Zdaje się, że w 2001 roku zetknąłem się z ich twórczością po raz pierwszy. Wtedy byli jeszcze nieznaną grupą, a ich muzyka dopiero zaczynała wyciekać poza granice Islandii. Trafiłem na ich teledysk w jednej z niemieckich telewizji muzycznych. Rozciągnięte do granic możliwości, delikatne dźwięki z miauczącym coś facetem (lub kobietą - wtedy nie byłem pewien) w dziwacznym, niezrozumiałym języku. Do tego teledysk: łąka, na której tańczą (czy raczej lunatykują) ludzie z zespołem Downa poprzebierani za anioły, ponad dziewięć minut sfilmowane w stylu slow motion. Było to tak dziwne i przede wszystkim tak inne od wszystkiego co do tej pory znałem, że nie mogłem oderwać wzroku od ekranu. No i jeszcze te napisy końcowe, czyli Sigur Rós/Svefn-g-englar/Ageytis Byrjun, których nie zdążyłem nawet do końca przeczytać, dodawały tajemnicy całej sprawie. Były to ostatnie lata bezinternetowej wolności, przynajmniej w naszym domu, więc starałem się w następnych tygodniach wywęszyć jakieś skrawki informacji (w audycjach radiowych, sklepach muzycznych lub od znajomych) na temat "tego dziwnego czegoś", co zobaczyłem w telewizji. Wszakże utkwił i kołatał mi w głowie ten irytujący skowyt "TjjjuuuUUUUuuuuu..." z wyżej wymienionego utworu ;) W 2002 roku wydali album o tytule "()" z ośmioma kompozycjami bez tytułów, a w białej książeczce dołączonej do płyty CD prześwitywały jedynie konary drzew, nie było ŻADNYCH informacji. Płyta z trudną do sklasyfikowania i niełatwą w odbiorze muzyką wciągała jak narkotyk i do dziś pozostaje moją ulubioną.

Dlaczego wspominam o tym wszystkim? Dlatego, że wtedy wydawali mi się grupą niszową z ograniczoną liczbą odbiorców. Te utwory nijak nie nadawały się do promocji w stacjach radiowych (od siedmiu do dwunastu minut), a głos wokalisty raczej drażnił niż koił przeciętnego słuchacza. Nawet przez myśl mi nie przeszło, że za kilka lat mogą wyprzedzić Bjork i będą głównym muzycznym towarem eksportowym Islandii. Dziś oglądają ich widowiska tysięczne tłumy (w Skandynawii zdarzało się, że pierwsze rzędy z pozycji klęczącej!) a kolejne płyty stają się bestsellerami. I choć od płyty "Takk" wpuścili troszkę więcej światła do swojej muzyki to, na szczęście, wciąż zawzięcie odrzucają język angielski. Chwała im za to! Słyszałem wiele opinii, że dają bardzo dobre koncerty, przekonałem się o tym dopiero w dublińskiej hali O2 16 listopada 2013 roku.

Półprzezroczysta kotara zawieszona w obrębie sceny tworzyła efekt, jakby muzycy grali w zamkniętym, białym kwadracie. Po czwartym utworze opadła. To tak jakby przetrzeć lekko zaparowane okulary :) Od tej pory oglądaliśmy już występ w pełnej ostrości. Kilkanaście stojaków z zamontowanymi żarówkami, oraz wielki telebim za muzykami wzmacniały odpowiednio klimat wieczoru. Szesnaście utworów, w tym trzy na bis. Ciężko jest opisywać to, co grają. Postrockowi maniacy z pewnością znajdą w ich twórczości coś dla siebie. Długie tematy powtarzane na kilku akordach, umiejętne operowanie ciszą, aby później uderzyć hałaśliwą ścianą gitar. No i ten głos, na dźwięk którego jedni krzyczą: cudowny i anielski, a inni wyłączają po kilku minutach mocno poirytowani ;) Facet potrafi wydać równy dźwięk na wydechu przez ponad minutę, bez zająknięcia i nie tracąc na tonacji! Nic takiego? To proszę spróbować :D Przesadna powaga i podniosłość tych piosenek graniczy momentami z kiczowatym graniem na emocjach fanów, choć wydaje się, że ci właśnie za to kochają ten zespół.

Długotrwałe obcowanie z ich twórczością może być nieco nużące, sam rzadko puszczam ich płyty, ale w skondensowanej ilości plus odpowiednia gra świateł i wizualizacji działa fantastycznie. Finał występu, czyli "Untitled 8" wgniata w ziemię. Już w wersji studyjnej robi wielkie wrażenie, ale na koncercie po prostu miażdży słuchacza. To trzeba zobaczyć i usłyszeć samemu. Po czymś takim można jedynie grzecznie opuścić salę, spoglądając kątem oka na podziękowanie od muzyków za przybycie, czyli na telebim z wielkim napisem TAKK. Na wielu koncertach w życiu byłem. Od strony wizualnej ten był chyba najpiękniejszy.

P.S. Podkusiło mnie jednak podczas pisania tekstu i sprawdziłem kilka przetłumaczonych tekstów piosenek zespołu. Oto mała próbka. Tekst utworu "Svefn-g-Englar":