Kochani Podróżnicy w czasie!
Dostaję sporo wiadomości i maili, że jesteście zawiedzeni ograniczeniem możliwości słuchania audycji "Machina czasu" na stronie Radia Szczecin.

Od kilku miesięcy można tu znaleźć jedynie cztery ostatnie odcinki. Jest to spowodowane wypowiedzeniem przez ZAIKS umowy z Radiem Szczecin (i innymi rozgłośniami publicznymi). Chodzi o opłaty za muzykę wykorzystaną w audycjach publikowanych w internecie. Nowe warunki są dla władz radia trudne do przyjęcia. Negocjacje utknęły w martwym punkcie. Wiem, że to ogranicza Wam możliwości buszowania po "Machinach..." i podróży w czasie. Mam nadzieję, że to tylko kwestia czasu. Przepraszam. I do usłyszenia!
Agata Rokicka

Rok temu, nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazała się książka Beaty Guczalskiej "Konrad Swinarski. Biografia ukryta". Jest to opowieść o niełatwym artystycznym życiorysie. Niełatwym, bo pełnym masek - tajemnic, niejasności i niedopowiedzeń.

Przed nami 3, ostatnia część opowieści o genialnym twórcy teatralnym, Konradzie Swinarskim. Czy ten najlepszy z najlepszych reżyser wyreżyserował także swoje życie? Opowiada o nim Iwona Poczopko, krytyczka filmowa, miłośniczka i popularyzatorka teatru.

Wszyscy chcieli zobaczyć jego "Dziady". Wszyscy pisali i mówili o jego "Dziadach". Bilety rezerwowano na wiele miesięcy naprzód. "Dziady" Adama Mickiewicza w reżyserii Konrada Swinarskiego grano w Starym Teatrze w Krakowie 269 razy, do roku 1983.

Ówcześni recenzenci pisali, że "cała przestrzeń teatru została niejako objęta teatralną magmą". Nigdy niewykorzystywane miejsca w teatrze okazały się przydatne do inscenizacji.

Rozpoczynamy niezwykłą opowieść o niezwykłym artyście. Geniusz teatru, Konrad Swinarski w "Machinie czasu".

Inspiracją jest książka "Konrad Swinarski. Biografia ukryta" Beaty Guczalskiej, a przewodniczką po biografii osobistej i zawodowej reżysera jest Iwona Poczopko, krytyczka filmowa, miłośniczka i popularyzatorka teatru.

Jest w tej opowieści Fryderyk Chopin, który przyjechał na ślub pięknej panny i przy okazji dał koncert, jest bal urządzony na cześć powstańców, którzy następnego ranka wyruszali w bój, są wielkie miłości, są zawiedzione nadzieje, piękne, dostatnie życie i utrata wszystkiego. Wielkość i małość. Życie.

Portret trzech kobiet z rodziny Kossaków. I nie są to te najbardziej znane, czyli Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Magdalena Samozwaniec i Zofia Kossak-Szczucka, lecz te, które były przed nimi. Babka, matka i córka. To z jednej strony mistrzynie drugiego planu, żyjące w cieniu mężczyzn. A z drugiej strony – buntowniczki. Uparte, ambitne i nieodgadnione. Gościem „Machiny czasu” jest Joanna Jurgała-Jureczka - dr nauk humanistycznych, historyczka literatury, pisarka, autorka „Kobiet Kossaków” i innych książek na temat tej rodziny.

• prof. Renata Król-Mazur - historyczka, politolożka z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalizuje się w problemach bezpieczeństwa na obszarze poradzieckim oraz Kaukazu, ze szczególnym uwzględnieniem Armenii;
• dr Barbara Patlewicz – politolożka, badaczka stosunków międzynarodowych, wschodoznawczyni, specjalizującą się obszarze poradzieckim;
• prof. Grzegorz Skrukwa – historyk z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, specjalizujący się w sprawach ukraińskich.

"Zniewalający uśmiech, promienne oczy - zachęta do współistnienia. Nawet nie pamiętam, jak zrodziła się między nami ta przyjaźń serdeczna; łączyło nas wspólne zainteresowanie muzyką, teatrem, lekturami, pięknem natury. To Ona zapoznawała nas z urokiem podszczecińskich lasów, wiedziała, gdzie kwitną wiosną najpiękniejsze bzy, gdzie są najserdeczniejsi ludzie w okolicznych leśniczówkach, gdzie są tajemne uroczyska pełne grzybów, saren i ptaków. Kochała przyrodę, koty, psy, a nade wszystko ludzi."

Tak Ewę Kołogórską wspominała jej przyjaciółka, Iskra Marczyk (żona dyrygenta. Stefana Marczyka). Pani Ewa chętnie i serdecznie się śmiała. Co słychać także w audycjach Aliny Głowackiej (również przyjaciółki Ewy Kołogórskiej), zachowanych w radiowym archiwum. Obie Panie świetnie bawiły się podczas rozmowy.

Zapraszam na drugą, ostatnią część opowieści o reżyserce i aktorce, Ewie Kołogórskiej z okazji 100. rocznicy jej urodzin.

W swojej książce poświęconej Ewie Kołogórskiej "Tu jestem tylko przejazdem..." Halina Lizińczyk i Hanna Niedbał przytaczają słowa swojej bohaterki: "Teatr nie jest po to, żeby pokazywać, co cię otacza. Jest po to, żeby ci dawać aspiracje do tego, co jest wyżej, co jest ponadto".

Ewa Kołogórska była aktorką i reżyserką, legendą szczecińskiego teatru. Przed wojną, jako mała dziewczynka, wygrywała konkursy baletowe w kraju i za granicą. Występowała w teatrze u boku Hanki Ordonówny i Juliusza Osterwy. Zagrała nawet w filmie. Świat stał przed nią otworem, ale nastąpił koniec świata...

Zapraszam na 1 część opowieści o Ewie Kołogórskiej, w setną rocznicę urodzin artystki. W "Machinie..." wykorzystałam fragmenty audycji Aliny Głowackiej i Haliny Lizińczyk z archiwum Radia Szczecin.

Z radością odnotowujemy, że dr Michał Siedziako otrzymał Nagrodę im. Tomasza Strzembosza za najlepszą książkę dotyczącą najnowszej historii Polski - "Marian Jurczyk (1935–2014). Biografia polityczna szczecińskiej legendy Solidarności".


O nagrodach, warsztacie historyka, specyfice pracy badacza najnowszych dziejów oraz o Marianie Jurczyku, bohaterze ostatniej książki i Andrzeju Milczanowskim, postaci, którą opisuje w kolejnej publikacji - w "Machinie czasu". Agata Rokicka, zapraszam dziś po 20.

Książka "Marian Jurczyk (1935–2014). Biografia polityczna szczecińskiej legendy "Solidarności" została wydana przez Europejskie Centrum Solidarności. Warto wspomnieć, że równorzędną nagrodę w konkursie Fundacji im. Tomasza Strzembosza otrzymała dr Justyna Majewska za "Mury i szczeliny. Przestrzenie getta warszawskiego", książkę wydaną rzez Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma.

Zabieram dziś Was na jesienną wędrówkę po czasie między kroplami deszczu.

Opowiemy o parasolarzach i parasolkach, a także o niezwykłej karierze ortalionu w latach 60. oraz o kargerówkach - szczecińskim przeboju w branży odzieżowej. Sprawdzimy, kto sprowadza deszcz do Polski oraz jak ocieplić atmosferę, gdy za oknami plucha. Pojawią się również mniej lub bardziej znane deszczowe piosenki.

Pochwała jesieni, deszczu i... radiowego archiwum, które pełne jest skarbów ("W 80 lat dookoła radia"). A w "Machinie..." wykorzystałam fragmenty archiwalnych audycji Aliny Głowackiej, Alicji Maciejowskiej, Joanny Kulmowej, Tadeusza Klimowskiego, Jacka Dąbrowskiego i Łukasza Czarneckiego oraz mojego autorstwa.