FONOSFERA
Radio SzczecinRadio Szczecin » FONOSFERA » Reportaże i słuchowiska
Lilijka Organizacji Harcerskiej Rodło .svg
Lilijka Organizacji Harcerskiej Rodło .svg
Znak Rodła. Związku Polaków w Niemczech. Autor: Janina Kłopocka
Znak Rodła. Związku Polaków w Niemczech. Autor: Janina Kłopocka
Swoje korzenie polskie harcerstwo na terenie Niemiec zawdzięcza pierwszym drużynom skautowym konspiracyjnie zakładanym jeszcze przed I wojną światową. Pierwsza organizacja polskiego harcerstwa w Niemczech, jednocząca liczne polskie organizacje skautowskie, założona została w 1925 roku jako Związek Harcerzy Polskich w Niemczech i pod tą nazwą działała do roku 1927. Dnia 9 maja 1926 na zjeździe organizacji harcerskich w Bytomiu postanowiono utworzyć jednolitą organizację harcerską w Niemczech, którą w 1927 nazwano Związkiem Harcerstwa Polskiego w Niemczech, w skrócie ZHPwN.
W roku 1933 Paweł Gajdzik zaprojektował połączenie Rodła symbolu Związku Polaków w Niemczech z lilijką harcerską. Hufcowy Berlińskiego Hufca Harcerstwa Polskiego Edmund Rydziński wykonał w rysunku lilijkę harcerską wraz ze znakiem Rodła. Znak ten stał się nowym godłem harcerstwa polskiego na tych terenach. Początkowo spontanicznie pojawiał się na sztandarach drużyn, zastępów i gromad zuchów. Wkrótce został przyjęty jako oficjalny znak Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech i noszony był na tarczach przypiętych do harcerskich bluz. W 1938 roku harcerstwo polskie w Niemczech obchodziło 25-lecie działalności. Z tej okazji odbyły się uroczystości jubileuszowe, podczas których w Domu Polskim w Berlinie zorganizowano wystawę prezentującą działalność 10 hufców działających na terenie Niemiec.
Związek Harcerstwa Polskiego w Niemczech organizacyjnie podlegał Związkowi Polaków w Niemczech. Według danych z 1 stycznia 1926 organizacja liczyła 321 członków w 12 drużynach, skupionych w 3 hufcach. Stan organizacji na 31 marca 1939 wynosił: 2895 członków, razem 136 drużyn skupionych w 11 hufcach.
We wrześniu 1937 roku gestapo zakazało członkom ZHP w Niemczech noszenia mundurków harcerskich, lilijki z Rodłem oraz używania biało-czerwonych barw. Działacze harcerscy wpisywani byli na listę „wrogów Rzeszy”, tzw. Sonderfahndungsbuch Polen (pol. Specjalna księga Polaków ściganych listem gończym). Organizacja została rozwiązana decyzją władz niemieckich dnia 7 września 1939, a wielu jej członków zostało zabitych przez nazistów.
W 1984 roku byli harcerze berlińskiej drużyny Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech - wtedy już mieszkańcy Szczecina opowiedzieli o tym, jak walczyli o swoją polskość.
"Muttersprache - polski; Nationalität - polska" - to tytuł reportażu Małgorzaty Furgi, który przypominamy.
Posłuchaj reportażu Małgorzaty Furgi
Posłuchaj rozmowy Agaty Rokickiej z Tomaszem Wieczorkiem, przewodnikiem po Szczecinie, z Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej Zamku Książąt Pomorskich
 

Zobacz także

2024-02-26, godz. 06:00 "Rodzinne gniazdo" - reportaż Małgorzaty Furgi Jakie były początki polskiego Szczecina? Jak czuli się tu pierwsi powojenni mieszkańcy? Dziś w Fofosferze historia rodziny Siewierów, która na Pogodnie… » więcej 2024-02-22, godz. 09:39 "Zmieniacze edukacji" - reportaż Małgorzaty Furgi Jak zmienić polską szkołę, żeby młodzi ludzie, po jej ukończeniu, mogli odnaleźć się w dorosłym życiu? Co zrobić, aby dobrze czuły się tam zarówno… » więcej 2024-02-21, godz. 15:40 „Jakub potrzebuje naszej pomocy” - reportaż Małgorzaty Furgi i Pawła Szewłogi W wigilię 2020 roku Jakub Znojek podjął próbę uniemożliwienia jazdy pijanemu kierowcy. Niestety ten w akcie desperacji przejechał Jakuba, który od tamtego… » więcej 2024-02-20, godz. 06:00 „Koty na tymczasie” – reportaż Małgorzaty Furgi Wolontariusze zajmujący się bezdomnymi kotami potrzebują domów tymczasowych prowadzonych również przez innych wolontariuszy. W takim domu leczy się chore… » więcej 2024-02-19, godz. 10:35 "Ptasznik" najnowsza książka Marka Stelara, laureata Nagrody Wielkiego Kalibru 2023 "Heinrich Vogel był kiedyś innym człowiekiem. Miał inne nazwisko, życie i świat, który stał przed nim otworem. Dwadzieścia lat wcześniej jedno zdarzenie… » więcej 2024-02-15, godz. 06:00 "Ma na imię Adaś” – reportaż Małgorzaty Furgi Dystrofia mięśniowa Duchenne’a - słysząc taką diagnozę rodzice tracą nadzieję i za wszelką cenę szukają pomocy dla swoich dzieci. Z dystrofią zmagają… » więcej 2024-02-14, godz. 06:00 „Jakoś to będzie” – reportaż Anny Kolmer Społeczności lokalne różnie radzą sobie z rozwiązywaniem problemów życia codziennego na wsi, osiedlu czy ulicy. Mieszkańcy ulicy Tytusa w Mierzynie od… » więcej 2024-02-13, godz. 20:19 "Szczecin szlakiem PRL" - reportaż Katarzyny Wolnik-Sayny Wspomnienia PRL-u bez polityki - czy to możliwe? Okazuje się, że tak. Justyna Machnik, miejska przewodniczka pasjonuje się powojenną historią Szczecina… » więcej 2024-02-12, godz. 12:30 "Moim wujem był Hemar" - reportaż Małgorzaty Frymus "Kiedy znów zakwitną białe bzy", "Czy pani Marta jest grzechu warta", "Ten wąsik", "Nikt, tylko ty", "Może kiedyś innym razem", "Upić się warto" - któż… » więcej 2024-02-09, godz. 09:35 „Witold Conti. Każdemu wolno kochać” – najnowsza książka Marka Telera Aktor, śpiewak, malarz, poeta... Witold Conti był człowiekiem wielu talentów, lecz zasłynął przede wszystkim jako popularny w latach 30. amant filmowy… » więcej
12345