Szczecin 1945 - bohaterowie, antybohaterowie i zwykli pionierzy
Radio SzczecinRadio Szczecin » Szczecin 1945 - bohaterowie, antybohaterowie i zwykli pionierzy » Felietony
dr Kazimierz Flatau
dr Kazimierz Flatau
Dnia 2 maja 1945 roku w Poznaniu spotkała się grupa operacyjna dla utworzenia Uniwersytetu Szczecińskiego. Miejscem spotkania była składnica książek urządzona przez Niemców w Kościele Świętego Michała przy ulicy Stolarskiej w Poznaniu. Właśnie tu, z inicjatywy profesora Marka Kwieka, wyruszyła do Szczecina grupa operacyjna, której zadaniem było założyć filię Uniwersytetu Poznańskiego. Uprawnienia członków grupy były bardzo szerokie, ale i bardzo niesprecyzowane. Mieli po prostu przygotować wszystko do uruchomienia wyższej uczelni w Szczecinie. Szef grupy, chemik, doktor Kazimierz Flatau był kolegą z ławy szkolnej gimnazjum imienia Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, samego prezydenta Piotra Zaremby.

Doktor Flatau tak oto pisał w swoim sprawozdaniu: ”W pierwszym rzędzie naszym obowiązkiem jest utworzenie oddziału administracji ogólnej Uniwersytetu Poznańskiego w Szczecinie. Następnie jako uprawniona jednostka Uniwersytetu Poznańskiego zaczęliśmy zabezpieczać, jako dobra nowego Uniwersytetu, biblioteki poniemieckie. Na następny plan poszły budynki na uczelnię, oraz bloki mieszkalne dla profesorów, asystentów, urzędników oraz niższych funkcjonariuszy uniwersytetu”.


Mało kto wie, że siedzibą Uniwersytetu Szczecińskiego miał być gmach przy ulicy Mickiewicza 66. Potem zamierzano przekazać na potrzeby uczelni dwa wielkie gmachy nad Odrą na Wałach Chrobrego, które póki co, wtedy zajmowała milicja. Jak pisał Piotr Zaremba: „Już wtedy zdawaliśmy sobie doskonale sprawę, że utworzenie wiosną 1945 roku polskiego Uniwersytetu w Szczecinie byłoby mocniejszym akcentem politycznym niż trudne, ale normalne procesy odbudowy miasta, a nawet wyniki spontanicznego zasiedlania. Byliśmy niestety odosobnieni w tym zamierzeniu i nie uzyskaliśmy potrzebnego poparcia”.

Zadecydowała, jak się zdaje obojętność władz w Warszawie.

Gdy w połowie maja1945 r. władze sowieckie zażądały, aby władze polskiego Szczecina wycofały się z miasta, wraz z nimi wyjechała też grupa inicjatywa Uniwersytetu Poznańskiego. Do zastanawiania się nad powołaniem uczelni humanistycznej w mieście nad Odrą powrócono w sierpniu 1945 roku, ale wtedy już Uniwersytet Poznański miał własne swoje kłopoty i póki co, sprawy zawieszono na czas nieokreślony. No i ta prowizorka trwała jeszcze bardzo długo. Uniwersytet Szczeciński powstał dopiero 1983 roku.
 

Zobacz także

2023-11-24, godz. 15:30 42. Niemcy szczecińscy próbują być partnerem dla rządu sowieckiego (24.11.2023) Coraz pewniej czujący się Zarząd Miejski Szczecina – ciało zdominowane przez niemieckich komunistów - postanowił 6 czerwca wkroczyć na arenę wielkiej… » więcej 2023-11-17, godz. 17:39 41. Franciszek Jamroży - „oczy i uszy” Piotra Zaremby w Szczecinie w okresie usunięcia polskich władz ze Szczecina… Gdy 18 czerwca 1945 r. polskie władze Szczecina, już po raz drugi otrzymały polecenie opuszczenia miasta –przed wyjazdem powołano za zgodą Rosjan Społeczny… » więcej 2023-11-08, godz. 19:47 40. Polski przyczółek Szczecin Gumieńce (10.11.2023) Na przedmieściach Szczecina w dzielnicy Gumieńce pierwsza stacja kolejowa powstała w 1843 roku kiedy to władze pruskie uruchomiły pierwszą linię kolei… » więcej 2023-06-20, godz. 16:37 39. Między majem a początkiem lipca 1945 roku w Szczecinie obowiązywał czas moskiewski. Godzinę ustalano się według… Cechą sowieckiej ekspansji z lat 1944-45 były bardzo różnorodne sposoby demonstrowania dominacji kraju rad nad zdobywanymi terenami. Niewątpliwie jednym z… » więcej 2023-06-16, godz. 16:37 38. Czerwiec 1945r. Wały Chrobrego, to jedno wielkie koczowisko Niemców. „Leżeli jak śledzie, głodni” - wspominał… Durchgangslager Hakenterasse - tak nazywano obozowisko Niemców przywożonych barkami z Zachodu, których wyładowywano rano w okresie maja i czerwca 1945 roku… » więcej 2023-06-09, godz. 16:40 37. Czerwiec 1945 r. Niemcy pracują za jedzenie. Rosyjskie patrole przeszukują domy w Szczecinie szukając kobiet, mienia… W naszej opowieści o Szczecinie z wiosny 1945 roku, przedstawiałem dotąd wspomnienia Polaków. A jak ten czas tuż po wojnie zachował się we wspomnieniach… » więcej 2023-06-02, godz. 16:35 36. Bajkowe, wolne miasto Szczecin (2.06.2023) Hasło wolne miasto Szczecin dziś brzmi zupełnie jak bajka, ale przez długie miesiące maja i czerwca 1945 roku, kwestia ta zajmowała uwagę dziesiątek tysięcy… » więcej 2023-05-26, godz. 16:49 35. Koniec Maja 1945. Niemieccy urzędnicy zaczynają obsadzać wsie na południe od Szczecina. Rusza niemiecka kolej na… Okres po pierwszym wygnaniu ze Szczecina Polskiej administracji, to kronika ciągle wzrastającej ekspansji politycznej i terytorialnych niemieckich władz Szczecina… » więcej 2023-05-19, godz. 16:44 34. Maj 1945. Wygnany ze Szczecina Piotr Zaremba błąka się po Pomorzu Zachodnim. Ale dba, aby „mieć oko” na to… 17 maja, na skutek protestów dyplomatycznych w USA i Wielkiej Brytanii, polski prezydent musi wraz ze swoimi urzędnikami opuścić Szczecin. Ten „szczeciński… » więcej 2023-05-12, godz. 16:39 33. Dnia, 17 maja po wyjeździe Piotra Zaremby, niemieccy komuniści triumfują. Teraz w mieście to oni są jedyną miejską… Od połowy maja gdy władzę nad niemieckim magistratem objął bojowy komunista Ernst Wiesner, niemieckie władze miejskie zaczynają rozpychać się. Wpierw… » więcej
12345