Papież z kraju zza "żelaznej kurtyny", który doświadczył dwóch systemów totalitarnych: nazizmu oraz komunizmu, stał się jedną z najbardziej znaczących osobowości XX wieku. Wywarł szczególny wpływ na losy Kościoła i całego świata, między innymi przyczyniając się do upadku systemu komunistycznego. Postawa Ojca Świętego w obliczu cierpienia i choroby stała się źródłem nadziei dla milionów ludzi. W 2014 roku Jan Paweł II został kanonizowany przez papieża Franciszka.

17 lat temu wiadomość o śmierci Jana Pawła II podał uczestnikom czuwania na placu św. Piotra w Rzymie, arcybiskup Leonardo Sandri.

Ogłosił on: "O godzinie 21.37 nasz Ojciec Święty powrócił do Domu Ojca". W odpowiedzi zapadła głęboka cisza, a potem rozległy się gromkie, niemilknące oklaski.

Jan Paweł II był pierwszym od 455 lat biskupem Rzymu niepochodzącym z Włoch. Jego pontyfikat był wyjątkowy ze względu na wymiar duchowy papieskiego nauczania, liczbę pielgrzymek oraz kanonizacji. Nazwany "papieżem pielgrzymem", odbył 104 podróże zagraniczne na wszystkich zamieszkanych kontynentach. Niestrudzenie docierał do obszarów nędzy materialnej i głodu, a także tam, gdzie było łamane prawo do wolności i godnego życia.

Zmarłemu Janowi Pawłowi II hołd w Bazylice św. Piotra złożyło ponad 3 miliony ludzi. Na pogrzeb - 8 kwietnia 2005 roku - przybyli prezydenci, premierzy, królowie i książęta oraz przywódcy religijni całego świata. Mszy świętej koncelebrowanej przez kolegium kardynalskie i patriarchów katolickich Kościołów wschodnich przewodniczył ówczesny dziekan kolegium kardynał Joseph Ratzinger, późniejszy papież Benedykt XVI. W Watykanie zebrało się kilkaset tysięcy wiernych.

W całym Rzymie przed ekranami rozstawionymi w różnych miejscach miasta zgromadziło się kilka milionów ludzi. Wielu uczestników miało ze sobą transparenty z napisem "Santo subito" - "Święty natychmiast", i takie same okrzyki wznoszono podczas uroczystości.

Jan Paweł II został pochowany w podziemiach Bazyliki św. Piotra, w krypcie Jana XXIII. Po beatyfikacji w 2011 roku, trumna została przeniesiona z Grot Watykańskich do wnętrza świątyni. Grób papieża znajduje się w kaplicy św. Sebastiana, obok kaplicy ze słynną Pietą Michała Anioła.

Proces beatyfikacyjny Jana Pawła II rozpoczął już w 2005 roku, jego następca - Benedykt XVI. On też beatyfikował papieża Polaka sześć lat później. Kanonizacji Jana Pawła II dokonał Franciszek - 27 kwietnia 2014 roku. Na uroczystości w Rzymie był obecny papież senior Benedykt XVI.

Jan Paweł II zasiadał na Stolicy Piotrowej blisko 27 lat, jego pontyfikat był trzecim pod względem długości w dziejach. 58-letni kardynał Karol Wojtyła został wybrany na papieża przez zgromadzone w Rzymie konklawe, 16 października 1978 roku.

Przyjął imię Jan Paweł II, a przesłanie jego pontyfikatu odzwierciedlały słowa wypowiedziane na początku misji: "Nie lękajcie się, otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi, otwórzcie drzwi jego zbawczej władzy".

Jan Paweł II angażował się w działania na rzecz porozumienia między wyznawcami chrześcijaństwa, judaizmu oraz islamu. Z jego inicjatywy odbyły się między innymi międzyreligijne spotkania w intencji pokoju zorganizowane w 1986 i 2002 roku w Asyżu. Był pierwszym papieżem, który odwiedził kościół protestancki oraz synagogę, a także rozpoczął publiczny dialog głowy Kościoła z muzułmanami. Za nieocenione uważa się jego zasługi na rzecz stosunków katolicko-żydowskich. Wychodził do ludzi niewierzących i opuszczonych na wszystkich kontynentach. Jego głównym celem, jak wielokrotnie podkreślał, było głoszenie orędzia Miłosierdzia Bożego. Ustanowił też Święto Miłosierdzia Bożego, obchodzone w II Niedzielę Wielkanocną.

W 2000 roku Jan Paweł II złożył wizytę w Instytucie Yad Vashem w Jerozolimie i modlił się przy Ścianie Płaczu. Także w 2000 roku papież zwrócił się z historyczną prośbą o przebaczenie za błędy Kościoła. Z jego inicjatywy Watykan ogłosił jeden z najważniejszych dokumentów - "Pamięć i pojednanie (...)".

Jan Paweł II konsekwentnie wcielał w życie postanowienia Soboru Watykańskiego II i wprowadził Kościół w trzecie tysiąclecie. Zwołał i przewodniczył kilkunastu spotkaniom młodzieży z całego świata, widząc w młodych ludziach przyszłość Kościoła. Wyniósł na ołtarze więcej osób, niż jego poprzednicy przez pięć stuleci.

Zwołał 14 synodów biskupów, mianował 232 kardynałów, wśród nich 8 Polaków. Opublikował ponad sto różnych dokumentów, w tym 14 encyklik.

Po raz ostatni Jan Paweł II pojawił się na przejmującej audiencji w środę 30 marca 2005 roku. Chory papież, po zabiegu tracheotomii, nie mógł mówić i w milczeniu błogosławił obecnych. Niedługo potem jego stan zdrowia gwałtownie się pogorszył. Już w nocy na plac św. Piotra zaczęli napływać wierni, którzy towarzyszyli Ojcu Świętemu, modląc się nieustannie. Na całym świecie spontanicznie gromadzono się w intencji papieża i śledzono wiadomości z Watykanu.

Dzień przed śmiercią, 1 kwietnia, kiedy powiedziano papieżowi, że na placu św. Piotra modli się za niego młodzież, ten odpowiedział z trudem: "Szukałem was, teraz przyszliście do mnie i za to wam dziękuję".

Jan Paweł II zmarł w opinii powszechnej świętości, w 9666. dniu pontyfikatu. Odszedł 2 kwietnia 2005 roku, w wigilię Święta Miłosierdzia Bożego. Wśród kilku milionów osób, które uczestniczyły w Rzymie w uroczystościach pogrzebowych Jana Pawła II, były tysiące młodych ludzi.

Rok 2020, uchwałą Sejmu Rzeczpospolitej, był obchodzony jako Rok Świętego Jana Pawła II.