Czy tętno spoczynkowe może być za niskie? Sprawdź!

Artykuły sponsorowane 2025-09-30 15:38 Radio Szczecin

Na co dzień rzadko zastanawiamy się nad tym, jak pracuje nasze serce – dopóki nie zacznie wysyłać wyraźnych sygnałów. Tętno spoczynkowe stanowi prosty, a jednocześnie niezwykle czuły wskaźnik kondycji organizmu. Gdy jego wartość spada poniżej przyjętych norm, pojawia się pytanie: czy to oznaka świetnej formy, czy może sygnał problemu zdrowotnego? Warto wiedzieć, że odpowiedź nie zawsze jest jednoznaczna, a interpretacja zbyt niskiego pulsu zależy od wielu czynników.

Czym jest tętno spoczynkowe?

Tętno spoczynkowe to nic innego jak liczba uderzeń serca na minutę w stanie pełnego odprężenia – gdy organizm nie wykonuje żadnego wysiłku fizycznego, a układ nerwowy znajduje się w równowadze. To właśnie ten parametr mówi nam bardzo wiele o kondycji serca i ogólnym zdrowiu, a jego pomiar jest niezwykle prosty – wystarczy przyłożyć opuszki palców do tętnicy szyjnej lub nadgarstka.

U zdrowej osoby dorosłej tętno spoczynkowe zwykle mieści się w granicach 60–100 uderzeń na minutę, choć u osób aktywnych fizycznie wartości te mogą być niższe, nawet poniżej 60, co świadczy o wydajniejszej pracy serca. Dlaczego to takie istotne?

>> Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jakie powinno być prawidłowe tętno spoczynkowe, koniecznie przeczytaj ten artykuł i sprawdź, jak interpretować jego wartości oraz jak wspierać serce w codziennym funkcjonowaniu.

Dlaczego warto mierzyć tętno spoczynkowe?

Regularne monitorowanie pulsu może pomóc we wczesnym wykrywaniu problemów zdrowotnych – np. gdy wartości utrzymują się powyżej 100, może to sygnalizować przeciążenie organizmu lub zaburzenia pracy mięśnia sercowego.

Na poziom tętna spoczynkowego wpływa wiele czynników:

wiek – u młodszych osób puls bywa naturalnie niższy, u starszych – wyższy;

styl życia – stres, brak snu i niewłaściwa dieta mogą je podnosić;

aktywność fizyczna – regularny trening obniża spoczynkowe tętno, poprawiając wydolność serca;

mikroelementy i składniki mineralne – szczególne znaczenie ma tu magnez, który wspiera prawidłową pracę mięśnia sercowego, reguluje napięcie naczyń krwionośnych i pomaga w utrzymaniu stabilnego rytmu serca. Niedobór magnezu może sprzyjać kołataniom, podwyższonemu pulsowi i ogólnemu uczuciu zmęczenia.

Jak zmierzyć i obliczyć tętno spoczynkowe?

Choć pomiar tętna spoczynkowego wydaje się prosty, to wykonany we właściwy sposób może dać bardzo cenne informacje o pracy serca i kondycji organizmu. Najlepszym momentem na taki test jest poranek – tuż po przebudzeniu, jeszcze przed sięgnięciem po kawę czy rozpoczęciem codziennych obowiązków. Wtedy układ krążenia jest w stanie pełnego relaksu, a wynik będzie najbardziej wiarygodny. Jak zatem przeprowadzić pomiar krok po kroku?

Przygotowanie – usiądź lub połóż się na kilka minut, aby uspokoić oddech i ustabilizować rytm serca.

Wybór miejsca pomiaru – najczęściej wykorzystuje się tętnicę szyjną lub promieniową na nadgarstku.

Technika – przyłóż dwa palce (wskazujący i środkowy) do wybranego punktu, a następnie policz uderzenia serca przez 15 sekund i pomnóż wynik razy 4. Dla większej dokładności możesz liczyć przez pełną minutę.

Powtarzalność – wykonaj kilka pomiarów w różnych dniach i oblicz średnią, aby wyeliminować wpływ chwilowych czynników, takich jak stres, niedobór snu czy odwodnienie.

Co ciekawe, dla osób aktywnych fizycznie warto również znać własne tętno maksymalne. Obliczysz je, odejmując swój wiek od liczby 220 (np. dla osoby 35-letniej będzie to 185 uderzeń/min). Pozwala to lepiej dopasować intensywność treningów do możliwości serca.

Co może oznaczać niskie tętno spoczynkowe?

Niskie tętno spoczynkowe, określane w medycynie mianem bradykardii, to wartość poniżej 60 uderzeń serca na minutę. Choć u osób regularnie trenujących sport jest to zjawisko zupełnie fizjologiczne – serce wytrenowane pracuje wolniej, ale znacznie wydajniej – w przypadku osób nieaktywnych może być sygnałem ostrzegawczym.

Serce bijące zbyt wolno nie zawsze jest w stanie dostarczyć odpowiedniej ilości tlenu do wszystkich tkanek, co prowadzi do niepokojących objawów. Jeśli oprócz obniżonego pulsu pojawiają się zawroty głowy, osłabienie, duszności, ucisk w klatce piersiowej czy omdlenia, konieczna jest konsultacja lekarska.

Najczęstszymi przyczynami bradykardii są:

zaburzenia przewodnictwa elektrycznego w sercu – np. bloki przedsionkowo-komorowe;

niedoczynność tarczycy, która spowalnia metabolizm i obniża rytm pracy serca;

niedobory elektrolitów, szczególnie potasu, wapnia i magnezu, które regulują przewodnictwo w mięśniu sercowym;

stosowanie leków, np. beta-blokerów lub preparatów na nadciśnienie;

proces starzenia się organizmu, naturalnie obniżający częstość pracy serca.

Jak można wyregulować niskie tętno spoczynkowe?

Do najskuteczniejszych sposobów regulacji tętna spoczynkowego należą:

konsultacja medyczna – jeśli niskie tętno łączy się z objawami, takimi jak omdlenia, zawroty głowy, duszności czy osłabienie, konieczna jest diagnostyka (np. EKG, badania tarczycy);

magnez i elektrolity – niedobór magnezu, potasu czy wapnia może pogłębiać spowolnienie pracy serca. Ich regularna podaż w diecie lub suplementacji wspiera stabilność rytmu i przewodnictwo elektryczne w sercu;

zdrowa aktywność – umiarkowany ruch (np. marsze, pływanie) poprawia krążenie i może pomóc w utrzymaniu optymalnego pulsu, nawet jeśli naturalnie jest on obniżony;

sen i regeneracja – brak odpoczynku może zaburzać rytm serca; prawidłowy, regularny sen wspiera naturalną regulację tętna;

doraźne sposoby – aby tymczasowo podwyższyć puls, można sięgnąć po filiżankę kawy, mocnej herbaty czy kilka kostek gorzkiej czekolady – kofeina i teobromina działają pobudzająco na układ krążenia.

Podsumowanie – czy tętno spoczynkowe może być za niskie?

Podsumowując:

niskie tętno spoczynkowe (bradykardia) oznacza puls poniżej 60 uderzeń na minutę – u sportowców jest zazwyczaj naturalne, u innych może wskazywać na problem zdrowotny;