Grę wyróżnia wiele oryginalnych cech - umieszczona w labiryncie nieliniowa rozgrywka, specjalne umiejętności, a co najważniejsze, gracz nie otrzymuje żadnych wskazówek. Prawdziwy wyznacznik trudności produkcji tamtego okresu.
Główną bohaterką Metroida jest łowczyni nagród Samus Aran, ale o tym, że jest kobietą, gracz dowiaduje się na koniec gry. Dzięki umiejętności przemiany w kulę może dostawać się do niedostępnych lokacji, a rozwijana w trakcie zabawy broń pozwala eliminować kosmicznych przeciwników.
Gra jest bardzo trudna, ale dzięki systemowi haseł można kontynuować rozgrywkę od konkretnego momentu. Rozpoczynający serię Metroid sprzedał się w blisko 3 milionach sztuk, a kultowy magazyn Nintendo Power w roku 2006 umieścił go na 11 miejscu zestawienia najlepszych gier wielkiego N w historii.