W dniach 5-8 sierpnia po raz kolejny Szczecin stanie się żeglarską stolicą Europy. Właśnie w stolicy Pomorza Zachodniego odbędzie się międzynarodowy finał regat The Tall Ships Races 2017. Podobnie jak w roku 2007 i 2013 do szczecińskich nabrzeży przypłyną dziesiątki jednostek. Od wielkich, wyczekiwanych przez wszystkich żaglowców, po małe i zwinne jachty. Przyjrzyjmy się kilku największym i wzbudzającym najwięcej emocji jednostkom, od "Daru Młodzieży", przez "Fryderyka Chopina", rosyjskiego "Kruzenshterna", po mniejsze jachty z klas B, C i D.

Źródła zdjęć i opisów: www.tallships.szczecin.eu.

"Dar Młodzieży" to trzymasztowy polski żaglowiec szkolny (fregata) typu B-95, następca "Lwowa" i "Daru Pomorza". Żaglowiec zbudowany został w Stoczni Gdańskiej im. Lenina w 1981 roku, częściowo za składki społeczne. Uroczyste podniesienie bandery odbyło się 4 lipca 1982. Matką chrzestną została żona zasłużonego komendanta "Daru Pomorza" kpt. ż.w. Kazimierza Jurkiewicza - Helena Jurkiewicz. W 1983 wziął udział w zlocie żaglowców w Japonii, a rok później w kanadyjskim Tall Ships Races. W latach 1987-1988 pod dowództwem kpt. ż.w. Leszka Wiktorowicza okrążył Ziemię drogą wokół przylądka Horn. W 1992 uświetnił 500. rocznicę odkrycia Ameryki rejsem do USA.

"Fryderyk Chopin" to polski żaglowiec, stalowy bryg, zbudowany według projektu Zygmunta Chorenia. Żaglowiec został wybudowany przez Fundację Międzynarodowa Szkoła pod Żaglami Kapitana Krzysztofa Baranowskiego. Jako jedyny w Polsce ma maszty sześciorejowe. Pod względem wyporności i długości całkowitej jest to po "Darze Młodzieży" drugi co do wielkości żaglowiec pływający pod polską banderą. Obecnie największy żaglowiec typu bryg na świecie po Rahu Nawardzie i Stavrosie S Narchosie.

W 2012 roku STS "Fryderyk Chopin" wygrał The Tall Ships Races 2012 w klasie A z Reprezentacją Szczecina na The Tall Ships Races jako załogą.

"Cisne Branco" jest żaglowcem brazylijskiej marynarki wojennej stacjonującym w Rio de Janeiro w Brazylii. "Cisne Branco" ("Biały Łabędź") jest fregatą zbudowaną w Amsterdamie przez stocznię Damen. Został ochrzczony w dniu 4 sierpnia 1999 r., a do eksploatacji oddany jako brazylijski statek marynarki wojennej w dniu 9 marca 2000 roku.

"Cisne Branco" jest trzecim żaglowcem Brazylijskiej Marynarki Wojennej noszącym to imię. Pierwszy "Cisne Branco" był 15-metrowym klasycznym drewnianym jachtem Tritonia, który został zaprojektowany przez legendarnego budowniczego okrętów Alfred Mylne i zbudowany przez Aleksandra Robertson and Sons Ltd (Yachtbuilders) w 1910 roku. Jacht przybył do Brazylii w 1978 roku po gruntownym remoncie i wystartował w ośmiomiesięczny rejs przez Atlantyk. Drugi "Cisne Branco", który miał kadłub aluminiowy, był używany przez Marynarkę między 1980 i 1986, po czym został oddany w dyspozycję uczelni morskiej.

"Cisne Branco" odbył dziewiczy rejs przez Atlantyk do Brazylii, z okazji 500. rocznicy odkrycia Brazylii przez portugalskiego admirała Pedro Álvaresa Cabrala. Budowa żaglowca jest inspirowana XIX-wiecznymi kliperami. "Cisne Branco" jest zwykle używany w krajowych i międzynarodowych działaniach reprezentacyjnych brazylijskiej marynarki i brazylijskiej kultury. Jest również wykorzystany jako żaglowiec szkoleniowy przez kadetów Szkoły Marynarki Wojennej w Brazylii, Marynarki Handlowej, Akademii Morskiej i innych szkół morskich.

W 2010 roku uczestniczył w Velas Sudamerica 2010, historycznej wyprawie jedenastu żaglowców Ameryki Łacińskiej z okazji dwusetnej rocznicy pierwszych rządów narodowych w Argentynie i Chile.

"Kruzenshtern" to czteromasztowy bark, jeden z największych (obok "Siedova" i "Royal Clippera") żaglowców i ostatnich windjammerów. Żaglowiec został zbudowany w 1926 w stoczni J. C. Tecklenborg w Wesermünde dla Ferdynanda Laeisza. Pływał pod nazwą "Padua" (Padwa) jako żaglowiec towarowy, przywożąc do Europy saletrę z Chile. W roku 1946 został przekazany ZSRR jako odszkodowanie po II wojnie światowej.

Pod banderą radziecką otrzymała imię Iwana Kruzenszterna, dowódcy pierwszej rosyjskiej wyprawy dookoła świata podjętej w latach 1803-06 na statkach "Nadieżda" i "Newa".

55 metrowy, trzymasztowy szkuner holenderskiej fundacji Stichting Zeilschip Eendracht, który służy promowaniu holenderskich tradycji morskich i szkoleniu młodzieży. Jednostka regularnie uczestniczy w regatach The Tall Ships Races.

Czteromasztowy szkuner zbudowano w Lizbonie w 1937 roku, w rekordowym czasie 62 dni. Przez lata statek był częścią słynnej portugalskiej białej floty, której jednostki służyły do połowu ryb. Na początku lat 90., gdy zaprzestano połowów w wybrzeży Nowej Fundlandii jednostkę zacumowano w porcie Aveiro, gdzie przez lata niszczał, aż w 2007 roku został zakupiony przez firmę Pascoal & Filhos. "Santa Marię Manuelę" odbudowano i w 2010 roku ponownie zwodowano. Od tego czasu żaglowiec służy szkoleniu żeglarskiemu, a na jego pokładzie jednocześnie szkolić może się nawet 50 osób.

Największy żaglowiec szkolny świata, czteromasztowy bark, jeden z ostatnich windjammerów. "Sedov" może pomieścić do 320 osób znajdujących się na pokładzie, wśród których 75 osób stanowi stałą załogę jednostki. Szkolenia żeglarskie dla młodych kadetów trwają od 3 do 4 miesięcy wzdłuż wybrzeży europejskich. "Sedov" zbudowany został w 1921 roku w Kolonii. Wówczas pod nazwą "Magdalen Vinnen" przeznaczony był wyłącznie do przewozu towarów . W 1936 roku "Magdalen Vinnen" został sprzedany firmie Norddeutscher Lloyd z Bremy i przemianowany na "Kommodore Johnsen". Jednostka stałą się własnością Związki Radzieckiego po kapitulacji Niemiec po II wojnie światowej. Żaglowiec otrzymał imię po rosyjskim polarniku Georgiju Siedowie. W latach 1970-1981 "Sedov" przeszedł szereg prac renowacyjnych na łączną kwotę 1 mln rubli. W 1981 roku portem macierzystym jednostki stała się Ryga, skąd żaglowiec wyruszał na wyprawy szkoleniowe, w których uczestniczyła młodzież z Kalingradu i Murmańska. Upadek muru berlińskiego w 1989 roku i proklamacji niepodległości Łotwy w 1991 roku wpłynęły na losy "Sedova". Nowym portem macierzystym jednostki stał się Murmańsk. Jako żaglowiec szkoleniowy "Sedov" umożliwia formowanie załóg składających się ze 110 do 120 studentów uczących się na Uniwersytetach w Murmańsku, Petersburgu i Arhangelsku. Regularnie uczestniczy w dużych międzynarodowych imprezach morskich i jest stałym uczestnikiem regat The Tall Ships Races.

"Statsraad Lehmkuhl" jest trójmasztowym brakim i żaglowcem szkoleniowym, należącym do fundacji Statsraad Lehmkuhl z Bergen w Norwegii. Służy do różnych celów, w tym jako okręt szkolny dla Marynarki Wojennej Królestwa Norwegii.

Został zbudowany w 1914 roku jako okręt szkolny dla niemieckiej marynarki handlowej pod nazwą Grossherzog Friedrich August. Po pierwszej wojnie światowej statek został przejęty jako nagroda przez Zjednoczone Królestwo, a w 1921 roku został kupiony przez byłego ministra Kristoffera Lehmkuhla. Z wyjątkiem II wojny światowej, kiedy został przejęty przez wojska niemieckie i pływał pod nazwą "Westwärts", statek należał do Bergens Skoleskib, aż trafił do Fundacji w 1978 roku.

Statek ten jest wzorowany na Gladan, brygu wybudowanym w 1857 jako okręt marynarki ładunkowej. Gladan odbył dwie podróże jako statek dostawczy AF Nordenskiöld oraz wyprawy na Spitsbergen i Grenlandię. Później służył jako okręt szkolny Marynarki Wojennej. Jego czas nadszedł w roku 1924, kiedy zatonął w porcie w Karlskronie.

Czterej dżentelmeni z pasją do piękna, nawigacji i żaglowców pływające uruchomili projekt odbudowy jednostki w 1993 roku. Pierwsze projekty zostały przedstawione w 1994 r., a w 1997 rozpoczęto budowę.

"Mir" został zbudowany w 1987 w gdańskiej stoczni (wówczas: Stocznia Gdańska im. Lenina) w serii sześciu bliźniaczych żaglowców ("Dar Młodzieży" 1982, "Drużba" 1987, "Chersonez" i "Pałłada" 1989, "Nadieżda" 1993). Autorem projektu był inż. Zygmunt Choreń. Pięć takich żaglowców nabył ówczesny Związek Radziecki. Młodsza o sześć lat od "Daru Młodzieży" fregata "Mir" jest pierwszą jednostką z tej serii. Powszechnie uważana jest ona za najszybszy szkolny żaglowiec na świecie. Jest morskim symbolem Sankt Petersburga.

Statek zaprojektowano jako żaglowiec szkolny dla 70 do 144 kadetów. Może jednak przewozić do 199 ludzi. Na żaglowcu początkowo szkolono wyłącznie młodzież rosyjską, ale już od 12 lat na jego pokładzie pobierają nauki również kadeci z Zachodu. Obecnie "Mir" odbywa również płatne rejsy wycieczkowe, jednodniowe oraz przeloty pomiędzy portami.

Wielokrotnie brał udział i zwyciężał w regatach, m.in. w Tall Ships Races, zdobywając liczne nagrody. Został absolutnym zwycięzcą Wielkich Regat Kolumb-1992, rozegranych w ramach obchodów 500-lecia odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba.

"Kapitan Borchardt" jest najstarszym żaglowcem pływającym obecnie pod polską banderą, został zwodowany w Holandii w 1918 roku i służył początkowo jako oceaniczny statek towarowy. Przebudowany w 1989 roku, został wyposażony w czternaście kabin. Do Polski sprowadzony po zakupie od szwedzkiego armatora, gdzie występował pod nazwą Najaden jako statek szkolny. Przez obecnego właściciela zakupiony 30 sierpnia 2011 roku, uroczystość nadania nazwy odbyła się 8 października tego samego roku, jednostkę nazwano imieniem kpt. Karola Olgierda Borchardta.

Szkuner "Johann Smidt" został zbudowany w Amsterdamie przez Stocznię Cammenga w 1974 roku. Został zwodowany jako "Eendracht", pierwszy żaglowiec szkoleniowy holenderskiego Zeiland Zeeschip, wziął udział w wielu regatach, w tym The Tall Ships Races i przepłynął Atlantyk.

W 1989 roku "Eendracht" został sprzedany do Clipper Deutsches Jugendwerk zur See Jugendwerk zur See i przemianowany na "Johann Smidt", po burmistrz Bremy. Jest jedynym członkiem floty DJS Clipper o kadłubie stalowym, typowym dla oryginalnej holenderskiej konstrukcji.

SY "Dar Szczecina" to polski jednomasztowy jacht żaglowy typu Antares. Jest jednym z trzech (obok "Magnolii" i "Zrywu") jachtów będących własnością Miasta Szczecin i zarazem jego flagową jednostką. Jacht został zbudowany w latach 1968–69 r. w Stoczni Jachtowej im. L Teligi, według projektu Ryszarda Langera i Kazimierza Michalskiego. Wodowanie i podniesienie bandery nastąpiło 14 czerwca 1969 r. Pierwszym właścicielem jednostki była Sekcja Żeglarska MKS Pogoń (1969-96). W 1996 roku jacht przejęło Miasto Szczecin. "Dar Szczecina" reprezentował m. Szczecin na paradzie jednostek żeglarskich z okazji 200-lecia USA w roku 1976. Brał też udział w Tall Ships Races w latach 1976, 1984, 2004, 2005, 2010, 2012 i 2013. W 2013 r. wygrał klasyfikację generalną regat The Tall Ships Races. Triumfował również w klasie C Regat w roku 2007, 2012 i 2013. Od 1996 r. bierze udział w Programie Edukacji Morskiej (Szczecińska Szkoła pod Żaglami). Jacht został uhonorowany tytułem Ambasador Szczecina.

Jednostka szkoleniowa "Urania" jest własnością Holenderskiej Marynarki Wojennej od 1830 roku. Nazwa statku wywodzi się z greckiej mitologii, w której Urania była muzą astronomii. Podkreślone jest to również w herbie jednostki, który składa się z wszystkich znaków zodiaku. Motto jednostki "vigilance without fear” w dosłownym tłumaczeniu oznacza "czujność bez strachu". Obecnie pływająca po morzach "Urania" to szósty już statek noszący tę nazwę. Zbudowany został na przełomie lat 2003-2014. Kształt jednostki jest odwzorowaniem pierwszej "Uranii". W 2009 jednostka ukończyła wyścig w regatach Tall Ships Atlantic Challeng jednocześnie wygrywając "Friendship Trophy".

Jacht "Zryw" zbudowany został w 1978 roku w Szczecińskiej Stoczni Jachtowej imienia Leonida Teligi. Projektantami jachtu byli „Kuba” Jaworski i Gogołkiewicz. Taurus, bo tak nazywała się zaprojektowana przez nich klasa jachtów, miała być przede wszystkim szybka. W wyniku ich pracy powstał niespełna 11 metrowy jacht, posiadający jak na tamte czasy wiele nietypowych rozwiązań. Szczeciński "Zryw" – który został zwodowany w 1978 od początku służył młodzieży do szkolenia – początkowo regatowego, z biegiem lat przeobraził się w jacht turystyczny z regatową żyłką.