Miasteczko w powiecie szczecineckim do początku lat 90. zajmowali żołnierze z ZSRR, do dziś można tam spotkać tablice, czołgi czy cmentarz upamiętniający obecność wojskowych. Instytut Pamięci Narodowej chce likwidować z polskich miast pomniki hołdujące Armii Czerwonej, więc władze Bornego Sulinowa zwracają się do IPN i mówią: dajcie je nam.

To ma być turystyczna atrakcja czterotysięcznego miasteczka. Już teraz przyjeżdżają tam turyści, by oglądać opuszczone koszary, muzeum z karabinami i mundurami oraz radziecki cmentarz. Z wyliczeń urzędników wynika, że to ok. 12 tysięcy osób rocznie. - W lecie przyjeżdżają wczasowicze i mieliby co oglądać - przyznają mieszkańcy.

Miasto chce przyjąć 200 radzieckich pomników i na byłym lotnisku wojskowym stworzyć skansen. - Wtedy liczba turystów ma się zwiększyć kilkukrotnie - mówi burmistrz Renata Pietkiewicz-Chmyłkowska. - Nie chcemy nic kultywować, ale pokazać jako ciekawostkę i relikt przeszłości. W Bornem, które ma taką historię mogłyby być takie pamiątki. Do tych pamiątek ściągają ludzie zainteresowani ze względów historycznych i naukowych.

Do 1992 roku Bornego Sulinowa nie było na polskich mapach. To był garnizon radzieckiego wojska. Do dziś mieszka tu Oleksandr Piven, fotograf radzieckiej armii.

- Całe miasteczko to jest pamiątka. Turyści, którzy przyjeżdżają do Bornego Sulinowa, chcą zobaczyć coś historycznego. Cieszyliby się, gdyby było więcej takich pomników - powiedział Piven.

Na razie IPN tworzy listę pomników czczących radzieckich żołnierzy, które miałyby być zlikwidowane z polskich miast.

Jak powiedziała nam rzeczniczka IPN Agnieszka Soplińska-Jaremczak, skansen z radzieckimi pomnikami chce też stworzyć Czerwony Bór pod Łomżą i to ta miejscowość jest najbardziej prawdopodobną lokalizacją, bo jako pierwsza zgłosiła się do Instytutu Pamięci Narodowej. Ale - jak dodała rzeczniczka - to nie zamyka tematu skansenu w Bornym Sulinowie. Do czerwca IPN ma przygotować propozycję dla samorządów: jak dokładnie będzie wyglądała likwidacja pomników i kto ją sfinansuje.