Machina Czasu
Radio SzczecinRadio Szczecin » Machina Czasu » Kalendarium historyczne
  • 1574 - zmarł Giorgio Vasari, włoski artysta i historiograf sztuki. Specjalizował się w malowaniu fresków o tematyce historycznej i alegorycznej, a w swoich dziełach portretowych i obrazach sztalugowych wyraźnie zdradzał inspiracje sztuką Michała Anioła Buonarrotiego. Największym dziełem Vasariego jest jednak monumentalna, kilkutomowa praca „Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów” (1550).
  • 1831 - zmarł wielki książę Konstanty, wódz armii Królestwa Kongresowego. Wielki książę Konstanty Pawłowicz (1779–1831), brat carów Aleksandra I i Mikołaja I, uczestniczył w wojnach z Francją, a następnie został wodzem armii polskiej i faktycznym wielkorządcą Królestwa. Znany był z braku szacunku dla konstytucji i oficerów wojska, a także ze szczególnej wrogości wobec ruchów niepodległościowych. W rezultacie musiał uchodzić z Warszawy po tym, jak w czasie słynnej nocy listopadowej w 1830 r. zorganizowano nieudany zamach na jego życie. Konstanty nie odzyskał już potem zaufania władz w Petersburgu, a niecały rok później, 27 czerwca 1831 r., zmarł w niejasnych okolicznościach.
  • 1905 - początek powstania na pancerniku Potiomkin. 27 czerwca 1905 r. doszło do masowego buntu załogi na pancerniku rosyjskiej floty czarnomorskiej Potiomkin. Bunt był spowodowany nieludzkim traktowaniem marynarzy przez oficerów. Wydarzenia te były traktowane jako pierwsza rewolucja na pokładzie carskiego okrętu wojennego. Po latach Sergiusz Eisenstein nakręcił o tych wydarzeniach słynny film fabularny „Pancernik Potiomkin” (1925), który na stałe wszedł do kanonu światowej kinematografii.
  • 1941 - urodził się Krzysztof Kieślowski, reżyser filmowy i telewizyjny. Po ukończeniu szkoły filmowej w Łodzi zajmował się realizacją filmów dokumentalnych („Robotnicy 71”, „Życiorys”, „Dworzec”). Od 1973 r. reżyserował również filmy fabularne, poruszające problematykę filozoficzną i etyczną w kontekście realiów społeczno-politycznych. Kieślowski współtworzył w ten sposób nurt kina „moralnego niepokoju”. Już wczesne jego filmy, takie jak „Blizna” (1976), „Amator” (1979) czy „Przypadek” (1980), zyskiwały bardzo pochlebne recenzje i zbierały nagrody na polskich i europejskich festiwalach filmowych. Od 1984 r. Kieślowski tworzył scenariusze wspólnie z Krzysztofem Piesiewiczem, m.in. do słynnego cyklu „Dekalog” (1988–89), zawierającego telewizyjne wersje „Krótkiego filmu o miłości” i „Krótkiego filmu o zabijaniu” (1988), nagradzanych na festiwalach w Cannes i w Wenecji. Równie znany stał się tryptyk filmowy Kieślowskiego „Trzy kolory” („Niebieski”, „Biały” i „Czerwony”) z lat 1993–1994. Okazał się on ostatnim dokonaniem filmowym tego twórcy, który zmarł na zawał serca w 1996 r.
  • 1952 - urodził się Bogusław Linda. Po ukończeniu PWST w Krakowie zadebiutował w 1975 r. na deskach teatralnych, a rok później na dużym ekranie. W 1981 r. wystąpił jednocześnie w kilku głośnych filmach, w większości zatrzymanych przez cenzurę, m.in. w „Człowieku z żelaza” Andrzeja Wajdy, „Kobiecie samotnej” Agnieszki Holland i „Przypadku” Krzysztofa Kieślowskiego. Później grał też u innych wybitnych reżyserów polskich, m.in. u Janusza Zaorskiego („Matka Królów”, 1982), Filipa Bajona („Magnat”, 1986) i ponownie u Wajdy („Danton”, 1982; „Pan Tadeusz”, 1999). Z czasem coraz częściej pokazywał się w filmach sensacyjnych, takich jak „Zabij mnie glino” (1987), „Kroll” (1991), „Psy” (1992) czy „Sara” (1997), przez co stał się gwiazdorem kina akcji, specjalistą od ról twardych mężczyzn. Nadal jednak występuje w filmach niekomercyjnych („Jańcio Wodnik", 1993; „Zabić Sekala”, 1998), zajmuje się także reżyserią („Seszele”, 1989; „Sezon na leszcza”, 2000).
  • 1978 - lot kosmiczny Mirosława Hermaszewskiego. 27 czerwca 1978 r. odbył się lot statku Sojuz 30 z polskim oficerem Mirosławem Hermaszewskim na pokładzie. Dowódcą lotu, trwającego do 5 lipca, był Rosjanin Piotr Klimuk. Wydarzenie to było długo komentowane i akcentowane w materiałach propagandowych obydwu państw.
 

Zobacz także

2012-09-19, godz. 11:09 12 stycznia 1860 - Zmarł gen. Jan Skrzynecki. Jeden z naszych wodzów naczelnych w wojnie polsko-rosyjskiej 1831 roku, nie ma dobrej opinii w historiografii. Obarczany jest… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 5 stycznia 1895 -Zmarł Władysław Podkowiński, polski malarz impresjonista. To w Paryżu zetknął się ze sztuką Claude'a Moneta, Paula Gauguina i Vincenta van… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 29 grudnia 1967 - Odpowiedź episkopatu na zarzuty PAX-u. Wiosną 1965 r. Bolesław Piasecki, przewodniczący PAX-u, został posłem. Na forum Sejmu zaczął wtedy systematycznie… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 22 grudnia 1861 - Urodził się Zenon Przesmycki (Miriam), krytyk literacki i artystyczny, tłumacz, poeta, wydawca. Gimnazjum i studia prawnicze ukończył w Warszawie… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 15 grudnia 37 - Urodził się Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus, czyli Neron. Za sprawą intryg swej matki na dworze Tyberiusza został w 54 r., w wieku 17 lat, cesarzem… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 8 grudnia 65 p.n.e. - Urodził się Horacy. Uznawany za najwybitniejszego liryka rzymskiego, był autorem satyr, w których ośmieszał wady i słabości ludzkie, a także… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 1 grudnia 1891 - Początki koszykówki. James Naismith, nauczyciel wychowania fizycznego ze Springfield w Massachusetts, uchodzi za „wynalazcę” koszykówki. Prowadząc… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 24 listopada 1859 - Karol Robert Darwin opublikował słynną pracę „O powstaniu gatunków drogą doboru naturalnego”, w której ogłosił, że to właśnie dobór naturalny… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 17 listopada 1796 - Zmarła caryca Katarzyna II, imperatorka Rosji. Caryca Katarzyna II (właśc. księżna Sophia Augusta Anhalt-Zerbst, 1729–1796), pochodziła ze Szczecina… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 10 listopada 1483 - Urodził się Marcin Luter, reformator religijny. Przybijając 31 października 1517 r. na drzwiach katedry w Wittenberdze 95 tez potępiających m.in… » więcej
45678