Francuski okres w dziejach Szczecina przypada na lata 1806-1813. Wiązało się to ze zwycięskimi kampaniami wojsk Napoleona Bonaparte.

Jednak Francuzi w Szczecinie pojawiali się i wcześniej. W 1721 roku Fryderyk Wilhelm I, rok po formalnym przejęciu miasta przez Prusy, zdecydował o powstaniu gminy francuskiej. Liczne przywileje otrzymane od władcy Prus zachęcały do osiedlania się w Szczecinie. Skorzystali z tego francuscy hugenoci. Z przyczyn religijnych byli prześladowani we własnym kraju, szukali więc nowego, bezpiecznego miejsca do życia.

O francuskich śladach w Szczecinie - w kolejnych "Rozmowach nieuczesanych".

Ku Słońcu czy gen. Świerczewskiego? Oswajanie przestrzeni czy polityczne ukłony i hołdy?

Po 19.30 zapraszam na ostatni spacer ulicami Szczecina. W imieniu Nieuczesanych Mariana Kalemby i Wojciecha Lizaka - Agata Rokicka. A za tydzień już "Nieuczesane" o 17.30.

Pierwotnie nazwy ulic i placów informowały o ich cechach. Stad te wszystkie ulice: Krótkie, Długie, Wielkie, Piaszczyste. Czasem nazwa odnosiła się do cechu, którego przedstawiciele zamieszkiwali to miejsce - np. Szewska, Garbarska, Piekarska, Stolarska, Rybacka itp. Bywało, że nazwa pochodziła od ważnego miejsca lub instytucji, które tu się mieściły, typu: Cmentarna, Szkolna, Szpitalna, Kościelna.

Rzecz jasna wiele ulic, placów i alei ma nazwy upamiętniające zasłużonych ludzi i ważne wydarzenia. Przed nami ulicznych impresji ciąg dalszy.

Ulica zmienną jest… Zwłaszcza, gdy w kraju zmienia się ustrój. Po 1989 r. patronów kojarzonych z utrwalaniem władzy ludowej, totalitaryzmu, uległości wobec "bratniego" Związku Radzieckiego straciły także ulice, place i ronda Szczecina. Nastąpiła wielka akcja dekomunizacji przestrzeni miejskiej.

Jednak do przemianowania nazw ulic dochodziło i wcześniej. W jakich okolicznościach? Jaki był społeczny odbiór tych decyzji? O tym porozmawiamy w gronie Nieuczesanych: Wojciecha Lizaka, Mariana Kalemby. Zaprasza Agata Rokicka.

Najdłuższa ulica w Polsce wcale nie znajduje się w Warszawie. Prym wiedzie Aleja Wojska Polskiego w Częstochowie, która ma ponad 15 kilometrów.

Nasza szczecińska Aleja Wojska Polskiego także długo uważana była za najdłuższą ulicę w mieście. Zaczyna się na Placu Zwycięstwa i biegnie przez 7 kilometrów aż do Głębokiego. Są osoby, które w dalszym ciągu uznają ją za najdłuższą w Szczecinie. Bo choć formalnie w 2015 roku została zdetronizowana przez Floriana Krygiera, która prześcignęła ją o półtora kilometra, to trudno uznać Krygiera za ulicę miejską.

O szczecińskich ulicach w "Rozmowach nieuczesanych".

Kościół Świętego Krzyża przy ulicy Wieniawskiego. Najstarsza część obecnej świątyni zbudowana została w 1930 r. Od 1970 r. starano się o budowę nowego kościoła. Zezwolenie warunkowało dobudowę nowego kościoła z zachowaniem małego przedwojennego kościółka. Autorem projektu był inżynier arch. Zbigniew Abrahamowicz. To tu swoją siedzibę miał Biskupi Komitet Pomocy, który wspierał represjonowanych w stanie wojennym.

Dziś w roli głównej świątynie nieco mniej cenne architektonicznie, ale za to warte zapamiętania ze względu na to, co się w nich działo. To już ostatnia wędrówka po kościołach Szczecina. Zapraszają przesiąknięci Pomorzem: Wojciech Lizak, Marian Kalemba i Agata Rokicka.

Ks. Carl Lampert był duchownym katolickim, w latach 1941-1943 związanym z kościołem przy obecnej ulicy Bogurodzicy. Został zamordowany przez hitlerowców w 1944 roku. Wcześniej wielokrotnie krytykował działania nazistów.
Dietrich Bonhoeffer - ksiądz protestancki, od lat trzydziestych doktor habilitowany nauk teologicznych - już w 1934 roku przestrzegał swoich współrodaków przed wojną, którą może wywołać nazizm. W czasie wojny w podszczecińskich Zdrojach (Finkenwalde) prowadził tajne seminarium. Był jednym ze spiskowców przygotowujących zamach na Hitlera. Jedną z ważnych kategorii w teologii Dietricha Bonhoeffera jest tak zwane "bezreligijnie chrześcijaństwo", wezwanie do życia według moralnych zasad "tak, jakby Boga nie było".

O duchownych wiernych zasadom w kolejnych, 118. "Rozmowach nieuczesanych".

Kaplica Miłosierdzia Bożego i Sybiraków, Kaplica Szewców, Kaplica św. Maksymiliana Marii Kolbego, Kaplica Portowców, Kaplica z zegarem astronomicznym, Kaplica Ludzi Morza, Kaplica Kolejarzy… Można tak długo wyliczać. Szczecińska katedra (oficjalnie - Bazylika archikatedralna św. Jakuba w Szczecinie) ma wiele zakamarków. To świątynia o bogatej historii, kościół, który narodził się kilka razy.

O katedrze i ludziach z nią związanych w „Rozmowach nieuczesanych", które prowadzą Wojciech Lizak, Marian Kalemba i Agata Rokicka. Wykorzystano również fragmenty audycji z archiwum Radia Szczecin: Ilony Migacz i Zbigniewa Plesnera.

Są inne - prostsze, skromniejsze, bardziej surowe niż świątynie stojące w centralnej czy wschodniej części Polski. Nie kapią złotem, nie rozpraszają pyzatymi aniołkami czy innymi wyszukanymi ornamentami.
Dziś w "Rozmowach nieuczesanych" - o szczecińskich kościołach. Wybierzemy się też na wędrówkę do świątyń, których już nie ma. Marian Kalemba, Wojciech Lizak i Agata Rokicka, zapraszamy.

Rybołówstwo to jeden ze stałych elementów wpisanych w krajobraz i życie mieszkańców Pomorza Zachodniego. Początki (dla polskich mieszkańców tego regionu był to 1945 rok) były trudne: brak sprzętu, brak kadry, brak doświadczenia, brak tradycji. Ale powoli uczyliśmy się wszystkiego.

W latach 1948–1951 powstał w Świnoujściu wielki kombinat rybny "Odra". Przedsiębiorstwo to od 1954 r. dysponowało własną flotą rybacką, którą otrzymano z gdyńskiego "Dalmoru".
W 1957 r. decyzją Ministerstwa Żeglugi utworzono w Szczecinie Przedsiębiorstwo