7 października TK uznał za niekonstytucyjne przepisy europejskie w zakresie, w jakim organy Unii Europejskiej działają poza granicami kompetencji przekazanych przez Polskę. Dotyczyło to m. in. kwestii uchwał Krajowej Rady Sądownictwa oraz aktów prezydenta w sprawie powoływania sędziów.

Ursula von der Leyen mówiła o "głębokim zaniepokojeniu komisji” w tej sprawie. Jej zdaniem wyrok ten podważa fundamenty Unii Europejskiej, takie jak niezależność sądownictwa. Wyrok ten - w opinii szefowej komisji - może też utrudniać ochronę praw obywateli i kontrolę wydatkowania środków unijnych.

- Nie pozwolimy na to, by zagrożone zostały nasze wspólne wartości - dodała polityk i wymieniła możliwe działania ze strony Komisji:

Mateusz Morawiecki zaznaczył, że polskie władze mają obowiązek przestrzegania w pierwszej kolejności Konstytucji.

- Najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej jest Konstytucja. Wyprzedza ona inne źródła prawa. Od tej zasady nie może odejść żaden polski sąd, żaden polski parlament i żaden polski rząd. Warto jednak podkreślić, że polski Trybunał nie stwierdził nigdy - również w ostatnim wyroku - że przepisy Traktatu o Unii nie są w całości niezgodne z polską Konstytucją. Wręcz przeciwnie: Polska w pełni przestrzega Traktatu. Dlatego właśnie polski Trybunał stwierdził, że niezgodna z Konstytucją jest jedna, bardzo konkretna interpretacja niektórych przepisów Traktatu - podkreślił premier Morawiecki.

Premier Mateusz Morawiecki w swoim wystąpieniu mówił też o pilnych wyzwaniach, które stoją przez Unią - kryzys migracyjny, rosnące ceny czy agresywna polityka Rosji. Opisał wkład Polski w rozwój gospodarczy, a także pracę polskich funkcjonariuszy, którzy chronią granice Unii.

Szef rządu zaznaczył, że Polacy są jednym z najbardziej proeuropejskich krajów w Europie, a zachodnie firmy od lat korzystają finansowo na otwarciu polskiego rynku.

W jego opinii, ostatni wyrok Trybunału powiela porządek prawny, który obowiązuje również w innych europejskich krajach. Porządek ten zakłada, że prawo unijne wyprzedza prawo krajowe, ale na poziomie ustaw, a nie Konstytucji.

Szef polskiego rządu zarzucił więc instytucjom europejskim nierówne traktowanie członków wspólnoty.

Po wystąpieniu premiera Mateusza Morawieckiego głos zabierają przewodniczący grup politycznych zasiadających w Europarlamencie. Następnie przewidziano czas na odpowiedź szefa polskiego rządu. Dalszy plan debaty zakłada drugie wystąpienie przewodniczącej Komisji Europejskiej oraz szefa MSZ Słowenii, która sprawuje prezydencję w Radzie UE.

4-godzinną dyskusję zamkną minutowe wystąpienia eurodeputowanych zapisanych do głosu. Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie Polski ma być głosowana w czwartek.

W poniedziałek premier wystosował list do europejskich przywódców, w którym zapewnił, że Polska pozostaje lojalnym członkiem Unii jako organizacji opartej na traktatach. Zaznaczył jednocześnie, że przyszłości Wspólnoty zagraża zjawisko przeobrażania się Unii w podmiot, który nie będzie sojuszem wolnych, równych i suwerennych państw.

"Żaden organ UE nie może podejmować żadnych działań, do których nie jest upoważniony w Traktatach" - napisał Mateusz Morawiecki. Szef rządu ocenił również, że ta kwestia nie budzi wątpliwości w orzecznictwie sądów konstytucyjnych innych państw członkowskich UE.

"Sądy te wielokrotnie stwierdzały, że niektóre przejawy działania instytucji Unii Europejskiej, w szczególności TSUE, przekraczają kompetencje przyznane tym instytucjom w Traktatach. Konsekwencją orzeczeń krajowych organów sądowych zawsze było stwierdzenie, że poszczególne wyroki TSUE - jako wydane ultra vires - nie są wiążące dla konkretnego państwa członkowskiego" - argumentował premier.