Machina Czasu
Radio SzczecinRadio Szczecin » Machina Czasu » Kalendarium historyczne
  • 1927 - Zmarła Isadora Duncan, tancerka amerykańska. Była żoną rosyjskiego poety Siergieja Jesienina. Wykonywała tzw. taniec wyzwolony, interpretując trudną do tańczenia muzykę poważną (m.in. Chopina, Schuberta i Brahmsa). Występowała zazwyczaj boso, w krótkiej tunice, a jej własny, nowatorski styl sprawił, że artystka uważana jest obecnie za współtwórczynię tańca nowoczesnego. Zmarła tragicznie 14 września 1927 r., uduszona własnym szalem, który wplątał się w szprychy koła jej samochodu. Pozostawiła po sobie pamiętnik „Moje życie” (1930).
  • 1929 - Utworzenie Centrolewu. Przewrót majowy, przeprowadzony w 1926 r., uaktywnił opozycję antysanacyjną, która z czasem przeszła do etapu formowania bloku politycznego. We wrześniu 1930 r. powstał sojusz polityczny złożony z klubów sejmowych sześciu stronnictw centrum i lewicy parlamentarnej. Centrolew utworzyły m.in. Chrześcijańska Demokracja, Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” i Polska Partia Socjalistyczna. W czerwcu 1930 r. zorganizowano w Krakowie Kongres Obrony Praw i Wolności Ludu, domagający się ustąpienia rządu Józefa Piłsudskiego i utworzenia konstytucyjnego rządu opartego na zaufaniu społeczeństwa. Wkrótce doszło do aresztowań członków Centrolewu, a na początku 1931 r. nastąpił rozpad sojuszu. Czołowymi działaczami tego bloku byli m.in. Stanisław Dubois, Adam Ciołkosz, Wincenty Witos i Wojciech Korfanty.
  • 2000 - Zmarł Jerzy Giedroyć, polski publicysta i działacz emigracyjny. W latach 1929–1939 był urzędnikiem ministerialnym i redaktorem pisma „Bunt Młodych”, przekształconego w 1937 r. w tygodnik „Polityka”. Podczas II wojny światowej służył m.in. w Samodzielnej Brygadzie Strzelców Karpackich na Bliskim Wschodzie, walczącej w Tobruku, a potem w 2. Korpusie Polskim, gdzie był m.in. kierownikiem Wydziału Czasopism i Wydawnictw Wojskowych. W 1946 r. założył w Rzymie Instytut Literacki, który następnie przeniósł do Paryża. Instytut wydawał m.in. słynny miesięcznik „Kultura”, prowadził także liczne serie wydawnicze prezentujące m.in. utwory pisarzy emigracyjnych i dzieła wstrzymane w Polsce przez cenzurę. Giedroyc był zwolennikiem dobrosąsiedzkich stosunków między Polską a Litwą i Ukrainą, otrzymał wiele odznaczeń i nagród od władz polskich, litewskich i francuskich. Był człowiekiem cieszącym się wielkim autorytetem i uznaniem. W 1994 r. opublikował książkę „Autobiografia na cztery ręce” (1994).