Polacy wystąpili zbrojnie przeciwko państwu niemieckiemu niedługo po zakończeniu I wojny światowej, domagając się powrotu ziem zaboru pruskiego do Polski, która w tym czasie umacniała niepodległość. Dzięki powstaniu Wielkopolanie zyskali wolność, a ziemie stanowiące kolebkę naszej państwowości wróciły do macierzy.

Od 2021 roku, decyzją Sejmu, 27. grudnia jest obchodzony Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Jest to święto państwowe.

Powstanie wybuchło w reakcji na demonstracje Niemców sprzeciwiających się wizycie w Poznaniu wybitnego polskiego pianisty i działacza niepodległościowego Ignacego Jana Paderewskiego. Pod koniec grudnia powstańcy ruszyli do ataku w Wielkopolsce, staczając bitwy, między innymi pod Zdziechową, Strzelnem, zdobyli Mogilno i Nakło. Jedną z najbardziej brawurowych polskich akcji w trakcie powstania było zdobycie 6 stycznia 1919 lotniska Ławica pod Poznaniem. Polacy przejęli około 70 samolotów i sprzęt lotniczy, co pozwoliło później na sformowanie kilku eskadr lotniczych, które dały początek rodzimemu lotnictwu. Do połowy stycznia 1919 roku wyzwolili prawie całą Wielkopolskę, która znalazła się w granicach Rzeczypospolitej.

Zachodnie granice państwa ukształtowały się korzystniej, niż zakładano. Zryw zakończył się 16 lutego 1919 roku rozejmem w Trewirze, jednak dopiero traktat w Wersalu podpisany 28 czerwca 1919 roku przyznał Polsce niemal całe Poznańskie i w ten sposób usankcjonował sukcesy powstania.

Działania powstańcze ogarnęły teren liczący około 25 tysięcy kilometrów kwadratowych, na którym żyło prawie 2 miliony ludności. W szczytowym momencie walk armia powstańcza liczyła 72 tysiące dobrze wyposażonych żołnierzy. Dowódcami zrywu byli - generał Stanisław Taczak, mianowany w dniu wybuchu powstania majorem, a od 16 stycznia 1919 roku - generał Józef Dowbor-Muśnicki.

Dzięki zwycięstwu powstania, Wielkopolska wniosła do odrodzonej Rzeczypospolitej: rdzennie polskie ziemie z wysoko rozwiniętą gospodarką, nowoczesnym przemysłem rolno-spożywczym, wydajnym rolnictwem i rozwiniętym handlem, a także armię liczącą ponad 70 tysięcy żołnierzy i wiele sprzętu wojskowego, zdobytego w walkach z zaborcą.

Powstanie Wielkopolskie wywarło wpływ na aktywność niepodległościową Polaków zamieszkałych w zaborze pruskim, na Śląsku i Pomorzu, ożywiło ideę walki o dostęp do Bałtyku. Powstańcy wielkopolscy uczestniczyli w powstaniach śląskich i w przeprowadzaniu plebiscytów na Śląsku i Pomorzu. Śląski zryw niepodległościowy był wspierany przez Wielkopolan licznymi transportami z bronią i amunicją, artykułami żywnościowymi, odzieżą i lekami. Powstańcy wielkopolscy walczyli też o Lwów, uczestniczyli w walkach 1920 roku na kresach wschodnich oraz na froncie litewsko-białoruskim.

Ostatni powstaniec wielkopolski - porucznik Jan Rzepa, zamieszkały we Wronkach w Wielkopolsce, zmarł w 2005 roku. Miał 105 lat.

Pamięć o Powstaniu Wielkopolskim i jego uczestnikach jest ciągle żywa. Są liczne upamiętnienia w postaci tablic, pomników, obrazów i utworów muzycznych. Zryw jest obecny także w literaturze. Powstało o nim kilka filmów i seriali.

Uchwałą Sejmu i Senatu RP, rok 2018 był Rokiem Pamięci Powstania Wielkopolskiego. W tym samym roku dowódcy zrywu, generałowie: Stanisław Taczak i Józef Dowbor - Muśnicki, zostali pośmiertnie odznaczeni Orderem Orła Białego.