Przyczyny niepłodności u mężczyzn

Definicja niepłodności zaproponowana przez WHO dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Dane statystyczne różnie ujmują czynnik męski w udziale niepłodności par – szacuje się, że przyczyna niemożności zajścia w ciążę przynajmniej w 20% leży po stronie mężczyzny, ale wiele wskazuje na to, że wartość ta jest znacznie wyższa, zbliżając się nawet do blisko 50%!

Na wstępie warto zaznaczyć, że przyczyny niepłodności są złożone – część z nich jest odwracalna, pewne są całkowicie nieodwracalne, a innych w ogóle nie można poznać (mówi się wtedy o niepłodności idiopatycznej).

Dokładne omówienie przyczyn niepłodności męskiej jest niezwykle obszernym tematem, który znacznie wykracza poza ramy tego artykułu. Co ma wpływ na rozwój bezpłodności u mężczyzn? Ogromne znaczenie mają czynniki środowiskowe – warto przy tym zaznaczyć, że mają one także wpływ na rozwój niepłodności u kobiet.

Badanie niepłodności u mężczyzn

Brak możliwości zajścia w ciążę po odpowiednim okresie starań skłania do wykonania badań diagnostycznych. Jeśli istnieje podejrzenie niepłodności, mężczyzna powinien zgłosić się do lekarza urologa. W pierwszym etapie diagnostycznym oprócz szczegółowego wywiadu lekarz wykonuje badanie fizykalne, mające na celu podstawową ocenę narządów płciowych – prącia, jąder oraz gruczołu krokowego. W kolejnym etapie bardzo ważne jest wykonanie badań laboratoryjnych z krwi oceniających poziom hormonów oraz badań diagnostyki obrazowej takich jak USG.

Badanie płodności u mężczyzn z krwi – poziom hormonów

Lekarz zleca odpowiedni panel badań, na który w zakresie oceny poziomu hormonów składa się oznaczenie poziomu FSH (hormon folikulotropowy), testosteronu, LH (hormon luteinizujący) czy też prolaktyny. Niezbędne jest także zbadanie parametrów tarczycowych na podstawie analizy laboratoryjnej krwi. Oznaczany jest poziom TSH (hormon tyreotropowy), fT3 oraz fT4. Dokładna lista badań do wykonania zależy od sytuacji klinicznej, z którą zmaga się dany Pacjent.

Wszystkie te działania mają na celu poznanie ewentualnej przyczyny niepłodności.

Badanie niepłodności męskiej – seminogram

Warto wspomnieć, że kluczowym badaniem mogącym potwierdzić niepłodność u mężczyzn jest seminogram, analizującym skład nasienia (spermy). Jednym z celów seminogramu jest analiza ruchliwości plemników oraz ich ilości w próbce. Prawidłowe nasienie określane jest normozoospermią lub normospermią.

Analiza plemników odnosi się także do ich morfologii oraz żywotności. Badanie nasienia pozwala także na ocenę jego objętości, koloru, pH oraz czasu upłynnienia.

Standardy oceny i diagnostyki nasienia są opracowane między innymi przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). O to, jak należy przygotować się do badania, najlepiej zapytać lekarza oraz zaznajomić się z wytycznymi laboratorium, które ma przeprowadzić badanie. Więcej na ten temat na stronie: https://www.alab.pl/badanie/badanie-ogolne-nasienia-rozszerzone

Leczenie niepłodności mężczyzn

Terapia niepłodności jest dużym wyzwaniem, szczególnie gdy ma się do czynienia z niepłodnością idiopatyczną. Inną sytuacją jest, gdy przyczyna niepłodności jest znana – możliwe jest wdrożenie odpowiedniego leczenia, która w zależności od przyczyny może obejmować terapie farmakologiczne lub chirurgiczne.

Bardzo duże znaczenie mają także czynniki środowiskowe oraz zmiana stylu życia. Zaleca się unikanie sytuacji stresowych, picia alkoholu, palenia papierosów czy stosowania innych używek. Warto zadbać także o kondycję fizyczną oraz zrzucenie zbędnych kilogramów.

Warto także zaznaczyć, że w przypadku pary, która bezskutecznie stara się o zajście w ciążę, diagnostyka powinna obejmować zarówno partnera, jak i partnerkę. Jak wcześniej wspomniano, mężczyzna początkową diagnostykę powinien rozpocząć od wizyty u lekarza urologa, a kobieta u lekarza ginekologa.

Bibliografia:

1. https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/013/026/original/59-88.pdf?1472203501 (dostęp: 06.06.2024),
2. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/infertility (dostęp: 06.06.2024).