Machina Czasu
Radio SzczecinRadio Szczecin » Machina Czasu » Kalendarium historyczne
Fot. pixabay.com
Fot. pixabay.com
  • 1485 - Bitwa pod Bosworth Field zakończyła walkę o tron Anglii, która do historii przeszła, jako Wojna Dwóch Róż - biała róża była w herbie rodu Yorków, czerwona- Lancasterów. Po śmierci na polu bitwy króla Ryszarda III z dynastii Plantagenetów rodu Yorków - władzę w Anglii objął hrabia Richmond, jako Henryk VII Tudor, dając początek dynastii Tudorów.
  • 1584 - Zmarł Jan Kochanowski, poeta, epoki renesansu, sekretarz królewski na dworze Zygmunta Augusta, przedstawiciel filozofii eklektycznej - stoicyzmu, epikureizmu, renesansowego neoplatonizmu, autor "Pieśni”, "Fraszek”, pierwszego w Polsce dramatu "Odprawa posłów greckich”. Do najbardziej znanych utworów Kochanowskiego należą "Treny”, napisane po śmierci ukochanej córki Urszulki w 1579 roku. Badacze podkreślają, że język i styl Kochanowskiego wywarły największy wpływ na rozwój polskiego języka literackiego w okresie renesansu. Był uważany za jednego z najwybitniejszych poetów epoki w Europie.
  • 1647 - Urodził się Denis Papin, francuski fizyk i matematyk, wynalazca napędu parowego, zbudował między innymi wentylator odśrodkowy, piec do topienia szkła, wózek o napędzie parowym i rozpoczął studia nad silnikiem parowym, którego opis podał w 1707 roku - wynalazek przeszedł jednak bez echa. Opracował i zastosował zawór bezpieczeństwa.
  • 1851 - Amerykański jacht "America” wygrał regaty wokół wyspy Wight - był to początek regat o Puchar Ameryki, najstarszej rozgrywanej do dziś imprezy sportowej. Jedyną nagrodą w regatach jest przechodni puchar, ufundowany przez Royal Yacht Squadron w 1851 roku, a nazywany Świętym Graalem lub żartobliwie Starym Dzbankiem. W pierwszych zawodach wystartowało kilkanaście załóg. Poza jachtami zgłoszonymi do wyścigu płynęło jeszcze około 100 jednostek z widzami, a wśród nich jacht królewski z królową Wiktorią na pokładzie.
  • 1864 - I Konwencja Genewska - określała, w jaki sposób toczące wojnę państwa powinny postępować z chorymi i rannymi żołnierzami - bez względu na to, po której stronie żołnierze ci walczą. Był to początek istnienia Międzynarodowego Czerwonego Krzyża.
  • 1877 - Urodził się Stefan Ossowiecki, inżynier zajmujący się zjawiskami paranormalnymi, uważany za jasnowidza. Seanse z jego udziałem cieszyły się wielką popularnością i bywały na nich znane osobistości, takie jak Ignacy Paderewski czy Józef Piłsudski. Stefan Ossowiecki jest autorem książki "Świat mego ducha". Zginął 5 sierpnia 1944 roku podczas Powstania Warszawskiego.
  • 1900 - Urodziła się Irena Tuwim, poetka i tłumaczka, autorka zbiorów wierszy dla dzieci oraz przekładów z literatury angielskiej "Kubusia Puchatka” i "Chatki Puchatka”, baśni braci Grimm, książek o Myszce Miki i Królewnie Śnieżce Walta Disneya. Wydała zbiór wierszy "Wiersze wybrane”. Siostra Juliana Tuwima. Po wybuchu II wojny światowej wyjechała do Rumunii, następnie do Francji i Wielkiej Brytanii. Po 1945 roku zamieszkała w Stanach Zjednoczonych, gdzie jej mąż pracował, jako attache ambasady PRL. W 1947 roku wrócili do Polski.
  • 1902 - Urodziła się Leni Riefenstahl, niemiecka aktorka i reżyserka filmowa, znana z nowatorskiej estetyki. Występowała w filmach, ale przede wszystkim zajęła się reżyserią. Jej dziełami są filmy propagandowe sławiące reżim nazistowski: "Triumf woli”, "Święto narodów”, "Zwycięstwo wiary” i "Olimpiada”. Kręciła też dziennik kampanii wojskowej w Polsce we wrześniu 1939 roku. Po wojnie odsunięta od filmu, zajęła się fotografią.
  • 1914 - Urodził się Bronisław Zieliński, tłumacz literatury amerykańskiej, krytyk literacki i eseista, przekładał między innymi działa: Ernesta Hemingwaya, Trumana Capote’a, Josepha Conrada i Johna Steinbecka. Autor wspomnień "Dziennik z pobytu u Ernesta Hemingwaya”. Żołnierz Armii Krajowej, który po wojnie był więziony. Zmarł 12 marca 1985 roku.
  • 1941 - W Krakowie rozpoczął działalność podziemny Teatr Słowa, zwany też Teatrem Rapsodycznym, którego działalność była formą walki i przejawem oporu duchowego wobec okupanta. Jednym z aktorów był Karol Wojtyła, przyszły papież Jan Paweł II, a od 2014 roku - święty Kościoła katolickiego. Teatr stworzył styl podniosłej recytacji, a podstawą artystycznego przekazu było słowo. W repertuarze znalazły się między innymi "Król-Duch" i "Beniowski" Juliusza Słowackiego, "Hymny" Jan Kasprowicza i "Pan Tadeusz" Mickiewicza.
  • 1941 - Zbiorowy mord na blisko 90 żydowskich dzieciach i niemowlętach, przetrzymywanych w opuszczonym budynku bez wody i jedzenia oraz jakiejkolwiek opieki w Białej Cerkwi. Najstarsze z więzionych dzieci miało siedem lat. Na wykonawców zbrodni żołnierze SS wyznaczyli ukraińskich milicjantów na służbie niemieckiej. Masakrę dzieci próbował powstrzymać oficer Wehrmachtu, a zarazem członek konspiracji antyhitlerowskiej - ale jego interwencja, choć opóźniła egzekucję, była nieskuteczna.
  • 1961 - 59-letnia Ida Siekmann została pierwszą śmiertelną ofiarą próby przekroczenia muru berlińskiego. Podczas skoku z okna swojego mieszkania na trzecim piętrze, odniosła obrażenia, w skutek, których zmarła w czasie transportu do szpitala. Jej tragiczna śmierć była szokiem dla społeczności Berlina. W miejscu śmierci Idy Siekmann powstał prowizoryczny pomnik w kształcie trzech drewnianych słupów połączonych drutem kolczastym.
  • 2004 - Z Munch-museet w Oslo skradziono obrazy Edvarda Muncha "Krzyk" i "Madonna". Dzieła sztuki zostały wyniesione w biały dzień na oczach sterroryzowanych bronią strażników i widzów. Podczas procesu osób podejrzanych o napad pojawiły się podejrzenia, że obraz zniszczono, jako niezbywalny na czarnym rynku. "Krzyk" wartości około 54 milionów euro, został odnaleziony po dwóch latach, 31 sierpnia 2006 roku.


 

Zobacz także

2012-09-19, godz. 11:09 12 stycznia 1860 - Zmarł gen. Jan Skrzynecki. Jeden z naszych wodzów naczelnych w wojnie polsko-rosyjskiej 1831 roku, nie ma dobrej opinii w historiografii. Obarczany jest… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 5 stycznia 1895 -Zmarł Władysław Podkowiński, polski malarz impresjonista. To w Paryżu zetknął się ze sztuką Claude'a Moneta, Paula Gauguina i Vincenta van… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 29 grudnia 1967 - Odpowiedź episkopatu na zarzuty PAX-u. Wiosną 1965 r. Bolesław Piasecki, przewodniczący PAX-u, został posłem. Na forum Sejmu zaczął wtedy systematycznie… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 22 grudnia 1861 - Urodził się Zenon Przesmycki (Miriam), krytyk literacki i artystyczny, tłumacz, poeta, wydawca. Gimnazjum i studia prawnicze ukończył w Warszawie… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 15 grudnia 37 - Urodził się Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus, czyli Neron. Za sprawą intryg swej matki na dworze Tyberiusza został w 54 r., w wieku 17 lat, cesarzem… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 8 grudnia 65 p.n.e. - Urodził się Horacy. Uznawany za najwybitniejszego liryka rzymskiego, był autorem satyr, w których ośmieszał wady i słabości ludzkie, a także… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 1 grudnia 1891 - Początki koszykówki. James Naismith, nauczyciel wychowania fizycznego ze Springfield w Massachusetts, uchodzi za „wynalazcę” koszykówki. Prowadząc… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 24 listopada 1859 - Karol Robert Darwin opublikował słynną pracę „O powstaniu gatunków drogą doboru naturalnego”, w której ogłosił, że to właśnie dobór naturalny… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 17 listopada 1796 - Zmarła caryca Katarzyna II, imperatorka Rosji. Caryca Katarzyna II (właśc. księżna Sophia Augusta Anhalt-Zerbst, 1729–1796), pochodziła ze Szczecina… » więcej 2012-09-19, godz. 11:09 10 listopada 1483 - Urodził się Marcin Luter, reformator religijny. Przybijając 31 października 1517 r. na drzwiach katedry w Wittenberdze 95 tez potępiających m.in… » więcej
45678