FONOSFERA
Radio SzczecinRadio Szczecin » FONOSFERA » Reportaże i słuchowiska
Lilijka Organizacji Harcerskiej Rodło .svg
Lilijka Organizacji Harcerskiej Rodło .svg
Znak Rodła. Związku Polaków w Niemczech. Autor: Janina Kłopocka
Znak Rodła. Związku Polaków w Niemczech. Autor: Janina Kłopocka
Swoje korzenie polskie harcerstwo na terenie Niemiec zawdzięcza pierwszym drużynom skautowym konspiracyjnie zakładanym jeszcze przed I wojną światową. Pierwsza organizacja polskiego harcerstwa w Niemczech, jednocząca liczne polskie organizacje skautowskie, założona została w 1925 roku jako Związek Harcerzy Polskich w Niemczech i pod tą nazwą działała do roku 1927. Dnia 9 maja 1926 na zjeździe organizacji harcerskich w Bytomiu postanowiono utworzyć jednolitą organizację harcerską w Niemczech, którą w 1927 nazwano Związkiem Harcerstwa Polskiego w Niemczech, w skrócie ZHPwN.
W roku 1933 Paweł Gajdzik zaprojektował połączenie Rodła symbolu Związku Polaków w Niemczech z lilijką harcerską. Hufcowy Berlińskiego Hufca Harcerstwa Polskiego Edmund Rydziński wykonał w rysunku lilijkę harcerską wraz ze znakiem Rodła. Znak ten stał się nowym godłem harcerstwa polskiego na tych terenach. Początkowo spontanicznie pojawiał się na sztandarach drużyn, zastępów i gromad zuchów. Wkrótce został przyjęty jako oficjalny znak Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech i noszony był na tarczach przypiętych do harcerskich bluz. W 1938 roku harcerstwo polskie w Niemczech obchodziło 25-lecie działalności. Z tej okazji odbyły się uroczystości jubileuszowe, podczas których w Domu Polskim w Berlinie zorganizowano wystawę prezentującą działalność 10 hufców działających na terenie Niemiec.
Związek Harcerstwa Polskiego w Niemczech organizacyjnie podlegał Związkowi Polaków w Niemczech. Według danych z 1 stycznia 1926 organizacja liczyła 321 członków w 12 drużynach, skupionych w 3 hufcach. Stan organizacji na 31 marca 1939 wynosił: 2895 członków, razem 136 drużyn skupionych w 11 hufcach.
We wrześniu 1937 roku gestapo zakazało członkom ZHP w Niemczech noszenia mundurków harcerskich, lilijki z Rodłem oraz używania biało-czerwonych barw. Działacze harcerscy wpisywani byli na listę „wrogów Rzeszy”, tzw. Sonderfahndungsbuch Polen (pol. Specjalna księga Polaków ściganych listem gończym). Organizacja została rozwiązana decyzją władz niemieckich dnia 7 września 1939, a wielu jej członków zostało zabitych przez nazistów.
W 1984 roku byli harcerze berlińskiej drużyny Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech - wtedy już mieszkańcy Szczecina opowiedzieli o tym, jak walczyli o swoją polskość.
"Muttersprache - polski; Nationalität - polska" - to tytuł reportażu Małgorzaty Furgi, który przypominamy.
Posłuchaj reportażu Małgorzaty Furgi
Posłuchaj rozmowy Agaty Rokickiej z Tomaszem Wieczorkiem, przewodnikiem po Szczecinie, z Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej Zamku Książąt Pomorskich
 

Zobacz także

2024-07-25, godz. 06:00 „Quistorp Dobre Serce” - reportaż Joanny Skoniecznej Znikają pozostałości po pierwszej fabryce szczecińskiego przedsiębiorcy Johannesa Quistorpa. Chodzi o działającą w Lubinie firmę w której produkowano… » więcej 2024-07-24, godz. 11:45 "Niech pieśni niosą fale" - reportaż Katarzyny Wolnik-Sayny Gdy świat cały jest moim mieszkaniem, kurs niepewny którym płynąć dziś muszę, wskaż mi drogę o dobra gwiazdo, wprost do domu zaprowadź mą duszę. Niech… » więcej 2024-07-23, godz. 00:38 "Pomaganie robi różnicę" - reportaż Małgorzaty Furgi Bohater dzisiejszej opowieści, Jakub Belina – Brzozowski urodził się i wychował w Szczecinie. Planował karierę naukową, ale los zdecydował inaczej. W… » więcej 2024-07-20, godz. 22:11 "Szóstka" - audiobook w Radiu Szczecin Szczecin Łękno, Głębokie i Osowo - to tam w ostatnich odcinkach toczyła się akcja "Szóstki". Audiobook na podstawie powieści Przemysława Kowalewskiego… » więcej 2024-07-18, godz. 09:47 "Zwyczajne życie, czyli taśma Pana Kamila" - reportaż Małgorzaty Frymus Pan Kamil Orchowski od niemal zawsze mieszka w Dąbiu - dzielnicy Szczecina. Tam jego rodzice przenieśli się z centrum miasta, bo to było po drugiej stronie… » więcej 2024-07-17, godz. 09:57 "Zielone rytmy" - reportaż Karoliny Jaskólskiej W Fonosferze będzie dziś tanecznie. Zaczniemy od tańca irlandzkiego. Tańca, który przybył na Zieloną Wyspę wraz z Celtami. Skoczny, rytmiczny i energiczny… » więcej 2024-07-16, godz. 06:00 „18-tka Szczecinian” – reportaż Małgorzaty Frymus Zespół Pieśni i Tańca Szczecinianie działa w Szczecinie od 24 lat angażując w artystyczne przedsięwzięcia i młodych i starszych. Często występują… » więcej 2024-07-14, godz. 16:36 "Skalpel ’68. Kampania antysemicka w środowisku szczecińskich lekarzy" W poniedziałkowej Fonosferze jak zawsze audiobook, jeszcze przez dwa tygodnie będzie to "Szóstka" Przemysława Kowalewskiego. 7 grudnia 1967 roku wykoleił… » więcej 2024-07-11, godz. 06:15 "Izba pamięci" - reportaż Anny Kolmer Dzieje ziem Pomorza Zachodniego cechuje zmieniająca się historia panujących, różnorodność wyznaniowa, etnologiczna, kulturalna i społeczna. Szczególnie… » więcej 2024-07-10, godz. 06:00 „Ciocia Monika z aparatem fotograficznym” -reportaż Małgorzaty Furgi Ciocia Monika – tak ją nazywają młodzi przyjaciele z Koła Rodziców i Przyjaciół Dzieci z Zespołem Downa „Iskierka” TPD. Spotykają się od kilku… » więcej
12345