiele innych.
Przed koncertem ze znakomitą śpiewaczką, dyrektorką Opery Kameralnej w Warszawie rozmawiała Małgorzata Frymus.

A już wkrótce zobaczymy i usłyszymy Małgorzatę Węgorzewską w "Marii de Buenos Aires" w Willi Lentza (12 i 13 marca).
Posłuchaj rozmowy Małgorzaty Frymus