Trochę Kultury
Radio SzczecinRadio Szczecin » Trochę Kultury » Rozmowy o książkach
Konrad Wojtyła, fot. [Andrzej Kutys]
Konrad Wojtyła, fot. [Andrzej Kutys]
W warszawskim wydawnictwie Convivo Anny Matysiak ukazała się książka Konrada Wojtyły "Pod czerwień. 111 wierszy". To autorski wybór 100 wierszy z wszystkich dotychczasowych tomów poety poszerzony o 11 premierowych wierszy. Wśród nich znaleźć można m.in. teksty z debiutanckiego arkusza wydanego w 2000 roku oraz te pomieszczone w tomie "może boże" (2010 Instytut Mikołowski), wyróżnionym Lubuskim Wawrzynem Literackim czy "Znaku za pytaniem" (2017, WBPiCAK), za który Wojtyła otrzymał Nagrodę Otoczaka. Wierszy tytułowy – podobnie jak 10 zupełnie nowych utworów – zapowiada jednocześnie nową książkę szczecińskiego poety "Scherzofrenia".


Posłuchaj rozmowy Agaty Rokickiej
Prof. Zbigniew Mikołejko w posłowiu do Pod czerwieni definiuje Wojtyłę jako autora na wskroś metafizycznego, niewolnego od grozy i „męstwa bycia” (określenie Paula Tillicha), metodycznie wręcz zmagającego się z kalectwem oraz szorstkością świata, z jego niedostatkiem czy brakiem, na który autor nie wyraża zupełnie zgody. Jednocześnie zwraca uwagę na odniesienia do tradycji awangardowych, w tym również – a może przede wszystkim – na prywatną, intymną rewolucję w języku: "doznajemy wyszukanej językowej ekwilibrystyki, a wręcz nawet szaleństwa metafor, konsekwentnie niesfornych i drastycznie wierzgających przeciw sobie albo ironicznie kwestionujących się wzajem. Ale ta językowa wywrotowość praktykowana jest przez poetę – to zgoła paradoksalne – z zadziwiającą i żelazną wręcz dyscypliną, bez żadnej pokusy rozkiełznania".
Zdaniem Mikołejki to właśnie "z gruzów języka" osuwających się w religijną pustkę Wojtyła buduje z żelazną konsekwencją swoje wiersze: "I to coś znaczy, jakieś wyrodzenie czy też wydziedziczenie. Ale wydziedziczenie nieostateczne przecież – coś zostało z gruzów języka, coś kołacze się w ruinach i głowie, coś majaczy w głębi tych przygodnych egzystencjalnych konstruktów. To oczywiście zatem język żywy, wciąż żywy. To choćby język „podsłuchańców”. „Podsłuchańce” te, inaczej niż u Wisławy Szymborskiej, nie skupiają się u Wojtyły na spuentowanej zręcznie anegdocie „wprost z życia”, lecz – lekcja Białoszewskiego została tu wysłuchana starannie i z ogromnym wynalazczym pożytkiem – na karkołomnych paradoksach mowy, na łamańcach i harcach mowy już potrzaskanej, krnąbrnej, zawsze wiodącej na jakieś manowce, w jakieś miazmaty mowy i wewnętrznego pejzażu, coś jednak w sumie – i mimo wszystko – objawiającej. Tak, tak – objawiającej".
Joanna Oparek dodaje zaś, że "Pod czerwień" to współczesna opowieść o długiej podróży (a bez dłużyzn) do domu poezji, gdzie mieszkają miłość, śmierć i pamięć o miłości i śmierci. Czasem słychać w nim śmiech, który jest „diagnozą rzeczy wspólnych”. Zmieniając konwencję tej notki chciałabym jeszcze dodać, że wiersze Konrada Wojtyły rozbierają nas „haftka po haftce”. Słowa wbijają się w słowa, wcinają się w myśli. Po to, żeby przenicować rzeczywistość. Żeby dobrać się do tego, co metafizyczne.
 

Zobacz także

2022-11-01, godz. 09:14 "Nowe życie. Jak Polacy pomogli uchodźcom z Grecji" [POSŁUCHAJ] Od wielu miesięcy Polacy pomagają uchodźcom z Ukrainy. Nie jest to pierwsza sytuacja w najnowszej historii Polski w której pomagamy osobom uciekającym przed… » więcej 2022-10-09, godz. 15:00 "Szachownica" nowa powieść Leszka Hermana [ROZMOWA] Ciekawostki z życia pomorskiej arystokracji, XIX-wieczne pałace, bale, intrygi i... wampiry – to wszystko w najnowszej książce Leszka Hermana "Szachownica"… » więcej 2022-10-09, godz. 16:29 Danuta Romana Słowik "Deja Vu... 1984" [ROZMOWA] Danuta Romana Słowik jest poetką, prozatorką, animatorką kultury, malarką, członkinią Związku Literatów Polskich. Wychowywała się w Szczecinie. W 1984… » więcej 2022-10-03, godz. 21:33 „Baśnie, bajki i bajeczki (nie tylko) dla dzieci” - Magdalena Samozwaniec Pisarka pochodziła z utalentowanej rodziny Kossaków. Była wnuczką malarza, Juliusza, córką malarza Wojciecha, siostrą poetki, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej… » więcej 2022-09-26, godz. 18:53 Paweł Smoleński - "Królowe Mogadiszu" [ROZMOWA] "Głód idzie. Nic sobie nie robi z bólu i tragedii, które nieuchronnie sprowadza. Najprawdziwszy i tak rozpanoszony, że nie wywołuje nawet łez (...) W opowiadaniu… » więcej 2022-09-11, godz. 19:50 "Witkacy i kobiety. Harem metafizyczny". Rozmowa z autorką [POSŁUCHAJ] Wielki twórca, wielki egoista i egocentryk. Rząd dusz przyciągnął wielozłożonością osobowości i absolutnym geniuszem artystycznym. W jego haremie znalazły… » więcej 2022-07-10, godz. 15:00 Maciej Świerkocki o nowym tłumaczeniu Jamesa Joyce'a [ROZMOWA] O "Ulissesie" Jamesa Joyce’a i wielu innych książkach opowiadał w tym tygodniu w Szczecinie tłumacz Maciej Świerkocki. Świerkocki, jest autorem najnowszego… » więcej 2022-06-26, godz. 23:40 Marek Stelar - "Ukryci" Stelar, a właściwie Maciej Biernawski, to autor poczytnych kryminałów, których akcja rozgrywa się przede wszystkim w Szczecinie. Kilka miesięcy temu opublikował… » więcej 2022-06-19, godz. 21:19 Witold Szabłowski - "Rosja od kuchni. Jak zbudować imperium nożem, chochlą i widelcem" Witold Szabłowski - reportażysta, autor książek: "Zabójca z miasta moreli", "Tańczące niedźwiedzie", "Sprawiedliwi zdrajcy. Sąsiedzi z Wołynia" oraz… » więcej 2022-06-13, godz. 00:34 Krzysztof Niewrzęda - "Locdown" [ROZMOWA] Właśnie w szczecińskim Wydawnictwie GRANDA ukazał się najnowszy tom poezji Krzysztofa Niewrzędy. Tytuł "Locdown" sugeruje czas powstania utworów, jednak… » więcej
56789