Czym jest hipercholesterolemia?

Hipercholesterolemia to stan, w którym stężenie cholesterolu we krwi przekracza normy uznane za prawidłowe. Cholesterol jest lipidem, który naturalnie występuje w organizmie człowieka i pełni ważne funkcje, takie jak tworzenie błon komórkowych czy produkcja hormonów. Jego wysoki poziom może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.

Przyczyny hipercholesterolemii pierwotnej

Hipercholesterolemia pierwotna – jest związana z przyczynami dziedzicznymi. Wyróżnia się dwie podkategorie tego rodzaju:

• hipercholesterolemię rodzinną (HeFH) – jest to rzadka choroba dziedziczona w sposób autosomalny dominujący. Odpowiedzialne za nią są pojedyncze geny, a dotyczy około 1 na 250 osób w Polsce;
• hipercholesterolemię wielogenową – to forma, w której duże znaczenie mają mutacje wielu genów oraz czynniki środowiskowe. Jest to najczęstszy rodzaj hipercholesterolemii.

Przyczyny hipercholesterolemii wtórnej

Drugi rodzaj hipercholesterolemii to hipercholesterolemia wtórna, która jest spowodowana przez różne choroby i czynniki. Należą do nich:

• niedoczynność tarczycy – może prowadzić do podwyższenia poziomu cholesterolu we krwi;
• przewlekła niewydolność nerek – osoby z niewydolnością nerek często mają podwyższony poziom cholesterolu;
• przewlekłe choroby wątroby – choroby wątroby mogą wpływać na metabolizm cholesterolu;
• zespół Cushinga;
• cukrzyca – ma związek z podwyższonym stężeniem cholesterolu we krwi.

Objawy hipercholesterolemii

Warto zaznaczyć, że hipercholesterolemia zazwyczaj nie powoduje żadnych widocznych objawów. To dlatego często nazywana jest cichym zabójcą. Warto jednak mieć świadomość, że wysoki poziom cholesterolu we krwi może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak:

• choroby serca – miażdżyca, choroba niedokrwienna serca czy zawał serca;
• udar mózgu – wysoki poziom cholesterolu może prowadzić do tworzenia się blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych mózgu, co zwiększa ryzyko udaru mózgu;
• zaburzenia naczyniowe – hipercholesterolemia może również prowadzić do innych zaburzeń naczyniowych, takich jak choroba naczyń obwodowych czy zamknięcie naczyń.

Diagnoza i leczenie hipercholesterolemii

Diagnoza hipercholesterolemii polega na badaniu poziomu cholesterolu we krwi. Zazwyczaj wykonuje się badanie lipidogramu, które obejmuje pomiar stężenia cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL (zwanego „złym”) oraz cholesterolu HDL (zwanego „dobrym”).

Leczenie hipercholesterolemii ma na celu zmniejszenie poziomu cholesterolu we krwi i redukcję ryzyka powikłań. Obejmuje ono zarówno zmiany stylu życia, jak i stosowanie leków.

Najważniejszym elementem leczenia tej przypadłości jest wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej. Oto kilka zaleceń:

• dieta niskotłuszczowa – ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych i trans, a zwiększenie spożycia tłuszczów nienasyconych, takich jak oleje roślinne czy orzechy;
• spożywanie błonnika – błonnik pomaga obniżyć poziom cholesterolu, dlatego warto sięgać po produkty bogate w ten składnik, takie jak owoce, warzywa czy pełnoziarniste produkty zbożowe;
• regularna aktywność fizyczna – regularne ćwiczenia fizyczne, takie jak spacery, jazda na rowerze czy pływanie, mogą pomóc obniżyć poziom cholesterolu;
• unikanie palenia tytoniu.

Hipercholesterolemia jest powszechną chorobą, która wymaga uwagi i odpowiedniego leczenia. Wysoki poziom cholesterolu we krwi może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak choroby serca czy udar mózgu. Dlatego ważne jest, aby rozpoznać objawy oraz podjąć leczenie.