Trochę Kultury
Radio SzczecinRadio Szczecin » Trochę Kultury » Rozmowy o książkach
Konrad Wojtyła, fot. [Andrzej Kutys]
Konrad Wojtyła, fot. [Andrzej Kutys]
W warszawskim wydawnictwie Convivo Anny Matysiak ukazała się książka Konrada Wojtyły "Pod czerwień. 111 wierszy". To autorski wybór 100 wierszy z wszystkich dotychczasowych tomów poety poszerzony o 11 premierowych wierszy. Wśród nich znaleźć można m.in. teksty z debiutanckiego arkusza wydanego w 2000 roku oraz te pomieszczone w tomie "może boże" (2010 Instytut Mikołowski), wyróżnionym Lubuskim Wawrzynem Literackim czy "Znaku za pytaniem" (2017, WBPiCAK), za który Wojtyła otrzymał Nagrodę Otoczaka. Wierszy tytułowy – podobnie jak 10 zupełnie nowych utworów – zapowiada jednocześnie nową książkę szczecińskiego poety "Scherzofrenia".


Posłuchaj rozmowy Agaty Rokickiej
Prof. Zbigniew Mikołejko w posłowiu do Pod czerwieni definiuje Wojtyłę jako autora na wskroś metafizycznego, niewolnego od grozy i „męstwa bycia” (określenie Paula Tillicha), metodycznie wręcz zmagającego się z kalectwem oraz szorstkością świata, z jego niedostatkiem czy brakiem, na który autor nie wyraża zupełnie zgody. Jednocześnie zwraca uwagę na odniesienia do tradycji awangardowych, w tym również – a może przede wszystkim – na prywatną, intymną rewolucję w języku: "doznajemy wyszukanej językowej ekwilibrystyki, a wręcz nawet szaleństwa metafor, konsekwentnie niesfornych i drastycznie wierzgających przeciw sobie albo ironicznie kwestionujących się wzajem. Ale ta językowa wywrotowość praktykowana jest przez poetę – to zgoła paradoksalne – z zadziwiającą i żelazną wręcz dyscypliną, bez żadnej pokusy rozkiełznania".
Zdaniem Mikołejki to właśnie "z gruzów języka" osuwających się w religijną pustkę Wojtyła buduje z żelazną konsekwencją swoje wiersze: "I to coś znaczy, jakieś wyrodzenie czy też wydziedziczenie. Ale wydziedziczenie nieostateczne przecież – coś zostało z gruzów języka, coś kołacze się w ruinach i głowie, coś majaczy w głębi tych przygodnych egzystencjalnych konstruktów. To oczywiście zatem język żywy, wciąż żywy. To choćby język „podsłuchańców”. „Podsłuchańce” te, inaczej niż u Wisławy Szymborskiej, nie skupiają się u Wojtyły na spuentowanej zręcznie anegdocie „wprost z życia”, lecz – lekcja Białoszewskiego została tu wysłuchana starannie i z ogromnym wynalazczym pożytkiem – na karkołomnych paradoksach mowy, na łamańcach i harcach mowy już potrzaskanej, krnąbrnej, zawsze wiodącej na jakieś manowce, w jakieś miazmaty mowy i wewnętrznego pejzażu, coś jednak w sumie – i mimo wszystko – objawiającej. Tak, tak – objawiającej".
Joanna Oparek dodaje zaś, że "Pod czerwień" to współczesna opowieść o długiej podróży (a bez dłużyzn) do domu poezji, gdzie mieszkają miłość, śmierć i pamięć o miłości i śmierci. Czasem słychać w nim śmiech, który jest „diagnozą rzeczy wspólnych”. Zmieniając konwencję tej notki chciałabym jeszcze dodać, że wiersze Konrada Wojtyły rozbierają nas „haftka po haftce”. Słowa wbijają się w słowa, wcinają się w myśli. Po to, żeby przenicować rzeczywistość. Żeby dobrać się do tego, co metafizyczne.
 

Zobacz także

2022-01-30, godz. 20:17 "Skrucha" - najnowsza książka Marka Stelara [ROZMOWA] Wiosna 2018 roku. Młody szczeciński policjant trafia, za karę, do Nowego Warpna. Pierwsza sprawa, którą musi się zająć ma swoje początki w latach 90… » więcej 2022-01-23, godz. 14:30 "Łabędź" – pierwszy z dwóch tomów najnowszej powieści Sylwii Trojanowskiej [ROZMOWA] "Łabędź" – pierwszy z dwóch tomów najnowszej powieści Sylwii Trojanowskiej ukaże się w najbliższą środę (26 stycznia 2022 roku) nakładem wydawnictwa… » więcej 2022-01-16, godz. 19:38 Cezary Borowy - "Przemytniczki złotych kości" [POSŁUCHAJ] Najpierw elektronika, później złoto. Przemytem z „Krakowa” do „Skierniewic” w połowie lat 80. XX wieku zajmowało się kilkaset młodych ludzi z Polski… » więcej 2022-01-16, godz. 19:32 Małgorzata Gwiazda-Elmerych - "Zapojutrze" [ROZMOWA] Powieść odważna, szokująca, brutalna, która na długo pozostaje w pamięci. O przemocy mężczyzn wobec kobiet napisano wiele, jednak Małgorzata Gwiazda-Elmerych… » więcej 2022-01-08, godz. 23:18 Piotr Gociek - "Widzenie Eneasza" [ROZMOWA] "Widzenie Eneasza" to to autorski wybór wierszy z lat 1986-2020 (poczynając od debiutu poza zasięgiem cenzury PRL, w drugoobiegowej „Kulturze Niezależnej”)… » więcej 2021-12-27, godz. 19:31 Jerzy Bralczyk, Michał Ogórek - "A bodaj Ci nóżka spuchła, czyli co nas śmieszyło i śmieszy" [ROZMOWA] Z czego śmieją się Polacy, a co było zabawne dla starożytnych Greków? Autorzy przekomarzają się i dyskutują o humorze specyficznie narodowym, regionalnym… » więcej 2021-12-19, godz. 15:02 Ukazał się album "Murale Szczecina" [POSŁUCHAJ] "Murale Szczecina" to popularyzatorski album najciekawszych realizacji z tej dziedziny w naszym mieście i zarazem opowieść artystów o szczecińskiej sztuce… » więcej 2021-12-12, godz. 15:19 Marek Raganowicz - "Znikając" [ROZMOWA] Nic nie jest dla niego za trudne, zbyt odległe, niemożliwe. Outsider i buntownik, kolorowy ptak. Historia Marka Raganowicza splata się z niezwykłymi opowieściami… » więcej 2021-11-19, godz. 20:39 "Coraz trudniej we wszystkim", czyli "Przedświty" Orła [ROZMOWA] Na rynku wydawniczym ukazała się ósma książka w dorobku Pawła Orła zatytułowana Przedświty. Jak pisze Jerzy Franczak, to "książka tak niepodobna do… » więcej 2021-11-21, godz. 15:01 Marek Boszko Rudnicki z nową książką "Vakho. Wilcze szczenię" [ROZMOWA] Marek Boszko Rudnicki właśnie wydał swoją najnowszą książkę "Vakho. Wilcze szczenię". Powieść ukazała się jednocześnie w Polsce i USA. To historia… » więcej
910111213