Trochę Kultury
Radio SzczecinRadio Szczecin » Trochę Kultury » Rozmowy o książkach
Konrad Wojtyła, fot. [Andrzej Kutys]
Konrad Wojtyła, fot. [Andrzej Kutys]
W warszawskim wydawnictwie Convivo Anny Matysiak ukazała się książka Konrada Wojtyły "Pod czerwień. 111 wierszy". To autorski wybór 100 wierszy z wszystkich dotychczasowych tomów poety poszerzony o 11 premierowych wierszy. Wśród nich znaleźć można m.in. teksty z debiutanckiego arkusza wydanego w 2000 roku oraz te pomieszczone w tomie "może boże" (2010 Instytut Mikołowski), wyróżnionym Lubuskim Wawrzynem Literackim czy "Znaku za pytaniem" (2017, WBPiCAK), za który Wojtyła otrzymał Nagrodę Otoczaka. Wierszy tytułowy – podobnie jak 10 zupełnie nowych utworów – zapowiada jednocześnie nową książkę szczecińskiego poety "Scherzofrenia".


Posłuchaj rozmowy Agaty Rokickiej
Prof. Zbigniew Mikołejko w posłowiu do Pod czerwieni definiuje Wojtyłę jako autora na wskroś metafizycznego, niewolnego od grozy i „męstwa bycia” (określenie Paula Tillicha), metodycznie wręcz zmagającego się z kalectwem oraz szorstkością świata, z jego niedostatkiem czy brakiem, na który autor nie wyraża zupełnie zgody. Jednocześnie zwraca uwagę na odniesienia do tradycji awangardowych, w tym również – a może przede wszystkim – na prywatną, intymną rewolucję w języku: "doznajemy wyszukanej językowej ekwilibrystyki, a wręcz nawet szaleństwa metafor, konsekwentnie niesfornych i drastycznie wierzgających przeciw sobie albo ironicznie kwestionujących się wzajem. Ale ta językowa wywrotowość praktykowana jest przez poetę – to zgoła paradoksalne – z zadziwiającą i żelazną wręcz dyscypliną, bez żadnej pokusy rozkiełznania".
Zdaniem Mikołejki to właśnie "z gruzów języka" osuwających się w religijną pustkę Wojtyła buduje z żelazną konsekwencją swoje wiersze: "I to coś znaczy, jakieś wyrodzenie czy też wydziedziczenie. Ale wydziedziczenie nieostateczne przecież – coś zostało z gruzów języka, coś kołacze się w ruinach i głowie, coś majaczy w głębi tych przygodnych egzystencjalnych konstruktów. To oczywiście zatem język żywy, wciąż żywy. To choćby język „podsłuchańców”. „Podsłuchańce” te, inaczej niż u Wisławy Szymborskiej, nie skupiają się u Wojtyły na spuentowanej zręcznie anegdocie „wprost z życia”, lecz – lekcja Białoszewskiego została tu wysłuchana starannie i z ogromnym wynalazczym pożytkiem – na karkołomnych paradoksach mowy, na łamańcach i harcach mowy już potrzaskanej, krnąbrnej, zawsze wiodącej na jakieś manowce, w jakieś miazmaty mowy i wewnętrznego pejzażu, coś jednak w sumie – i mimo wszystko – objawiającej. Tak, tak – objawiającej".
Joanna Oparek dodaje zaś, że "Pod czerwień" to współczesna opowieść o długiej podróży (a bez dłużyzn) do domu poezji, gdzie mieszkają miłość, śmierć i pamięć o miłości i śmierci. Czasem słychać w nim śmiech, który jest „diagnozą rzeczy wspólnych”. Zmieniając konwencję tej notki chciałabym jeszcze dodać, że wiersze Konrada Wojtyły rozbierają nas „haftka po haftce”. Słowa wbijają się w słowa, wcinają się w myśli. Po to, żeby przenicować rzeczywistość. Żeby dobrać się do tego, co metafizyczne.
 

Zobacz także

2022-12-26, godz. 22:10 Cezary Harasimowicz - "Adam" [POSŁUCHAJ] "Mickiewicz nie jawi się tu wyłącznie jako geniusz, cudowne dziecko romantyzmu. Jest mężczyzną z krwi i kości - delikatnym i uduchowionym, ale też kochliwym… » więcej 2022-12-18, godz. 22:53 Iwony Poczopko - "Nie chcę żeby umarła" [POSŁUCHAJ] "Kontrowersyjna, okrutna, zabawna rzecz o chorowaniu i umieraniu. Temat posępny, ale tekst pogodny, czasami można się uśmiać do łez, bo wiadomo, że najlepsze… » więcej 2022-12-04, godz. 15:30 Marek Teler - "Amanci II Rzeczypospolitej" [ROZMOWA] Franciszek Brodniewicz, Aleksander Żabczyński, Adam Brodzisz, Zbigniew Rakowiecki, Witold Zacharewicz… To do nich wzdychały wielbicielki przedwojennego kina… » więcej 2022-11-27, godz. 20:28 "Gryf, młot i cyrkiel - Szczecin w polityce władz NRD 1970-1990" [POSŁUCHAJ] "Gryf, młot i cyrkiel - Szczecin w polityce władz NRD 1970-1990" to piąta publikacja z serii "Świat wobec Szczecina" wydawanej przez szczeciński oddział… » więcej 2022-11-20, godz. 14:51 Ałbena Grabowska - "Doktor Zosia. Uczniowie Hipokratesa" [POSŁUCHAJ] Przedwojenna i wojenna Warszawa, to tło, trzeciej i ostatniej już części cyklu powieściowego Ałbeny Grabowskiej "Uczniowie Hipokratesa". W powieści "Doktor… » więcej 2022-11-20, godz. 15:03 "Bizarny Szczecin" - zbiór nieoczywistych historii o mieście [POSŁUCHAJ] Spotkali się na "Studiach pisarskich" Uniwersytetu Szczecińskiego. Pochodzą z różnych środowisk, są w różnym wieku, wykonują różne zawody. Połączyła… » więcej 2022-11-20, godz. 14:57 Kazimierz Kyrcz Jr i "Punk Ogito" [ROZMOWA] Kazimierz Kyrcz Jr swój tom poezji "Punk Ogito" wydał w szczecińskim Wydawnictwie Forma w ubiegłym roku, ale spotkanie z pisarzem połączone z promocją tomu… » więcej 2022-11-06, godz. 23:00 85. rocznica śmierci Bolesława Leśmiana [ROZMOWA] 5 listopada 2022 roku przypadała 85. rocznica śmierci jednego z najwybitniejszych XX-wiecznych poetów Bolesława Leśmiana; minęło zarazem równo 110 lat… » więcej 2022-11-01, godz. 09:14 "Nowe życie. Jak Polacy pomogli uchodźcom z Grecji" [POSŁUCHAJ] Od wielu miesięcy Polacy pomagają uchodźcom z Ukrainy. Nie jest to pierwsza sytuacja w najnowszej historii Polski w której pomagamy osobom uciekającym przed… » więcej 2022-10-09, godz. 15:00 "Szachownica" nowa powieść Leszka Hermana [ROZMOWA] Ciekawostki z życia pomorskiej arystokracji, XIX-wieczne pałace, bale, intrygi i... wampiry – to wszystko w najnowszej książce Leszka Hermana "Szachownica"… » więcej
45678