Trochę Kultury
Radio SzczecinRadio Szczecin » Trochę Kultury
fot. [Radio Szczecin]
fot. [Radio Szczecin]
Na szczecińskich targach minerałów można znaleźć prawdziwe skarby. Srebrna biżuteria zdobiona XVIII-wieczną, antykwaryczną, włoską techniką ręcznie układanej mikromozaiki szklanej właśnie takim skarbem była. Pani Alicja Brewińska jest jedyną w Polsce artystką, która wykonuje unikatową biżuterię właśnie taką techniką. Będąc absolwentką Akademii Sztuk Pięknych odbyła staż we włoskiej pracowni mozaikowej, by posiąść tę tajemną wiedzę.

Z artystką rozmawia Katarzyna Wolnik-Sayna.
Fot. Robert Stachnik [Radio Szczecin]
Fot. Robert Stachnik [Radio Szczecin]
"Dziedzictwo Architektoniczne Szczecina 1.0 - Wille Łękna" to najnowsza wystawa przygotowana przez Willę Lentza we współpracy z Archiwum Państwowym w Szczecinie.
Dzielnica Łękno, założona na początku lat siedemdziesiątych XIX wieku, stanowić miała siedlisko luksusowych pałaców i willi (w tym Willi Lentza), położonych w zielonym, parkowym otoczeniu. Nazwano ją wówczas Westend i już samą nazwą miała nawiązywać do pierwowzoru bogatych londyńskich i berlińskich dzielnic.

Pierwsze projekty takiego osiedla w Szczecinie wykonał w latach sześćdziesiątych XIX wieku James Hobrecht, pełniący w latach 1862-1869 funkcję miejskiego radcy budowlanego stolicy Pomorza, który w roku 1869 otrzymał podobną posadę w Berlinie. Zasłynął jako jeden z najbardziej znanych urbanistów przestrzeni miejskich ostatniej ćwierci XIX wieku na świecie.

Początkowo budowano wille drewniane (m.in. dzisiejsza willa z restauracją Sorrento), gdyż część nowo założonego osiedla znajdowała się na przedpolu twierdzy szczecińskiej, a obszar ten podlegał rygorystycznym przepisom budowlanym. Decyzja o likwidacji twierdzy w 1873 roku umożliwiła budowę murowanych obiektów. Przez kolejne 50 lat - w ciągu dzisiejszych ulic Wojska Polskiego, Monte Cassino, Piotra Skargi, Królowej Korony Polskiej, Felczaka - powstało kilkadziesiąt rezydencji i domów w różnych formach architektonicznych. Były to wille w stylu toskańskim, klasycystycznym, neorenesansowym, neobarokowym, czy przypominające swym wyglądem średniowieczne zamki. W początkach XX wieku powstawały wille projektowane w konwencji Werkbundu i modernizmu.

Na szczecińskim Westendzie mieszkali zamożni przedstawiciele miejscowej społeczności: Heinrich Stolting, Johannes Quistorp, August Lentz, Bernhard Stoewer, Fritz Hoerder, rodzina Manasse, bracia Horst i inni.

Z czasem część tych reprezentacyjnych domów zmieniała właścicieli i także pierwotne przeznaczenie. Dom Emila Krügera (przy dzisiejszej ul. Królowej Korony Polskiej 25) na początku XX wieku przebudowano na siedzibę Pomorskiej Izby Rolnej, a willę kupca Simona (przy dzisiejszej al. Wojska Polskiego 72), jej nowy właściciel doktor Schallehn, specjalista chorób kobiecych, przekształcił w 1931 roku w prywatną klinikę dla kobiet.

Intencją wystawy jest przybliżenie dziejów szczecińskiego Westendu, ukazanie różnorodności architektonicznej dzielnicy - jej kolorytu zabudowy otaczającej mieszczańskie rezydencje. Kuratorami ekspozycji są dr Radosław Pawlik i mgr Nina Jastrzemska, opiekę merytoryczną sprawuje dr hab. Paweł Gut, a projekt graficzny przygotował Piotr N. Wardziukiewicz.

Chór Męski „Słowiki 60” im. Jana Szyrockiego. Dyrygent prof. Ryszard Handke. Fot. Jan Olczak [Materiały prasowe]
Chór Męski „Słowiki 60” im. Jana Szyrockiego. Dyrygent prof. Ryszard Handke. Fot. Jan Olczak [Materiały prasowe]
Wspólnym wykonaniem kolędy „Wśród nocnej ciszy” przez publiczność i Chór Męski „Słowiki 60” im. Jana Szyrockiego zakończyło się ostatnie w tym roku wydarzenie Festiwalu Muzycznego „Koncerty Grünebergowskie” 2022. Wieczór zorganizowany w Kościele pw. św. Ducha w Szczecinie-Zdrojach zainaugurował obchody dwudziestej rocznicy śmierci Profesora Jana Szyrockiego i 15-lecia istnienia Chóru Męskiego „Słowiki 60” Jego imienia, który wystąpił z grającą na organach Julitą Nohanowicz.

Podczas wydarzenia jury jednogłośnie przyznało Nagrodę Grand Prix Stowarzyszenia Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych SAWP Chórowi „Słowiki 60” pod dyrekcją prof. Ryszarda Handke, za najlepsze wykonanie polskich kompozycji na tym Festiwalu.

Jury w protokole zaznaczyło m.in., że „jest usatysfakcjonowane także tym, iż mogło przyznać tę cenną Nagrodę Zespołowi stworzonemu przez dojrzałych wokalistów, którym miłość do muzyki zaszczepił Mistrz nad Mistrzami, śp. Profesor Jan Szyrocki. Możliwość słuchania koncertu z udziałem chóru, charakteryzującego się pełnym profesjonalizmem, niezwykłą muzykalnością, operującego doskonałą emisją, dykcją, wyczuciem stylu wykonywanych utworów, była dla uczestników imprezy, a także Jurorów ogromnym przeżyciem i zaszczytem”.

Uroczysty koncert współfinansowany przez Gminę Miasto Szczecin odbył się w kościele pw. św. Ducha w Szczecinie-Zdrojach.
Patryk Matwiejczuk – fortepian (od lewej), Jolanta Szczepaniak – wokalistka i Kwartet „Baltic Neopolis Orchestra”. Fot. Jakub Niwa [Radio Szczecin]
Patryk Matwiejczuk – fortepian (od lewej), Jolanta Szczepaniak – wokalistka i Kwartet „Baltic Neopolis Orchestra”. Fot. Jakub Niwa [Radio Szczecin]
Kompozycją „Palindromy” szczecińskiego kompozytora Piotra Klimka zakończył się w sobotę, 17 grudnia 2022 roku w studiu koncertowym im. Jana Szyrockiego Radia Szczecin koncert świąteczny pt. „Christmas Best”. Publiczność gorąco oklaskiwała wykonawców wzruszającego wieczoru: kwartet Orkiestry Baltic Neopolis, znaną wokalistkę jazzową Jolantę Szczepaniak, pianistę Patryka Matwiejczuka i 12-letnią piosenkarkę Tatianę Kopalę.

Po tym muzycznym spotkaniu prezes Polskiego Radia Szczecin – Wojciech Włodarski uhonorował cztery postaci związane z naszą stacją zaszczytnym wyróżnieniem „Zasłużony dla Zachodniopomorskiej Radiofonii”. Pośmiertnie otrzymali je: prof. Jan Szyrocki – dyrygent, założyciel m.in. znanego Chóru Akademickiego Politechniki Szczecińskiego, dziś Jego imienia – CHAPS ZUT, red. Alina Głowacka – publicystka, wieloletnia Redaktor Naczelna Polskiego Radia Szczecin i Helena Majdaniec – szczecińska piosenkarka, polska „Królowa twista”.

Nagrodę otrzymał także dr Wojciech Lizak – historyk, badacz i propagator polskiej historii powojennej.
"Kamienica w lesie. Pocztowa 19, czyli ukryte skarby Szczecina."
"Kamienica w lesie. Pocztowa 19, czyli ukryte skarby Szczecina."
Po trzech latach od ukazania się pierwszej części "Kamienicy w lesie", miłośniczka "stareńkiego Szczecina" powraca z nową publikacją i kolejnymi miejscami. W niedzielę, w auli I Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie, odbyła się promocja albumu Moniki Szymanik "Kamienica w lesie. Pocztowa 19, czyli ukryte skarby Szczecina".

Tuż przed spotkaniem autorka odwiedziła Radio Szczecin. Z Moniką Szymanik rozmawiała Joanna Skonieczna.
Bogusław Jakubowski – klarnecista z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii im. Mieczysława Karlowiczaw Szczecinie pod batutą Jakuba Chrenowicza. Fot. Sebastian Wołosz
Bogusław Jakubowski – klarnecista z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii im. Mieczysława Karlowiczaw Szczecinie pod batutą Jakuba Chrenowicza. Fot. Sebastian Wołosz
Jedno z największych arcydzieł muzyki – Symfonia nr 8 h-moll „Niedokończona” Franciszka Schuberta, poemat symfoniczny „Preludia” Ferenca Liszta oraz światowe prawykonanie nowego utworu szczecińskiego kompozytora – Janusza Stalmierskiego, zabrzmiało w piątek w Filharmonii im. Mieczysława Karłowicza.

Utwory złożyły się na koncert jubileuszowy 30. lecia pracy artystycznej Bogusława Jakubowskiego – od 1991 roku pierwszego klarnecisty Orkiestry Symfonicznej Filharmonii w Szczecinie.

Koncert na klarnet i orkiestrę symfoniczną „Zielony horyzont”, bo taki tytuł Stalmierski nadał dziełu, napisany został z dedykacją dla Jubilata. Artysta po jego wykonaniu nie krył wzruszenia. Po występie owacyjnie przyjętym przez licznie zgromadzoną publiczność, z Bogusławem Jakubowskim spotkała się Dorota Zamolska.
fot. Małgorzata Frymus [Radio Szczecin]
fot. Małgorzata Frymus [Radio Szczecin]
30 listopada 2022 roku Książnica Pomorska zakończyła konserwację inkunabułu zawierającego w jednym woluminie dwa współoprawne dzieła w języku łacińskim, wydrukowane w XV wieku. Pierwsze z nich to "Mammotrectus super Bibliam" Joannesa Marchesinusa wydane w Bazylei około 1482 roku, drugie zaś to "Confessionale" Bartholomaeusa de Chaimisa, wydane w Norymberdze w maju 1480 roku.

Zarówno dzieło „Mammotrectus super Bibliam", jak i „Confessionale”, cieszyły się dobrą sławą wśród czytelników. Pierwsze z nich było rodzajem przewodnika czy też słownika biblijnego dla duchownych, pozwalającego dobrze zrozumieć Pismo św. Owa księga należy do najważniejszych dzieł franciszkańskich późnego średniowiecza. Tekst „Confessionale” wpisuje się w dział teologii moralnej, etyki i dotyczy rozważań nad spowiedzią.
Wolumin poddany konserwacji posiada ponad pięćsetletnią metrykę, lecz nie nosił żadnych śladów napraw. Niewłaściwe przechowywanie i przemieszczanie owej księgi na przestrzeni wieków, odcisnęło na niej swoje piętno.

Projekt konserwacji realizowany w bieżącym roku, obejmował zabiegi nad kartami w bloku oraz rekonstrukcję oprawy z zachowaniem wszystkich oryginalnych piętnastowiecznych elementów. Działania te sprawiły, iż po 542 latach od wydania, księga odzyskała swój dawny blask.

Konserwację sfinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Wspieranie działań muzealnych” oraz ze środków otrzymanych z budżetu Województwa Zachodniopomorskiego.
55565758596061
Nowa książka do posłuchania w Radiu Szczecin
Nowa książka do posłuchania w Radiu Szczecin
„Szóstka” - to druga, po debiutanckim „Koźle”, powieść szczecińskiego autora, Przemysława Kowalewskiego. Kanwą opowieści jest historia, która rzeczywiście wydarzyła się w Szczecinie.

7 grudnia 1967 roku wykoleił się pędzący w kierunku Gocławia tramwaj linii 6. W wypadku zginęło 15 osób, 142 były ranne. Skład był przepełniony, w trzech wagonach znajdowało się ok. 500 pasażerów. Ta katastrofa do dziś pozostaje największym dramatem z udziałem tramwaju w Polsce i przyczyniła się do wprowadzenia wielu zmian w funkcjonowaniu tego środka transportu.

W „Szóstce” Przemysław Kowalewski podąża śladami tamtych wydarzeń oraz teorii spiskowych, które pojawiły się wtedy w Szczecinie. Powieść to także punkt wyjścia do tego, aby opowiedzieć o walce o władzę pomiędzy polskimi komunistami oraz o antysemickiej nagonce w czasach PRL-u.

Premiera audiobooka na podstawie "Szóstki", która ukazała się w wydawnictwie Filia w poniedziałek, 22 kwietnia w Radiu Szczecin, po godzinie 11.

Warto jeszcze dodać, że autor otrzymał w sobotę (20 kwietnia) nagrodę za swoją książkę "Kozioł". Przemysława Kowalewskiego wyróżniono Nagrodą Literacką Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego w kategorii Kryminalny Debiut Roku 2023.

Posłuchaj "Szóstki".
Posłuchaj rozmowy Joanny Skoniecznej
Negri. Fot. James Abbé, 1921 rok [wikipedia.org]
Negri. Fot. James Abbé, 1921 rok [wikipedia.org]
Wielki spektakl przy użyciu technologii 3D przygotowuje z Januszem Józefowiczem i warszawskim Teatrem Buffo Teatr Polski w Szczecinie. Będzie to szczecińska wersja "Polity", przedstawienia granego z wielkim powodzeniem od niemal 13 lat.

Teatr Polski po rozbudowie ma możliwości przestrzenno - techniczne do takiego przedsięwzięcia. Choć premierę zaplanowano na kolejny sezon, to próby muszą rozpocząć się jak najszybciej.
Posłuchaj rozmowy Małgorzaty Frymus
Alicja Węgorzewska, śpiewaczka operowa. 2017 rok. Fot Goplanka [wikipedia.org, domena publiczna]
Alicja Węgorzewska, śpiewaczka operowa. 2017 rok. Fot Goplanka [wikipedia.org, domena publiczna]
W ramach polskiego tournée znakomitego włoskiego piosenkarza, łączącego operę z popem - Alessandro Safina, na scenie Netto Areny w minioną środę wystąpiła m.in. śpiewaczka operowa, z urodzenia szczecinianka - Alicja Węgorzewska. Ma w swoim repertuarze kilkanaście partii operowych. Uczestniczy w wielu międzynarodowych festiwalach i galach operowych. Jest też laureatką wielu prestiżowych konkursów, w tym - Maria Callas Tribute Prize NY. Jest również znana jako komentatorka słynnych Noworocznych Koncertów Wiedeńskich dla TVP.

W programie szczecińskiego koncertu Alessandro Safina znalazły się takie przeboje jak: "Luna", "Incanto", "Parla Piu Piano", "O mare mare", "Cathedrales" i wiele wiele innych.
Przed koncertem ze znakomitą śpiewaczką, dyrektorką Opery Kameralnej w Warszawie rozmawiała Małgorzata Frymus.

A już wkrótce zobaczymy i usłyszymy Małgorzatę Węgorzewską w "Marii de Buenos Aires" w Willi Lentza (12 i 13 marca).
Posłuchaj rozmowy Małgorzaty Frymus