Myśl o powrocie ziem nad Odrą i Bałtykiem do Polski do głównego nurtu wróciła po upadku Powstania Styczniowego.

- Po 1865 roku rzeczywiście; myśl zachodnia zaczyna się rozwijać, zaczynają być stawiane pytania: co się stało, że straciliśmy to? - mówi dr Wojciech Lizak.

Polska Myśl Zachodnia miała być swoistą kontrą do nurtów, które chciały odbudowy państwa polskiego w granicach przedrozbiorowych. Zakładała ona powrót do granic zbliżonych do państwa Piastów włączając w tereny Polski Pomorze Zachodnie, Górny Śląsk i Pojezierze Mazurskie.