FONOSFERA
Radio SzczecinRadio Szczecin » FONOSFERA » Reportaże i słuchowiska
Lilijka Organizacji Harcerskiej Rodło .svg
Lilijka Organizacji Harcerskiej Rodło .svg
Znak Rodła. Związku Polaków w Niemczech. Autor: Janina Kłopocka
Znak Rodła. Związku Polaków w Niemczech. Autor: Janina Kłopocka
Swoje korzenie polskie harcerstwo na terenie Niemiec zawdzięcza pierwszym drużynom skautowym konspiracyjnie zakładanym jeszcze przed I wojną światową. Pierwsza organizacja polskiego harcerstwa w Niemczech, jednocząca liczne polskie organizacje skautowskie, założona została w 1925 roku jako Związek Harcerzy Polskich w Niemczech i pod tą nazwą działała do roku 1927. Dnia 9 maja 1926 na zjeździe organizacji harcerskich w Bytomiu postanowiono utworzyć jednolitą organizację harcerską w Niemczech, którą w 1927 nazwano Związkiem Harcerstwa Polskiego w Niemczech, w skrócie ZHPwN.
W roku 1933 Paweł Gajdzik zaprojektował połączenie Rodła symbolu Związku Polaków w Niemczech z lilijką harcerską. Hufcowy Berlińskiego Hufca Harcerstwa Polskiego Edmund Rydziński wykonał w rysunku lilijkę harcerską wraz ze znakiem Rodła. Znak ten stał się nowym godłem harcerstwa polskiego na tych terenach. Początkowo spontanicznie pojawiał się na sztandarach drużyn, zastępów i gromad zuchów. Wkrótce został przyjęty jako oficjalny znak Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech i noszony był na tarczach przypiętych do harcerskich bluz. W 1938 roku harcerstwo polskie w Niemczech obchodziło 25-lecie działalności. Z tej okazji odbyły się uroczystości jubileuszowe, podczas których w Domu Polskim w Berlinie zorganizowano wystawę prezentującą działalność 10 hufców działających na terenie Niemiec.
Związek Harcerstwa Polskiego w Niemczech organizacyjnie podlegał Związkowi Polaków w Niemczech. Według danych z 1 stycznia 1926 organizacja liczyła 321 członków w 12 drużynach, skupionych w 3 hufcach. Stan organizacji na 31 marca 1939 wynosił: 2895 członków, razem 136 drużyn skupionych w 11 hufcach.
We wrześniu 1937 roku gestapo zakazało członkom ZHP w Niemczech noszenia mundurków harcerskich, lilijki z Rodłem oraz używania biało-czerwonych barw. Działacze harcerscy wpisywani byli na listę „wrogów Rzeszy”, tzw. Sonderfahndungsbuch Polen (pol. Specjalna księga Polaków ściganych listem gończym). Organizacja została rozwiązana decyzją władz niemieckich dnia 7 września 1939, a wielu jej członków zostało zabitych przez nazistów.
W 1984 roku byli harcerze berlińskiej drużyny Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech - wtedy już mieszkańcy Szczecina opowiedzieli o tym, jak walczyli o swoją polskość.
"Muttersprache - polski; Nationalität - polska" - to tytuł reportażu Małgorzaty Furgi, który przypominamy.
Posłuchaj reportażu Małgorzaty Furgi
Posłuchaj rozmowy Agaty Rokickiej z Tomaszem Wieczorkiem, przewodnikiem po Szczecinie, z Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej Zamku Książąt Pomorskich
 

Zobacz także

2024-04-18, godz. 08:53 "Pamięć zaklęta w drzewach" - reportaż Katarzyny Wolnik-Sayny "Drzewka pamięci" to projekt stowarzyszenia "Czas. Przestrzeń. Tożsamość". Projekt powstał po to, by upamiętnić ludzi ważnych dla powojennego Szczecina… » więcej 2024-04-17, godz. 06:00 "Przystań pierwszych żon" – reportaż Katarzyny Wolnik Sayny Jeśli szukasz spokoju i ciszy, lubisz kiedy rano budzą Cie żurawie, to jesteś we właściwym miejscu. Dziś wieczorem zapraszamy do miejsca w głębi lasu. Otulisko… » więcej 2024-04-16, godz. 12:56 "Opowieść na otwartej ranie"- reportaż Agaty Rokickiej W słoneczny jesienny dzień w parku na Gumieńcach młodzi szczecinianie sadzili cebulki kwiatowe. Mieli trudne zadanie, bo ziemia była bardzo sucha i trudno… » więcej 2024-04-15, godz. 23:00 Pierwszy Kongres Mężczyzn w Polsce [Rozmowa] Po 15 latach od pierwszego Kongresu Kobiet rusza podobna inicjatywa dla mężczyzn. Pierwszy Kongres Mężczyzn już w najbliższą sobotę w Krakowie. Jeszcze… » więcej 2024-04-15, godz. 06:00 "Męskie śpiewanie w Tanowie" - reportaż Małgorzaty Furgi Bractwo Śpiewacze z Tanowa powstało 5 lat temu, inspiracją były męskie chóry z innych europejskich krajów. Śpiewa w nim 13 osób. Żaden z chórzystów… » więcej 2024-04-12, godz. 09:35 Mapa Lubinusa [Rozmowa] W Fonosferze o Wielkiej Mapie Księstwa Pomorskiego czyli Mapie Lubinusa. Ta najważniejsza dla Pomorza mapa powstała w XVII wieku. Zamówił ją szczeciński… » więcej 2024-04-11, godz. 06:00 "Animacyjna laurka Kleszczewskich" - reportaż Małgorzaty Frymus W czwartkowej Fonosferze sporo wiadomości o naszych szczecińskich Gryfitach. Przypomnimy opowieść o tym jak powstawał animowany film o Bogusławie X oraz… » więcej 2024-04-10, godz. 06:00 "Zagrać na patyku i zaśpiewać" – reportaż Małgorzaty Furgi Letnia Szkoła Muzykowania to inicjatywa Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Ludowego w Mierzynie, realizowana w ramach projektu EtnoPolska, dofinansowanego ze środków… » więcej 2024-04-09, godz. 13:03 "Psie smuteczki" - reportaż Małgorzaty Furgi Psie smutki z wiersza Jana Brzechwy niewiele mają wspólnego ze smuteczkami psów schroniskowych. Przekonali się o tym państwo Aneta i Rajmund ze Szczecina… » więcej 2024-04-08, godz. 06:00 Coraz chętniej czytamy książki 43% Polaków przeczytało w 2023 roku co najmniej jedną książkę. To wzrost o 9 punktów procentowych, najwięcej od 10 lat. Wzrosło także zainteresowanie… » więcej
12345