107 lat temu, 11 listopada 1918 roku, Polska odzyskała niepodległość. Po 123 latach zaborów, walki konspiracyjnej, powstań narodowo-wyzwoleńczych, a także cierpienia i wysiłku wielu pokoleń Polek i Polaków, nasz kraj powrócił na mapę Europy.
11 listopada 1918 roku Rada Regencyjna, utworzona przez dwóch byłych zaborców - Austrię i Niemcy - przekazała naczelne dowództwo wojsk polskich Józefowi Piłsudskiemu, który dzień wcześniej przyjechał do Warszawy z Magdeburga, gdzie był więziony. Niemcy liczyli na to, że ze swym autorytetem zapanuje on nad chaosem i zapewni spokojny przejazd wojsk niemieckich wracających z Rosji do domu. Przyjazd Piłsudskiego, który w oczach większości Polaków uchodził za symbol walki z zaborcami, stał się wezwaniem do rozbrajania Niemców i organizowania polskiej administracji. 14 listopada Rada Regencyjna powierzyła Piłsudskiemu także władzę cywilną. 16 listopada Naczelnik Państwa wysłał telegram do państw zachodnich, w którym zawiadamiał o powstaniu niepodległej Polski, obejmującej wszystkie wyzwolone ziemie.
Ośrodki władzy istniejące w pierwszych dniach wolności Rzeczpospolitej podporządkowały się Józefowi Piłsudskiemu, który stał się rzeczywistym przywódcą tworzącego się państwa polskiego.
11 listopada 1918 roku nasz kraj nie był w pełni zjednoczony, nie miał też ustalonych granic. Rozpoczynał się proces scalania ziem mających tworzyć II Rzeczpospolitą. Największym wyzwaniem była obrona państwowości i granic. Zaczynały się walki o Wielkopolskę i Śląsk. Oba te regiony zostały przyłączone do naszych ziem dzięki determinacji Ślązaków i Wielkopolan. Z kolei na wschodzie Polacy musieli walczyć o kształt granic najpierw z Ukraińcami, a następnie z nacierającą na nasz kraj Armią Czerwoną. Nawałę udało się powstrzymać. Wygrana wojna polsko-bolszewicka, a podczas niej spektakularne zwycięstwo w Bitwie Warszawskiej (1920), zapewniły naszemu państwu niepodległość na blisko 20 lat.
Trudności i zagrożenia jakie stały przed Polską w listopadzie 1918 roku nie były w stanie zburzyć radości i entuzjazmu społeczeństwa z wyczekiwanej wolności. A udało się ją odzyskać, mimo trwającej ponad sto lat niewoli, krwawo stłumionych powstań narodowych, represji politycznych, zsyłek na Syberię, a także nasilonej rusyfikacji i germanizacji na przełomie XIX i XX wieku.
Po ponad 20 latach od odzyskania niepodległości, 1 września 1939 roku, budowę państwa polskiego przerwał wybuch II wojny światowej, która po raz kolejny zmieniła Europę i świat.
Edycja tekstu: Michał Król


Radio Szczecin