Kochani Podróżnicy w czasie!
Dostaję sporo wiadomości i maili, że jesteście zawiedzeni ograniczeniem możliwości słuchania audycji "Machina czasu" na stronie Radia Szczecin.

Od kilku miesięcy można tu znaleźć jedynie cztery ostatnie odcinki. Jest to spowodowane wypowiedzeniem przez ZAIKS umowy z Radiem Szczecin (i innymi rozgłośniami publicznymi). Chodzi o opłaty za muzykę wykorzystaną w audycjach publikowanych w internecie. Nowe warunki są dla władz radia trudne do przyjęcia. Negocjacje utknęły w martwym punkcie. Wiem, że to ogranicza Wam możliwości buszowania po "Machinach..." i podróży w czasie. Mam nadzieję, że to tylko kwestia czasu. Przepraszam. I do usłyszenia!
Agata Rokicka

4 grudnia odeszła Jolanta Szyrocka, wdowa po legendarnym dyrygencie, twórcy Chóru Akademickiego Politechniki Szczecińskiej, Janie Szyrockim.

Byli jednym z chóralnych małżeństw, jednak gdy na świat przyszły ich córki, Renata i Anita, Jola – jak mówili o niej wszyscy chórzyści – odeszła z zespołu. Ale choć przestała śpiewać, jej obecność w chóralnym życiu była widoczna. Była dla swojego męża przyjacielem i ogromnym wsparciem, pomagając w łączeniu obowiązków zawodowych i artystycznych. Po jego śmierci w 2003 roku dbała o dobrą pamięć o Profesorze.

„Warto się przyznawać do naszego tatarskiego pochodzenia i korzeni, bo łatwiej jest usłyszeć nasz głos, jeśli oficjalnie będzie nas więcej” – tymi słowami w 2021 roku jedna z tatarskich organizacji namawiała do wzięcia udziału w Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań. Sprawdziło się hasło:
#każdyTatarsięliczy

Doliczono się bowiem 5083 Tatarów. Zaledwie 20 z nich żyje w Szczecinie. Wśród nich rodziny Miśkiewiczów i Lebiedziów. W piątek (5 grudnia) z okazji Dnia Darczyńcy przekazali oni Archiwum Państwowemu w Szczecinie tatarski skarb.

Rok temu, nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazała się książka Beaty Guczalskiej "Konrad Swinarski. Biografia ukryta". Jest to opowieść o niełatwym artystycznym życiorysie. Niełatwym, bo pełnym masek - tajemnic, niejasności i niedopowiedzeń.

Przed nami 3, ostatnia część opowieści o genialnym twórcy teatralnym, Konradzie Swinarskim. Czy ten najlepszy z najlepszych reżyser wyreżyserował także swoje życie? Opowiada o nim Iwona Poczopko, krytyczka filmowa, miłośniczka i popularyzatorka teatru.

Wszyscy chcieli zobaczyć jego "Dziady". Wszyscy pisali i mówili o jego "Dziadach". Bilety rezerwowano na wiele miesięcy naprzód. "Dziady" Adama Mickiewicza w reżyserii Konrada Swinarskiego grano w Starym Teatrze w Krakowie 269 razy, do roku 1983.

Ówcześni recenzenci pisali, że "cała przestrzeń teatru została niejako objęta teatralną magmą". Nigdy niewykorzystywane miejsca w teatrze okazały się przydatne do inscenizacji.

Rozpoczynamy niezwykłą opowieść o niezwykłym artyście. Geniusz teatru, Konrad Swinarski w "Machinie czasu".

Inspiracją jest książka "Konrad Swinarski. Biografia ukryta" Beaty Guczalskiej, a przewodniczką po biografii osobistej i zawodowej reżysera jest Iwona Poczopko, krytyczka filmowa, miłośniczka i popularyzatorka teatru.

Jest w tej opowieści Fryderyk Chopin, który przyjechał na ślub pięknej panny i przy okazji dał koncert, jest bal urządzony na cześć powstańców, którzy następnego ranka wyruszali w bój, są wielkie miłości, są zawiedzione nadzieje, piękne, dostatnie życie i utrata wszystkiego. Wielkość i małość. Życie.

Portret trzech kobiet z rodziny Kossaków. I nie są to te najbardziej znane, czyli Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Magdalena Samozwaniec i Zofia Kossak-Szczucka, lecz te, które były przed nimi. Babka, matka i córka. To z jednej strony mistrzynie drugiego planu, żyjące w cieniu mężczyzn. A z drugiej strony – buntowniczki. Uparte, ambitne i nieodgadnione. Gościem „Machiny czasu” jest Joanna Jurgała-Jureczka - dr nauk humanistycznych, historyczka literatury, pisarka, autorka „Kobiet Kossaków” i innych książek na temat tej rodziny.

• prof. Renata Król-Mazur - historyczka, politolożka z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalizuje się w problemach bezpieczeństwa na obszarze poradzieckim oraz Kaukazu, ze szczególnym uwzględnieniem Armenii;
• dr Barbara Patlewicz – politolożka, badaczka stosunków międzynarodowych, wschodoznawczyni, specjalizującą się obszarze poradzieckim;
• prof. Grzegorz Skrukwa – historyk z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, specjalizujący się w sprawach ukraińskich.

"Zniewalający uśmiech, promienne oczy - zachęta do współistnienia. Nawet nie pamiętam, jak zrodziła się między nami ta przyjaźń serdeczna; łączyło nas wspólne zainteresowanie muzyką, teatrem, lekturami, pięknem natury. To Ona zapoznawała nas z urokiem podszczecińskich lasów, wiedziała, gdzie kwitną wiosną najpiękniejsze bzy, gdzie są najserdeczniejsi ludzie w okolicznych leśniczówkach, gdzie są tajemne uroczyska pełne grzybów, saren i ptaków. Kochała przyrodę, koty, psy, a nade wszystko ludzi."

Tak Ewę Kołogórską wspominała jej przyjaciółka, Iskra Marczyk (żona dyrygenta. Stefana Marczyka). Pani Ewa chętnie i serdecznie się śmiała. Co słychać także w audycjach Aliny Głowackiej (również przyjaciółki Ewy Kołogórskiej), zachowanych w radiowym archiwum. Obie Panie świetnie bawiły się podczas rozmowy.

Zapraszam na drugą, ostatnią część opowieści o reżyserce i aktorce, Ewie Kołogórskiej z okazji 100. rocznicy jej urodzin.

W swojej książce poświęconej Ewie Kołogórskiej "Tu jestem tylko przejazdem..." Halina Lizińczyk i Hanna Niedbał przytaczają słowa swojej bohaterki: "Teatr nie jest po to, żeby pokazywać, co cię otacza. Jest po to, żeby ci dawać aspiracje do tego, co jest wyżej, co jest ponadto".

Ewa Kołogórska była aktorką i reżyserką, legendą szczecińskiego teatru. Przed wojną, jako mała dziewczynka, wygrywała konkursy baletowe w kraju i za granicą. Występowała w teatrze u boku Hanki Ordonówny i Juliusza Osterwy. Zagrała nawet w filmie. Świat stał przed nią otworem, ale nastąpił koniec świata...

Zapraszam na 1 część opowieści o Ewie Kołogórskiej, w setną rocznicę urodzin artystki. W "Machinie..." wykorzystałam fragmenty audycji Aliny Głowackiej i Haliny Lizińczyk z archiwum Radia Szczecin.