Machina Czasu
Radio SzczecinRadio Szczecin » Machina Czasu » Kalendarium historyczne

2 marca

Agata ROKICKA

Michaił Gorbaczow, jeden z symboli zmian w polityce Wschód-Zachód. (fot. TVP)
Michaił Gorbaczow, jeden z symboli zmian w polityce Wschód-Zachód. (fot. TVP)
  • 1864 - Uwłaszczenie chłopów w Królestwie Polskim. Sprawa uwłaszczenia chłopów była jednym z najważniejszych problemów gospodarczych w Europie pierwszej połowy XIX wieku. W 1823 r. objęto taką reformą Wielkie Księstwo Poznańskie, lecz proces uwłaszczenie trwał tam aż do połowy lat sześćdziesiątych XIX wieku. W Galicji, w wyniku ruchów rewolucyjnych z lat 1846 i 1848, uwłaszczenie ogłoszono w roku 1848 i przeprowadzono je w ciągu następnych 10 lat. W Królestwie Polskim uwłaszczenie chłopów ogłosił dekretem powstańczy Rząd Narodowy w 1863 r. Rzeczywiste uwłaszczenie zostało jednak ogłoszone dopiero ukazem carskim w marcu 1864 r. Wprowadzono je na podobnych zasadach jak w Galicji, tzn. nadawano chłopom użytkowaną przez nich ziemię bez uszczuplania stanu ich posiadania i bez obciążania ich odszkodowaniem na rzecz poprzednich właścicieli. Ukrytą formą zapłaty za otrzymaną ziemię stał się jednak podatek przeznaczony na odszkodowanie dla dziedziców. Jedynie na Białostocczyźnie, która podlegała rosyjskiej reformie z 1861 r., chłopów obciążono kosztem wykupu ziemi. Uwłaszczeni chłopi w większości utrzymali dotychczasowe serwituty, czyli prawa do korzystania z dworskich pastwisk i użytków leśnych.
  • 1887 - Urodził się Józef Kreutzinger, kartograf. Pułkownik Józef Kreutzinger był jednym z twórców i szefów Wojskowego Instytutu Geograficznego. Polskie mapy sztabowe opracowane w latach trzydziestych przez Wojskowy Instytut Geograficzny były wówczas bardzo cenione, zarówno przez oficerów polskich, niemieckich, jak i radzieckich. Obecnie są one bardzo wartościowym dokumentem dla historyków. Kreutzinger był współtwórcą tych map, poza tym działał naukowo, napisał też szereg prac i podręczników. Od 1933 r. był wiceburmistrzem Ponieca. Zginął w rodzinnym mieście w 1939 r. rozstrzelany przez hitlerowców.
  • 1931 - Urodził się Michaił Gorbaczow, polityk radziecki i prezydent ZSRR, urodził się w rodzinie kołchoźników. W czasie studiów prawniczych w Moskwie wstąpił do partii komunistycznej, a w 1971 r. został członkiem Komitetu Centralnego KPZR, później zaś Biura Politycznego KPZR. W 1985 r. został I sekretarzem KC. Jako przywódca państwa radzieckiego prowadził politykę odprężenia pod hasłem „pieriestrojki i głasnosti” (przebudowy i jawności). W 1989 r. zaakceptował upadek komunizmu w krajach Europy Środkowej. W 1990 r. został prezydentem Związku Radzieckiego, jednak utracił władzę rok później po zamachu stanu w Moskwie. Jako polityk otwarty na reformy, popierający zmiany w Europie i obierający w polityce drogę pokojową, został w 1990 r. uhonorowany pokojową Nagrodą Nobla. Od chwili utracenia władzy nie odgrywa już znaczącej roli w polityce rosyjskiej.
  • 1942 - Urodził się Lou Reed, amerykański muzyk rockowy, lider zespołu The Velvet Underground.