FONOSFERA
Radio SzczecinRadio Szczecin » FONOSFERA » Reportaże i słuchowiska
Lilijka Organizacji Harcerskiej Rodło .svg
Lilijka Organizacji Harcerskiej Rodło .svg
Swoje korzenie polskie harcerstwo na terenie Niemiec zawdzięcza pierwszym drużynom skautowym konspiracyjnie zakładanym jeszcze przed I wojną światową. Pierwsza organizacja polskiego harcerstwa w Niemczech, jednocząca liczne polskie organizacje skautowskie, założona została w 1925 roku jako Związek Harcerzy Polskich w Niemczech i pod tą nazwą działała do roku 1927. Dnia 9 maja 1926 na zjeździe organizacji harcerskich w Bytomiu postanowiono utworzyć jednolitą organizację harcerską w Niemczech, którą w 1927 nazwano Związkiem Harcerstwa Polskiego w Niemczech, w skrócie ZHPwN.
W roku 1933 Paweł Gajdzik zaprojektował połączenie Rodła symbolu Związku Polaków w Niemczech z lilijką harcerską. Hufcowy Berlińskiego Hufca Harcerstwa Polskiego Edmund Rydziński wykonał w rysunku lilijkę harcerską wraz ze znakiem Rodła. Znak ten stał się nowym godłem harcerstwa polskiego na tych terenach. Początkowo spontanicznie pojawiał się na sztandarach drużyn, zastępów i gromad zuchów. Wkrótce został przyjęty jako oficjalny znak Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech i noszony był na tarczach przypiętych do harcerskich bluz. W 1938 roku harcerstwo polskie w Niemczech obchodziło 25-lecie działalności. Z tej okazji odbyły się uroczystości jubileuszowe, podczas których w Domu Polskim w Berlinie zorganizowano wystawę prezentującą działalność 10 hufców działających na terenie Niemiec.
Związek Harcerstwa Polskiego w Niemczech organizacyjnie podlegał Związkowi Polaków w Niemczech. Według danych z 1 stycznia 1926 organizacja liczyła 321 członków w 12 drużynach, skupionych w 3 hufcach. Stan organizacji na 31 marca 1939 wynosił: 2895 członków, razem 136 drużyn skupionych w 11 hufcach.
We wrześniu 1937 roku gestapo zakazało członkom ZHP w Niemczech noszenia mundurków harcerskich, lilijki z Rodłem oraz używania biało-czerwonych barw. Działacze harcerscy wpisywani byli na listę „wrogów Rzeszy”, tzw. Sonderfahndungsbuch Polen (pol. Specjalna księga Polaków ściganych listem gończym). Organizacja została rozwiązana decyzją władz niemieckich dnia 7 września 1939, a wielu jej członków zostało zabitych przez nazistów.
W 1984 roku byli harcerze berlińskiej drużyny Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech - wtedy już mieszkańcy Szczecina opowiedzieli o tym, jak walczyli o swoją polskość.
"Muttersprache - polski; Nationalität - polska" - to tytuł reportażu Małgorzaty Furgi, który przypominamy.
Posłuchaj reportażu Małgorzaty Furgi
Posłuchaj rozmowy Agaty Rokickiej z Tomaszem Wieczorkiem, przewodnikiem po Szczecinie, z Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej Zamku Książąt Pomorskich
 

Zobacz także

2025-01-21, godz. 01:30 "Pamięć jest po prostu za mała" - reportaż Agaty Rokickiej Dziś Dzień Babci, jutro Dzień Dziadka. Miał 17 lat, gdy trafił do Chóru Akademickiego Politechniki Szczecińskiej. Tam poznał swoją późniejszą żonę… » więcej 2025-01-20, godz. 09:19 „Dusza w Uśmiechu” - reportaż Anny Kolmer Kawa, desery i wieczory z muzyką taneczną "na żywo" - takie jest miejsce, które od pokoleń znają mieszkańcy Szczecina. „Cafe Uśmiech”, bo o tym miejscu… » więcej 2025-01-16, godz. 11:11 "Benici" - audycja Joanny Skoniecznej To jedna z najbardziej zaskakujących historii polskiego kina. Po 70 latach udało się odkryć nieznane losy przedwojennej polskiej gwiazdy Iny Benity. Od czasu… » więcej 2025-01-15, godz. 07:00 "Wyjść dwie godziny później" - reportaż Katarzyny Wolnik-Sayny 14 stycznia 1993 roku niedaleko niemieckiej wyspy Rugia, zatonął polski prom „Jan Heweliusz”. Niektórzy z ocalonych z katastrofy ciągle powracają do nocy… » więcej 2025-01-14, godz. 00:39 "Wyszło jak wyszło" - reportaż Anny Kolmer Utarty obraz społeczności więziennej, jaki istnieje w naszych wyobrażeniach, każe nam myśleć przede wszystkim o pozbawionych wolności mężczyznach… » więcej 2025-01-12, godz. 18:52 „Quistorp Dobre Serce” - reportaż Joanny Skoniecznej "Eckerberg. Historia Syrenich Stawów" - rozmowa Historia "mokradeł rodem z Florydy, choć bez krokodyli" - tak zaczyna się opowieść o historii miejsca, które do dziś chętnie odwiedzają mieszkańcy Szczecina… » więcej 2025-01-09, godz. 06:00 "Beksa" Marcina Grzelaka - nowy audiobook w Radiu Szczecin Historia dwóch mężczyzn: tajemniczego Adama, uciekającego przed swoją kryminalną przeszłością w Bieszczady oraz Irka, młodego szczecińskiego gangstera… » więcej 2025-01-08, godz. 06:00 „Ma na imię Adaś” – reportaż Małgorzaty Furgi Choroba Dystrofia mięśniowa Duchenne’a może dotknąć każdego, bo gen odpowiedzialny za regenerację mięśni jest najdłuższym genem w organizmie człowieka… » więcej 2025-01-07, godz. 10:27 "Z kolędą w Kryworywni" - reportaż Małgorzaty Frymus Goleniowski Teatr Brama został założony przez Daniela Jacewicza. Nazwa wzięła się od pierwszej siedziby teatru – Bramy Wolińskiej. Ale też teatr to brama… » więcej 2025-01-05, godz. 21:02 Audiobooki Radia Szczecin w 2024 roku "Szóstka" - Przemysława Kowalewskiego, "My Hrabiny. Myślę więc zapisałam" – Anny Ołów Wachowicz, "Dziewice do boju" Moniki Szwai, "Pogodny na tropie"… » więcej
12345