Trochę Kultury
Radio SzczecinRadio Szczecin » Trochę Kultury » Rozmowy o książkach
Konrad Wojtyła, fot. [Andrzej Kutys]
Konrad Wojtyła, fot. [Andrzej Kutys]
W warszawskim wydawnictwie Convivo Anny Matysiak ukazała się książka Konrada Wojtyły "Pod czerwień. 111 wierszy". To autorski wybór 100 wierszy z wszystkich dotychczasowych tomów poety poszerzony o 11 premierowych wierszy. Wśród nich znaleźć można m.in. teksty z debiutanckiego arkusza wydanego w 2000 roku oraz te pomieszczone w tomie "może boże" (2010 Instytut Mikołowski), wyróżnionym Lubuskim Wawrzynem Literackim czy "Znaku za pytaniem" (2017, WBPiCAK), za który Wojtyła otrzymał Nagrodę Otoczaka. Wierszy tytułowy – podobnie jak 10 zupełnie nowych utworów – zapowiada jednocześnie nową książkę szczecińskiego poety "Scherzofrenia".


Posłuchaj rozmowy Agaty Rokickiej
Prof. Zbigniew Mikołejko w posłowiu do Pod czerwieni definiuje Wojtyłę jako autora na wskroś metafizycznego, niewolnego od grozy i „męstwa bycia” (określenie Paula Tillicha), metodycznie wręcz zmagającego się z kalectwem oraz szorstkością świata, z jego niedostatkiem czy brakiem, na który autor nie wyraża zupełnie zgody. Jednocześnie zwraca uwagę na odniesienia do tradycji awangardowych, w tym również – a może przede wszystkim – na prywatną, intymną rewolucję w języku: "doznajemy wyszukanej językowej ekwilibrystyki, a wręcz nawet szaleństwa metafor, konsekwentnie niesfornych i drastycznie wierzgających przeciw sobie albo ironicznie kwestionujących się wzajem. Ale ta językowa wywrotowość praktykowana jest przez poetę – to zgoła paradoksalne – z zadziwiającą i żelazną wręcz dyscypliną, bez żadnej pokusy rozkiełznania".
Zdaniem Mikołejki to właśnie "z gruzów języka" osuwających się w religijną pustkę Wojtyła buduje z żelazną konsekwencją swoje wiersze: "I to coś znaczy, jakieś wyrodzenie czy też wydziedziczenie. Ale wydziedziczenie nieostateczne przecież – coś zostało z gruzów języka, coś kołacze się w ruinach i głowie, coś majaczy w głębi tych przygodnych egzystencjalnych konstruktów. To oczywiście zatem język żywy, wciąż żywy. To choćby język „podsłuchańców”. „Podsłuchańce” te, inaczej niż u Wisławy Szymborskiej, nie skupiają się u Wojtyły na spuentowanej zręcznie anegdocie „wprost z życia”, lecz – lekcja Białoszewskiego została tu wysłuchana starannie i z ogromnym wynalazczym pożytkiem – na karkołomnych paradoksach mowy, na łamańcach i harcach mowy już potrzaskanej, krnąbrnej, zawsze wiodącej na jakieś manowce, w jakieś miazmaty mowy i wewnętrznego pejzażu, coś jednak w sumie – i mimo wszystko – objawiającej. Tak, tak – objawiającej".
Joanna Oparek dodaje zaś, że "Pod czerwień" to współczesna opowieść o długiej podróży (a bez dłużyzn) do domu poezji, gdzie mieszkają miłość, śmierć i pamięć o miłości i śmierci. Czasem słychać w nim śmiech, który jest „diagnozą rzeczy wspólnych”. Zmieniając konwencję tej notki chciałabym jeszcze dodać, że wiersze Konrada Wojtyły rozbierają nas „haftka po haftce”. Słowa wbijają się w słowa, wcinają się w myśli. Po to, żeby przenicować rzeczywistość. Żeby dobrać się do tego, co metafizyczne.
 

Zobacz także

2022-04-24, godz. 20:07 Jakub Małecki spotkał się ze szczecińskimi czytelnikami [POSŁUCHAJ] Na spotkaniach z nim często brakuje miejsc. Prawa do ekranizacji jego ostatniej książki ("Święto ognia") sprzedano jeszcze zanim opowieść ukazała się… » więcej 2022-04-19, godz. 10:18 Ukazał się najnowszy numer "Zeszytu Szczecińskiego" [POSŁUCHAJ] „UFA Palast, Kreuzkirche, Kunstgewerbeschule - Szczecińska architektura modernistyczna lat 20. i 30. XX wieku" - to tytuł najnowszego "Zeszytu Szczecińskiego"… » więcej 2022-04-10, godz. 22:38 Stelar wyróżniony na festiwalu Kryminalna Piła [POSŁUCHAJ] Marek Stelar - szczeciński autor kryminałów został wyróżniony podczas festiwalu Kryminalna Piła. To jedna z najważniejszych polskich nagród dla autorów… » więcej 2022-04-03, godz. 19:55 Mirosław Wlekły - "Garteh Jones. Człowiek, który wiedział za dużo" [POSŁUCHAJ] Lata 30. XX wieku. Młody brytyjski dziennikarz Gareth Jones wyjeżdża do Związku Radzieckiego, by zrobić wywiad z Józefem Stalinem. Podczas tej podróży… » więcej 2022-03-20, godz. 21:31 Krzysztof Tomasik - "Poli Raksy twarz" [ROZMOWA] Pola Raksa - to chyba najbardziej tajemnicza polska aktorka. Artystka skończyła rok temu 80 lat, ale dla większości z nas nadal jest uśmiechniętą, śliczna… » więcej 2022-03-13, godz. 22:49 "Niepospolite ruszenie słów. Liryka Heleny Raszki w zbliżeniach i przekrojach" [ROZMOWA] W Wydawnictwie Naukowym Uniwersytetu Szczecińskiego ukazała się praca "Niepospolite ruszenie słów. Liryka Heleny Raszki w zbliżeniach i przekrojach" (red… » więcej 2022-03-13, godz. 14:43 Jarosław Sokół - "Raport o końcu świata" [ROZMOWA] Jest lato 1945 roku. W Poczdamie światowe mocarstwa decydują o geopolitycznych losach powojennej Europy. Świnoujście staje się polskim miastem. Adam Kostrzewa… » więcej 2022-03-07, godz. 13:11 Konrad Wojtyła o albumie - Rafał Wojaczek "Byłem, jestem" [ROZMOWA, GALERIA] Nakładem wydawnictwa Instytutu Mikołowskiego ukazała się książka Rafała Wojaczka pt. "Byłem, jestem". Jak podkreśla Maciej Melecki, publikacja bezpośrednio… » więcej 2022-02-20, godz. 14:22 Dobrze już było... Olgerd Dziechciarz - "Reperkusje. symfonia wierszy żałosnych" [ROZMOWA] Nakładem Fundacji Kultury AFRONT ukazała się kolejna, 10 już książka poetycka Olgerda Dziechciarza. Wiersze – jest ich dokładnie 50 – powstały w latach… » więcej 2022-02-03, godz. 19:57 Wölfelsgrund zaplątane w Deleuze'a, czyli "Tottotem" Adama Sikory [ROZMOWA] "Tottotem" - taki tytuł nosi koncept album cenionego operatora filmowego, scenarzysty, malarza, fotografa, pedagoga - prof. dra. hab Adama Sikory. W publikacji… » więcej
7891011