W przezroczystej urnie, w której bibliotekarze przed 75 laty umieścili popioły najcenniejszych kolekcji BN, można dostrzec jeszcze kształty woluminów rękopisów i książek drukowanych.

Podczas wystawy zostanie zaprezentowana między innymi wielkoformatowa fotografia autorstwa Pawła Bownika, przedstawiająca szklaną urnę z prochami książek z Biblioteki Narodowej spalonymi przez Niemców po Powstaniu Warszawskim, która symbolizuje wszystkie straty dóbr kultury polskiej w latach 1939-1945.

Jednostka Wehrmachtu - Brandkommando - prawdopodobniej w dniach 12-13 października 1944 roku spaliła kolekcje najcenniejszych zabytków piśmiennictwa Biblioteki Narodowej. To jedna z największych strat polskiej kultury w jej historii i jedna z największych strat piśmiennictwa w historii świata.

Biblioteka Narodowa straciła co najmniej 39 tysięcy rękopisów, ok. 80 tysięcy książek z XV-XVIII wieku i około 100 tysięcy książek z XIX-XX wieku, a także 60 tysięcy rysunków i rycin, 25 tysięcy nut, 10 tysięcy map.

Wówczas też niemal przestały istnieć biblioteki rodowe, w tym kolekcja rękopisów Biblioteki Krasińskich - z ponad 7 tysięcy ocalało 78 woluminów. Uratowano niewiele z najcenniejszych kolekcji z Okólnika.

Biblioteka Narodowa przygotowywała się do II wojny światowej zabezpieczając najcenniejsze dla kultury narodowej i polskiej historii 22 rękopisy ze skarbca w dwóch kufrach.

Wśród nich były średniowieczne zabytki: Rocznik świętokrzyski dawny, Psałterz floriański, Kazania świętokrzyskie, kroniki Wincentego Kadłubka i Galla Anonima oraz teka z rękopisami Fryderyka Chopina.

Rękopisy te opuściły Warszawę 6 września 1939 roku. Zostały wywiezione do Kanady, gdzie przetrwały.