Radio Szczecin
Napoleon. Fot. pixabay.com
- 1489 - W uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w kościele Mariackim w Krakowie dokonano odsłonięcia i poświęcenia nowego ołtarza, autorstwa mistrza z Norymbergii Wita Stwosza. Ołtarz łączy w sobie elementy sacrum i profanum. Mistycyzm zmieszany jest z naturalistycznym realizmem. Złote szaty apostołów występują obok codziennych ubiorów noszonych w średniowiecznym Krakowie.
- 1769 - Urodził się Napoleon Bonaparte, cesarz Francuzów, wybitny wódz i polityk. Twórca nowoczesnej armii, wpływający na rządy wielu krajów europejskich, zmieniający władców, granice i ustroje. Był cesarzem Francji w latach 1804-1814 i przejściowo w 1815 roku. W wieku 24 lat, za zasługi wojenne, otrzymał awans na stopień generała. W 1799 roku przejął władzę we Francji, jako pierwszy konsul, a od 1804 roku był cesarzem. W ciągu kilkunastu lat niemal cała Europa znalazła się pod jego wpływami. Kres potędze Napoleona położyła wyprawa przeciwko Rosji w 1812 roku, która zakończyła się zagładą Wielkiej Armii. Po klęsce w bitwie narodów pod Lipskiem, w 1813 roku, cesarz abdykował i został zesłany na Elbę. Próba odzyskania władzy, tak zwane 100 dni Napoleona, zakończyła się klęską pod Waterloo i zesłaniem na wyspę Świętej Heleny.
- 1771 - Urodził się Walter Scott, szkocki poeta, powieściopisarz. Interesował się folklorem i historią Szkocji, korzystał z tej tematyki w swojej twórczości i zapoczątkował w Anglii zainteresowanie kulturą i twórczością ludową. Autor powieści historycznych: "Rob Roy”, "Więzienie w Edynburgu”, "Narzeczona z Lammermoor”, "Ivanhoe”, "Kwintyn Durward, czyli Szkot na dworze Ludwika XI”.
- 1898 - Urodził się Jan Brzechwa, poeta, satyryk, tłumacz literatury rosyjskiej. Autor utworów dla dzieci i młodzieży: "Kaczka dziwaczka”, "Pchła Szachrajka”, "Tańcowała igła z nitką”, "Akademia Pana Kleksa”, "Szelmostwa lisa Witalisa”, 'Ptasie plotki”, czy 'Baśń o korsarzu Palemonie”. Wiele jego książek było ilustrowanych przez znanego grafika Jana Marcina Szancera.
- 1920 - Bitwa Warszawska, nazwana później cudem nad Wisłą. Polacy odnieśli zwycięstwo nad Armią Czerwoną, powstrzymując ofensywę bolszewicką. Wygrana polskich żołnierzy na blisko 20 lat zapewniła naszemu krajowi niepodległość i uchroniła Europę Zachodnią przed rewolucją komunistyczną. Starcie jest zaliczane do 18 wielkich bitew, które zdecydowały o losach świata. Trwała od 13 sierpnia.
- 1921 - Urodził się August Kowalczyk, aktor i reżyser teatralny, w czasie wojny więzień Auschwitz - do niemieckiego obozu trafił mając 19 lat. Uciekł z kompanii śmierci i przeżył, dzięki pomocy mieszkańców miejscowości Bojszowy na Śląsku, do której dotarł po ucieczce. Po wojnie zadał egzamin aktorski. Na początku kariery występował w teatrach krakowskich, w połowie lat 50. związał się z Teatrem Polskim w Warszawie. Wystąpił między innymi w obrazach: "Pokolenie”, "Rok pierwszy”, "Barwy walki”, "Drugi brzeg”, "Tajemnica Enigmy”, a także w serialach telewizyjnych: "Stawka większa niż życie” i "Chłopi”. Rolą jego życia był wystawiony 6804 razy - taki sam otrzymał numer obozowy - monodram, którego tematem były przeżycia z okresu uwięzienia w Auschwitz. August Kowalczyk jeździł z tą sztuką po całym kraju, wystawiał ją w szkołach, domach kultury i innych miejscach - przestrzegając przed okrucieństwami wojny. Przez wiele lat był wiceprezesem Zarządu Głównego Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem, przewodniczącym Krajowej Rady Polskiej Unii Ofiar Nazizmu.
- 1929 - Urodziła się Anna Walentynowicz, działaczka Wolnych Związków Zawodowych, współzałożycielka NSZZ "Solidarność”, Dama Orderu Orła Białego. Była nazywana legendą Solidarności i bohaterką Sierpnia 1980 roku. Pracowała, jako robotnica Stoczni Gdańskiej, na stanowisku suwnicowej. Za niezależną działalność związkową została dyscyplinarnie zwolniona z pracy w sierpniu 1980, co stało się bezpośrednią przyczyną strajku stoczniowców. Po wprowadzeniu stanu wojennego została internowana. Gdy wyszła na wolność współorganizowała głodówki, pisała protesty i oświadczenia skierowane do władzy. W stanie wojennym została oskarżona przed sądem o organizowanie strajku w grudniu 1981 i skazana na półtora roku więzienia w zawieszeniu. W grudniu 1983 roku była aresztowana za udział w próbie wmurowania tablicy upamiętniającej górników zamordowanych w kopalni 'Wujek". Była inicjatorką protestu głodowego po zabójstwie księdza Jerzego Popiełuszki w 1985 roku. Zginęła w katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 roku.
- 1945 - Zmarł Oskar Picht, wynalazca maszyny do pisania dla osób niewidomych. W 1899 roku stworzył pierwszą piszącą alfabetem Braille'a maszynę do pisania dla niewidomych. W 1901 roku opatentował swoje urządzenie. Do 1932 Oskar Picht opatentował 10 wzorów maszyn dla niewidomych.
- 1954 - Urodził się Stieg Larsson, szwedzki pisarz i dziennikarz, zajmujący się prawicowym ekstremizmem i rasizmem, należał do szwedzkiej lewicy. Autor powieści kryminalnych, w tym: "Dziewczyna, która igrała z ogniem”, "Zamek z piasku, który runął”, "Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet”. Dwukrotnie nagrodzony skandynawską nagrodą "Szklanego Klucza". Zmarł 9 listopada 2004 roku.
- 2000 - Został uruchomiony pierwszy polski komunikator internetowy Gadu-Gadu. Pomysłodawcą i twórcą był informatyk Łukasz Foltyn. Pierwszego dnia funkcjonowania zainstalowało GG około 10 tysięcy użytkowników. W 2011 roku Gadu-Gadu miało około siedmiu milionów unikatowych użytkowników, którzy wysyłali do 300 milionów wiadomości dziennie, a co doby powstawało ponad 500 nowych kont.
- 2013 - W Nicei zmarł Sławomir Mrożek, dramatopisarz, prozaik, rysownik. Zadebiutował w 1950 roku na łamach tygodnika "Przekrój”, jako satyryk. Redaktor "Dziennika Polskiego” i tygodnika "Życie Literackie”. Autor opowiadań i utworów dramatycznych, o tematyce filozoficznej, politycznej, obyczajowej i psychologicznej. Jako dramaturg zaliczany do nurtu teatru absurdu: "Tango”, "Vatzlav”, "Ambasador”, "Miłość na Krymie”, "Męczeństwo Piotra Oheya”, "Indyk”. W latach 1963-1996 przebywał na emigracji, głównie w Meksyku. W 2008 roku ponownie opuścił kraj, osiadając we Francji.
