Radio Szczecin- 1534 - Anglia zerwała ostatecznie stosunki z Kościołem katolickim. Za panowania króla Henryka VIII parlament angielski uchwalił Akt supremacji, który przyznawał władcy Anglii tytuł głowy Kościoła anglikańskiego oraz uniezależniał faktycznie angielskie duchowieństwo od papiestwa. Poza odrzuceniem władzy papieża, ustawa ta nie ingerowała w zakres dogmatów i ceremonii kościelnych.
- 1670 - Zmarł Johann Rudolf Glauber, niemiecki aptekarz, alchemik i technolog, działający w Niemczech, Austrii, Francji, Szwajcarii oraz Holandii, gdzie spędził większość życia. Otrzymał szereg różnych związków nieorganicznych - kwas solny, kwas azotowy, wiele soli, w tym antymonu i arsenu. Od jego nazwiska pochodzi nazwa soli glauberskiej, czyli uwodnionego siarczanu sodu, którą otrzymał w reakcji chlorku sodu z kwasem siarkowym. Urodził się 10 marca 1604 roku. 355. rocznica
- 1740 - Urodził się Johann Jacob Schweppe, niemiecki jubiler i zegarmistrz. W 1783 roku opatentował metodę nasycania wody mineralnej dwutlenkiem węgla. Stał się znany, jako producent wody sodowej, którą podbił rynek Anglii. Zmarł 18 listopada 1821 roku. 285. rocznica
- 1750 - Urodziła się Caroline Lucretia Herschel, brytyjska astronom pochodzenia niemieckiego. Współpracując z bratem Williamem Herschelem, który był nadwornym astronomem brytyjskiego króla Jerzego III, odkryła osiem nowych komet, w tym powracającą w okolice Słońca kometę Enckego. Jako pierwsza kobieta w historii odkryła kometę 1 sierpnia 1786 roku. Była to to kometa C/1786 P1. Zmarła 9 stycznia 1848 roku. 275. rocznica
- 1850 - Urodził się Józef Krupa, botanik i nauczyciel. Prowadził badania flor Karpat i Małopolski i był jednym z prekursorów badań grzybów karpackich. Zmarł 8 lipca 1889 roku. 175. rocznica
- 1925 - Urodził się Józef Grubowski, reżyser operowy i operetkowy, muzykolog, dokumentalista operowych teatraliów. Reżyserował między innymi w Operze Poznańskiej i Teatrze Wielkim w Warszawie. Kierował Centralnym Zespołem Artystycznym Wojska Polskiego. Jego zbiory i prywatne archiwum stanowią istotną część zasobów Muzeum Teatralnego. Zmarł 23 października 2006 roku. 100. rocznica
- 1928 - Urodził się Aleksander Ścibor-Rylski, prozaik, reżyser, autor kilkudziesięciu scenariuszy filmowych, jak: "Człowiek z marmuru" i "Człowiek z żelaza", "Wilcze echa", powieści "Pierścionek z końskiego włosia", według której Andrzej Wajda nakręcił film "Pierścionek z orłem w koronie". Zmarł 3 kwietnia 1983 roku.
- 1930 - Urodził się Krzysztof Kąkolewski, publicysta, reporter, autor scenariuszy filmowych, opowiadań i powieści: "Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię”, "W złą godzinę”, reportaży: "Trzy złote za słowo”, "Ku początkowi świata” oraz szkiców: "Ksiądz Jerzy w rękach oprawców” i "Ukradli im czterysta lat”. Zmarł 24 maja 2015 roku. 95. rocznica
- 1940 - Zmarła Selma Lagerloef, szwedzka pisarka, autorka powieści: "Goesta Berling", "Cudowna podróż", ”Legendy Chrystusowe", pierwsza kobieta uhonorowana literacką Nagrodą Nobla w 1909 roku. Urodziła się 20 listopada 1858 roku. 85. rocznica
- 1941 - Urodził się Bernardo Bertolucci, włoski reżyser i scenarzysta filmowy, autor obrazów: "Ostatni cesarz", "Ukryte pragnienia", "Mały Budda", "Ostatnie tango w Paryżu", "Rzymska opowieść". Jego film "Ostatni cesarz" z 1987 roku zdobył dziewięć Oscarów, w tym najcenniejsze za reżyserię, scenariusz i najlepszy film roku. Bernardo Bertolucci był także jurorem na wielu festiwalach filmowych. Zmarł 26 listopada 2018 roku.
- 1955 - Urodziła się Elżbieta Regulska-Chlebowska, etnografka, działaczka opozycji w PRL, redaktorka, tłumaczka literatury angielskiej. W 1976 roku zaangażowała się w zbiórkę pieniędzy dla represjonowanych. W latach 1977-1981 była współpracowniczką KOR, KSS "KOR” i Nowej. Organizowała i uczestniczyła w redagowaniu, druku i dystrybucji wydawnictw niezależnych. Została internowana 13 grudnia 1981 roku po wybuchu stanu wojennego, wyszła na wolność w kwietniu 1982. 70. rocznica
- 2024 - Zmarł Ernest Bryll, poeta, pisarz, autor tekstów piosenek, a także dziennikarz i dyplomata. Zajmował się też przekładami z literatury czeskiej, irlandzkiej oraz jidisz, tworzył scenariusze słuchowisk dla Teatru Polskiego Radia. Opublikował prawie 40 tomów poezji, między innymi "Autoportret z bykiem", "Sztuka stosowana", "Mazowsze", "Czasem spotykam siebie" i "Adwent". Był autorem dramatów "Rzecz listopadowa", "Kurdesz" i "Wieczernik", tekstów oratoriów oraz widowisk. Pisał teksty piosenek, między innymi dla Marka Grechuty, Stana Borysa i Maryli Rodowicz. Urodził się 1 marca 1935 roku. 1. rocznica
![Jacek Kuroń na spotkaniu z mieszkańcami Gorzowa Wlkp. Po spotkaniu serwował "kuroniówkę" (10.08.1991 r.). Fot. Stiopa [wikipedia.org]](public/245/245_170950814010.jpg)
Jacek Kuroń na spotkaniu z mieszkańcami Gorzowa Wlkp. Po spotkaniu serwował "kuroniówkę" (10.08.1991 r.). Fot. Stiopa [wikipedia.org]
90 lat temu, 3 marca 1934 roku urodził się Jacek Kuroń - polityk, historyk, publicysta, do końca lat 80. - jedna z głównych postaci antykomunistycznej opozycji, współzałożyciel i członek Komitetu Obrony Robotników (KOR). Był uczestnikiem obrad i współtwórcą porozumienia "Okrągłego Stołu". Zainicjował wiele akcji charytatywnych, był twórcą Fundacji "SOS". Dwukrotnie był ministrem pracy i polityki socjalnej. Kawaler Orderu Orła Białego. Zmarł 17 czerwca 2004 roku.
fot. z archiwum Małgorzaty Majdaniec
- 1523 - Zmarł Bogusław X, nazywany Wielkim, książę szczeciński, słupski i wołogojski, który zjednoczył całe Pomorze Zachodnie i założył stałą rezydencję książęcą w Szczecinie. Urodził się 28 lub 29 maja 1454 roku.
- 1864 - Urodził się Louis Jean Lumiere, francuski chemik, pionier fotografii. W 1895 roku, wraz z bratem Augustem, skonstruowali i opatentowali kinematograf i 28 grudnia w Paryżu zorganizowali swoją pierwszą publiczną projekcję filmu „Wyjście robotników z fabryki”. Zmarł 6 czerwca 1948 roku.
- 1880 - Zmarł Jacques Offenbach, francuski kompozytor, pochodzenia niemieckiego. Jest autorem ponad stu operetek, w tym: "Pięknej Heleny", "Orfeusza w piekle", "Sinobrodego”, a także jednej opery "Opowieści Hoffmanna" napisanej na podstawie fantastycznych opowiadań Ernesta Hoffmanna.
- 1894 - Urodził się Tadeusz Lucjan Gronowski, grafik, malarz, architekt wnętrz, twórca plakatów, ilustrator książek. Jest uważany za jednego z pionierów nowoczesnego polskiego plakatu. Jest twórcą nadal używanego logo Polskich Linii Lotniczych LOT, którym wygrał konkurs w 1929 roku. Zmarł 20 lutego 1990 roku.
- 1917 - Amerykański prezydent Woodrow Wilson podpisał dekret zezwalający Polakom w Stanach Zjednoczonych formować swoją armię. W kanadyjskim Tadeusz Kosciuszko Camp powstał obóz szkoleniowy dla ponad 22 tysięcy polskich ochotników do powstającej we Francji Błękitnej Armii generała Józefa Hallera. Nazwana tak od koloru mundurów, była najliczniejszą polską formacją wojskową na obczyźnie. Została uznana przez państwa Ententy za samodzielną, sojuszniczą i jedyną współwalczącą armię polską. Wyposażona w nowoczesną broń, a zwłaszcza samoloty i czołgi Renault FT-17, wydatnie wzmocniła tworzące się później Wojsko Polskie. 105 rocznica
- 1925 - W Locarno rozpoczęła się konferencja, pierwsza po I wojnie światowej pokojowa narada sprzymierzonych mocarstw i sąsiadów Niemiec z przedstawicielami Rzeszy Niemieckiej. Spotkanie trwało do 16 października. Zakończyło się parafowaniem układu, który między innymi gwarantował granicę między Niemcami a Belgią i Francją.
- 1936 - Urodził się Vaclav Havel, pisarz, ostatni prezydent Czechosłowacji i pierwszy przywódca Czech po upadku komunizmu. Zmarł 18 grudnia 2011 roku.
- 1938 - Z Eksperymentalnej Stacji Telewizyjnej w warszawskim wieżowcu Prudential wyemitowano pierwszy w Polsce program telewizyjny. Program można było oglądać na 4 odbiornikach w kilku punktach w Warszawie. Podczas próbnej transmisji telewizyjnej wystąpił Mieczysław Fogg. Pokazano też film "Barbara Radziwiłłówna".
- 1941- Urodziła się Helena Majdaniec, wokalistka bigbitowa, nazywana "królową twist". Występowała z zespołem Niebiesko-Czarni, wylansowała przeboje: "Jutro będzie dobry dzień", "Zakochani są wśród nas", "Rudy rydz", "Długi Bill", "Czarny Ali-Baba". W 1968 wyemigrowała do Francji zamieszkała w Paryżu, gdzie śpiewała cyklicznie w kabaretach "Rasputin", "Szeherezada", pracowała też dla radia i telewizji francuskiej. Występowała także w Kanadzie, Kuwejcie, Maroku. Zmarła 18 stycznia 2002 roku.
![Jan Nowak-Jeziorański w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. 3 maja 1952 roku. Fot. wikipedia.org [domena publiczna]](public/245/245_166496951110.jpg)
Jan Nowak-Jeziorański w Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. 3 maja 1952 roku. Fot. wikipedia.org [domena publiczna]
- 1538 - Urodził się Karol Boromeusz, święty, włoski kardynał, arcybiskup Mediolanu, reformator duszpasterstwa parafialnego, założyciel pierwszego seminarium duchownego. Fundował sierocińce, przytułki dla bezdomnych i schroniska dla dziewcząt i kobiet. W czasie kilkakrotnie wybuchającej w Mediolanie epidemii nakazywał otwierać spichlerze i rozdawać żywność ubogim. Osobiście spowiadał chorych i udzielał im sakramentów.
- 1869 - Urodził się Mahatma Gandhi, indyjski filozof, pisarz, polityczny, jeden z twórców współczesnej państwowości indyjskiej. Propagator pacyfizmu, jako środka walki politycznej, działacz Indyjskiego Kongresu Narodowego. Został zastrzelony przez hinduskiego fundamentalistę 30 stycznia 1948 roku.
- 1888 - W piwnicy budowanej siedziby Scotland Yardu w Londynie znaleziono bezgłowy i pozbawiony kończyn tors kobiety. Sprawa nie została rozwiązana, a sprawcy lub sprawców nie udało się złapać. Siedziba Scotland Yardu, jednej z najbardziej znanych policji świata, znajduje się więc paradoksalnie w miejscu odkrycia nierozwiązanej zagadki kryminalnej.
- 1914 - Urodził się Jan Nowak Jeziorański, pisarz i polityk, wieloletni dyrektor rozgłośni polskiej Radia Wolna Europa. W czasie II wojny światowej był emisariuszem Armii Krajowej i rządu w Londynie. Słynny "Kurier z Warszawy", był ostatnim wysłannikiem z Londynu, który dotarł do stolicy przed wybuchem Powstania Warszawskiego. Po wojnie przebywał na uchodźstwie. Był redaktorem polskiej sekcji BBC i dyrektorem sekcji polskiej Radia Wolna Europa. Przez wiele lat Jan Nowak-Jeziorański był związany z Polskim Radiem. Pierwszy raz wystąpił w latach 30. XX wieku w audycji harcerskiej, mając 16 lat. Podczas okupacji współpracował z powstańczym radiem "Błyskawica”, przez które przekazywał warszawiakom informacje o najnowszych wydarzeniach z frontu. W 1994 roku rozpoczął cykl felietonów "Polska z oddali”, nadawanych w Programie I Polskiego Radia. Następnie wygłaszał cykliczne komentarze pod tytułem "Polska z bliska”. Autor wspomnień "Kurier z Warszawy", "Wojna w eterze" i "Polska z oddali".
- 1934 - Urodził się Wojciech Pokora, jeden z najpopularniejszych aktorów komediowych, grający w kinie i teatrze. Związany z teatrami warszawskimi: Dramatycznym, Nowym i Kwadratem. Występował w kabaretach "Owca" i "Dudek”, twórca charakterystycznej postaci "szefa” w kabarecie Olgi Lipińskiej, grał również w filmie "Mąż swojej żony”, "Poszukiwany, poszukiwana”, "Brunet wieczorową porą”, "Kariera Nikodema Dyzmy”. Występował też w Polskim Radiu, między innymi w cyklu słuchowisk Marii Czubaszek "Dym z papierosa".
- 1949 - Urodziła się Annie Leibovitz, amerykańska fotografka pochodzenia żydowskiego, portrecistka, wielokrotnie nagradzana najbardziej prestiżowymi nagrodami dla fotografów. Wśród fotografowanych przez nią osób znalazły się między innymi takie gwiazdy, jak Demi Moore, Andy Warhol, Meryl Streep. Najsłynniejsze stały się zdjęcia z sesji Johna Lennona i Yoko Ono, tuż przed tragiczną śmiercią artysty.
Ilustracje Jerzego Srokowskiego do ksiiążki "Król Maciuś I"
- 1493 - Krzysztof Kolumb podjął drugą wyprawę przez Ocean Atlantycki. Podczas rocznej podróży odkrył takie wyspy jak Dominika, Gwadelupa i Portoryko. Dotarł też ponownie na Haiti, a płynąc wzdłuż Kuby odkrył Jamajkę. Autokratyczne i bezwzględne postępowanie Kolumba zraziło do niego dużą część załogi. Wielu zniechęconych trudami i brakiem legendarnego bogactwa podróżników odłączyło się od wyprawy i rozpoczęło poszukiwania na własną rękę. Inni powrócili do Hiszpanii, składając wiele skarg na Krzysztofa Kolumba.
- 1777 - Zmarł Johann Heinrich Lambert, szwajcarski matematyk, filozof i astronom pochodzenia francuskiego. W swoich pracach, jako pierwszy posługiwał się funkcjami hiperbolicznymi. W 1767 roku udowodnił, że liczba Pi jest liczbą niewymierną. Duże znaczenie miały również jego prace z zakresu optyki i astronomii. Urodził się 26 lub 28 sierpnia 1728 roku. Na cześć uczonego nazwano jego planetoidę oraz kratery na Księżycu i Marsie.
- 1849 - Zmarł Johann Baptis Strauss, austriacki kompozytor okresu romantyzmu. Komponował głównie walce i inne tańce: polki, galopy, kadryle, kotyliony oraz marsze. Był także dyrygentem oraz grał na skrzypcach i altówce. W 1825 założył własną orkiestrę, z którą zdobył ogromną popularność w całej Europie. Wkrótce jednak jego sławę przyćmił jego syn - także Johann.
- 1897 - Urodził się William Faulkner, amerykański pisarz, autor powieści: "Żołnierska zapłata", "Absalomie, Absalomie!", "Przypowieść" i "Dzikie palmy". Jego twórczość stanowiła literacką rekonstrukcją dziejów Południa od czasów wojny secesyjnej po współczesność. W 1949 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla. Jest uznawany za jednego z najważniejszych amerykańskich pisarzy. Brał udział w pisaniu scenariuszy filmów Howarda Hawksa "Wielki sen" oraz "Mieć i nie mieć".
- 1902 - Urodziła się Hanka Ordonówna (podawana jest też data 4 sierpnia 1902 roku), piosenkarka, tancerka i aktorka, jedna z najsłynniejszych gwiazd polskiego kabaretu. Jej piosenki, takie jak "Miłość ci wszystko wybaczy", "Szczęście raz się uśmiecha" czy "Na pierwszy znak", są nadal znane i popularne. Podczas II wojny światowej była opiekunką dzieci polskich zesłańców, z którymi udała się na Bliski Wschód wraz z 2. Korpusem Polskim. Po wojnie opublikowała wspomnienia "Tułacze dzieci". Zmarła 8 września 1950 roku w Bejrucie. Pochowana została na polskim cmentarzu w Bejrucie. W 1990 jej prochy przeniesiono na warszawskie Powązki.
- 1910 - Urodził się Jerzy Srokowski, grafik, autor ilustracji do książek dla dzieci, między innymi "Króla Maciusia I" Janusza Korczaka, "W pustyni i w puszczy” Henryka Sienkiewicza, rysunków satyrycznych, plakatów i scenografii. Współpracował z prasą, w tym ze: "Szpilkami”, "Prosto z mostu” i "Kurierem porannym”. Jako scenograf tworzył niezapomniane dekoracje do Kabaretu Starszych Panów.
- 1939 - Przeprowadzono 11-godzinny nalot dywanowy na Warszawę. Uczestniczyło w nim 400 bombowców Luftwaffe. Zrzuciły prawie 630 ton bomb burzących i zapalających. Według szacunków, zginęło kilka tysięcy osób, według niektórych danych liczba ofiar śmiertelnych dochodziła nawet do 10 tysięcy, a ponad 30 tysięcy zostało rannych. Warszawiacy nadali temu dniu nazwę "lanego poniedziałku”.
- 1939 - Kampania polska: Na Helu bateria nadbrzeżna imienia Heliodora Laskowskiego podjęła zwycięski pojedynek z niemieckimi pancernikami szkolnymi "Schlesien" i "Schleswig-Holstein".
- 1944 - W czasie Powstania Warszawskiego przy ulicy Marszałkowskiej poległ Eugeniusz Lokajski "Brok", lekkoatleta, olimpijczyk, porucznik Armii Krajowej. Był żołnierzem Kampanii Wrześniowej 1939 roku, uczestnikiem walki podziemnej w czasie okupacji hitlerowskiej, walczył w Powstaniu Warszawskim. Był też jego kronikarzem - utrwalił kamerą sceny walk na terenie Śródmieścia.
Maria Konopnicka. Fot. Leopold Bude / Polona.pl
Znaczną część dorobku literackiego Konopnickiej stanowią zbiory opowiadań i nowel, wśród których najbardziej znane są: "Mendel Gdański", "Nasza szkapa" i "Miłosierdzie gminy". Do dziś są popularne i wznawiane jej utwory dla dzieci: "O krasnoludkach i o sierotce Marysi", "Stefek Burczymucha", "O Janku Wędrowniczku" czy "Na jagody". Pisarka zajmowała się też reportażem, krytyką i eseistyką literacką.
W 1908 roku w miesięczniku "Przodownica" Konopnicka opublikowała "Rotę". Utwór ten, obok "Mazurka Dąbrowskiego", był po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku brany pod uwagę przy wyborze hymnu narodowego.
Poetka zmarła 8 października 1910 roku we Lwowie. Została pochowana w Panteonie Wielkich Lwowian na Cmentarzu Łyczakowskim. W XX wieku na cześć pisarki, decyzją Międzynarodowej Unii Astronomicznej, jeden z kraterów na Wenus został nazwany "Konopnicka".
A życie prywatne, uczuciowe? Publicysta i biografista, Krzysztof Tomasik pisał: "...bardzo konsekwentnie z życiorysu Konopnickiej wymazywano postać Marii Dulębianki. Z młodszą o 19 lat malarką i działaczką feministyczną poetka związała się po rozstaniu z mężem i spędziła ponad dwadzieścia lat. Razem podróżowały, żyły, bywały na rodzinnych uroczystościach. Wspólnie zamieszkały także w dworku w Żarnowcu, który Konopnicka otrzymała w 1903 roku jako dar od polskiego społeczeństwa z okazji 25-lecia twórczości.
Po śmierci Konopnickiej jej córki nie pozwoliły, by Dulębianka wciąż mieszkała w Żarnowcu. Z kolei malarkę po śmierci, zgodnie z wolą jej partnerki, początkowo pochowano w grobie poetki na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. Z czasem to połączenie dwóch kobiet zaczęło razić, więc w 1927 roku ciało Dulębianki przeniesiono na Cmentarz Orląt."
Apollo 13. Fot. pixabay.com
- 1521 - Marcin Luter, po otrzymaniu listu żelaznego, przybył na obrady sejmu Rzeszy w Wormacji, gdzie został wezwany w celu odwołania swej nauki.
- 1794 - Insurekcja kościuszkowska: rozpoczęła się insurekcja warszawska pod wodzą Jana Kilińskiego.
- 1848 - Pod wpływem wydarzeń Wiosny Ludów rząd austriacki uwłaszczył chłopów w Galicji.
- 1924 - Założono amerykańską wytwórnię filmową Metro-Goldwyn-Mayer.
- 1961 - W Zatoce Świń rozpoczęła się nieudana inwazja uzbrojonych i wspieranych przez CIA sił uchodźców kubańskich.
- 1964 - Amerykanka Jerrie Mock została pierwszą kobietą, która samotnie obleciała świat.
- 1970 - Załoga statku Apollo 13 bezpiecznie wodowała na Pacyfiku po nieudanej misji księżycowej.
- 1984 - W rozegranym w Warszawie towarzyskim meczu piłkarskim Polska-Belgia (0:1) po raz ostatni (104.) wystąpił w reprezentacji Grzegorz Lato.
- 1989 - Sąd Wojewódzki w Warszawie ponownie zarejestrował NSZZ „Solidarność”.
- 2014 - Zmarł Gabriel García Márquez, kolumbijski pisarz, laureat Nagrody Nobla, dziennikarz, działacz społeczny.
Katastrofa polskiego Tu-154 w Smoleńsku. Fot. z wikipedia.org
- 1710 - W Wielkiej Brytanii uchwalono pierwszą na świecie ustawę o prawie autorskim.
- 1849 - Amerykanin Walter Hunt opatentował agrafkę.
- 1912 - RMS „Titanic” wypłynął z Southampton do Nowego Jorku w swój jedyny rejs.
- 1932 - Paul von Hindenburg został wybrany ponownie prezydentem Niemiec, pokonując w II turze Adolfa Hitlera.
- 1970 – Oficjalnie rozwiązano zespół The Beatles.
- 1972 - Gen. Stanisław Skalski, najlepszy polski as myśliwski z okresu II wojny światowej, został na własną prośbę przeniesiony do rezerwy.
- 1974 - Sejm PRL przyjął ustawę o dowodach osobistych i ewidencji ludności.
- 1993 - Polski emigrant Janusz Waluś zastrzelił na przedmieściach Boksburga czarnoskórego przywódcę południowoafrykańskich komunistów Chrisa Haniego.
- 2010 - Samolot Tu-154M z członkami delegacji państwowej na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej, na czele z prezydentem RP Lechem Kaczyńskim, rozbił się podczas podchodzenia do lądowania na lotnisku w Smoleńsku. Zginęło wszystkich 96 osób na pokładzie.
"Śniadanie na trawie". Edouard Manet. Fot. pixabay.com
- 1571 - Thomas Gresham założył w Londynie giełdę królewską - Royal Exchange. Była wzorowana na podobnej instytucji w Antwerpii i została oficjalnie otwarta przez królową Elżbietę I, która nadała jej prawo do posługiwania się tytułem "giełdy królewskiej”. Siedziba giełdy spłonęła podczas wielkiego pożaru Londynu w 1666 roku. W 1669 roku w tym samym miejscu wzniesiono nowy budynek, ten również został zniszczony w pożarze w 1838 roku. Trzeci i obecny budynek został otwarty w 1844 roku. Działalność giełdy zawieszona została w 1939 roku, wkrótce po wybuchu II wojny światowej.
- 1622 - Zmarł William Baffin, angielski żeglarz, odkrywca cieśnin i wysp na Oceanie Atlantyckim i Morzu Arktycznym. Jest znany z prób odnalezienia północnej drogi morskiej do Azji. Przyczynił się do zbadania Morza Czerwonego i Zatoki Perskiej. Jest też autorem obserwacji astronomicznych, które doprowadziły do umiejętności nawigacji na podstawie położenia Księżyca. Urodził się prawdopodobnie w 1584 roku.
- 1793 - Rosja i Prusy podpisały w Petersburgu konwencję o drugim rozbiorze Polski. Nasz kraj stał się państwem całkowicie ubezwłasnowolnionym, okrojonym do 215 tysięcy kilometrów kwadratowych powierzchni i zamieszkałym przez cztery miliony mieszkańców. Bezpośrednią przyczyną rozbioru była próba uniezależnienia się Polski od Rosji, którą podjęto w czasie Sejmu czteroletniego, jak również rosyjsko - pruskie zbliżenie wywołane rewolucją we Francji. Drugi rozbiór był katastrofą polityczną i gospodarczą. Zniszczono produkcję przemysłową i doprowadzono do krachu bankowego. Gospodarka miejska znalazła się w stanie rozkładu. Wieś z trudem znosiła kontrybucje na rzecz wojska cesarskiego. Rosły też ceny żywności.
- 1832 - Urodził się Edouard Manet, francuski malarz i grafik, twórca portretów, martwych natur i scen rodzajowych. Do jego najbardziej znanych dzieł należą "Śniadanie na trawie", "W łódce" oraz "Przechadzka".
1839 - Louis Jacques Daguerre zaprezentował nową technikę fotografii, nazwaną od jego nazwiska dagerotypią. Fot. pixabay.com
- 1431 - Przed sądem biskupim w Rouen rozpoczął się proces Joanny D’Arc, późniejszej francuskiej bohaterki narodowej, świętej Kościoła katolickiego, patronki Francji. Joanna D'Arc twierdziła, że otrzymała od Boga polecenie wyzwolenia ojczyzny spod panowania angielskiego. Schwytana przez Burgundczyków i przekazana Anglikom, została osądzona za herezję i spalona na stosie w wieku 19 lat, 30 maja 1431 roku. Została zrehabilitowana i uniewinniona w 1456 roku, a kanonizowana w 1920.
- 1797 - Powstały Legiony Polskie we Włoszech. Administracja Generalna Lombardii podpisała z generałem Janem Henrykiem Dąbrowskim konwencję o formowaniu oddziałów posiłkujących Lombardię. Mundury i sztandary były zbliżone do polskich, język komend i stopnie wojskowe również były polskie. Na szlifach widniał włoski napis "Ludzie wolni są braćmi". Dąbrowski zagwarantował ochotnikom obywatelstwo lombardzkie z prawem powrotu do kraju, gdy Lombardia będzie już wolna i bezpieczna.
- 1831 - Juliusz Słowacki podjął pracę w powstańczym Biurze Dyplomatycznym księcia Adama Jerzego Czartoryskiego. Wybitnego poetę oburzyło potępienie powstania przez papieża Grzegorza XVI. 8 marca Juliusz Słowacki opuścił Warszawę i przez Wrocław udał się do Drezna. 25 lipca, w ramach misji dyplomatycznej zleconej przez powstańczy Rząd Narodowy, wyruszył z pilnymi listami do polskich przedstawicieli w Paryżu i Londynie
- 1839 - Louis Jacques Daguerre zaprezentował nową technikę fotografii, nazwaną od jego nazwiska dagerotypią. Pozwalała na wykonanie unikatowej odbitki na metalowej płytce. Otrzymane zdjęcie charakteryzowało się dużą rozdzielczością. Patent został zakupiony przez rząd francuski, który 19 sierpnia 1839 roku ogłosił wynalazek, jako "wolny dla całego świata”. Dagerotypia spotkała się z tak dużym zainteresowaniem, że francuska prasa nazwała ją "dagerotypomanią". Entuzjaści fotografii nie zrażali się trudnościami, jakie stwarzało transportowanie i obsługiwanie sprzętu. Kolejni naukowcy i wynalazcy pracowali nad udoskonaleniem procesu, bardziej światłoczułymi substancjami, jaśniejszymi soczewkami i lepszymi aparatami.
- 1908 - Urodziła się Simone de Beauvoir, francuska pisarka, filozofka, jedna z pionierek współczesnego feminizmu. Jej książka "Druga płeć” została uznana za jedną z najważniejszych w historii feminizmu. Skandalistka, szokowała opinię publiczną śmiałymi i niezależnymi poglądami oraz stylem życia. Współpracowniczka i partnerka życiowa Jean-Paul Sartre’a.
- 1942 - Zginął Jerzy Różycki, matematyk i kryptolog, pracownik kontrwywiadu wojskowego. W 1932 roku wraz z Marianem Rejewskim i Henrykiem Zygalskim zbudował replikę niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma, co umożliwiło deszyfrowanie tajnych depesz niemieckich. Złamanie szyfru i przechwytywanie informacji pomogło aliantom między innymi w Bitwie o Anglię. Jerzy Różycki zginął na Morzu Śródziemnym 9 stycznia 1942 roku podczas powrotu z Algieru do ośrodka dekryptażu Kadyks, ulokowanego w Państwie Vichy. Statek pasażerski, którego był pasażerem, zatonął w tajemniczych okolicznościach w pobliżu Balearów. Na pokładzie było trzech polskich kryptologów i ich francuski kolega.
