W czasie ceremonii głos zabierze dwóch byłych więźniów, premier Morawiecki oraz przedstawiciele Rosji i Izraela. Uroczystość zakończy modlitwa ekumeniczna przy Pomniku Ofiar Holocaustu w Birkenau, gdzie zostaną złożone również kwiaty i zapalone znicze.

- Dopóki sił starcza przyjeżdżam, żeby oddać hołd tym, którzy stąd nie wrócili. Dziękuję Bogu, że ja wróciłam, że mogę jeszcze przyjeżdżać. - O ile nie będziemy pamiętali, to tak, jakbyśmy zapominali. A zapomnieć nie można, pamięć to jest nasz obowiązek! - To nie jest przyjemność ciągłego wracania do tych czasów, bo człowiek najchętniej by zapomniał. Ale młodym ludziom należy przypominać: pamiętajcie! Bo to, co było, może się powtórzyć - mówili byli więźniowie obozu.

Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego udostępnił w sobotę ok. tysiąca świadectw ocalonych z obozu Auschwitz-Birkenau. Trafią one do bazy "Zapisy Terroru". Mówi Tomasz Stefanek z Ośrodka Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego.

- W bazie świadectw umieszczamy dziś zeznania z dwóch największych procesów w sprawie Auschwitz-Birknenau; z procesu Rudolfa Hoessa i Pierwszego Procesu Oświęcimskiego. To około tysiąca świadectw Polaków, Rosjan, Żydów, Romów i ludzi wielu innych narodowości - mówił Tomasz Stefanek.

Bazę "Zapisy Terroru" można przejrzeć w czytelni Ośrodka przy ul. Foksal 17 w Warszawie. "Świadectwa mogą być niezwykle przydatne dla naukowców, ale też wykładowców i nauczycieli" - wierzy Magdalena Gawin wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego.

- Idea zbierania polskich świadectw wzięła się z namysłu nad bardzo dynamicznie zmieniającą się pamięcią Europy w wieku XXI. Chodziło nam o to, by uchronić pamięć od zniekształceń, od manipulacji, żeby zachować te świadectwa dla kolejnych pokoleń - zaznaczyła Magdalena Gawin.

Obecnie w bazie "Zapisy Terroru" jest 4000 świadectw, większość jest przetłumaczona na język angielski. Zawiera relacje obywateli polskich, którzy podczas II Wojny Światowej doświadczyli cierpienia ze strony dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i sowieckiego.

Do momentu wyzwolenia niemieccy naziści zamordowali w Auschwitz ponad milion osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów i radzieckich jeńców wojennych.