Momentem zapalnym wybuchu społecznej niechęci stała się nieudolna interwencja milicji. Tego dnia, około godziny 18 w centrum miasta, funkcjonariusze MO usiłowali zatrzymać pijanego mężczyznę. W pewnym momencie rozpaczliwe okrzyki awanturującego się mężczyzny - "Za co mnie aresztujecie, jestem Polakiem" wywołały gwałtowną reakcję zgromadzonych - tak szczecińskie wydarzenia z 10 grudnia 1956 roku opisuje Instytut Pamięci Narodowej.

Zdarzenie z udziałem milicjantów doprowadziło do kilkutysięcznego protestu przeciwko dławieniu wolności na Węgrzech i sowieckiej dominacji w Polsce. - Jednym z elementów antysowieckich zamieszek było podpalenie konsulatu radzieckiego w Szczecinie - mówił Tomasz Dźwigał, naczelnik archiwum IPN w Szczecinie.

- Stoimy dzisiaj przy pomniku tzw. Chłopca z Pesztu. To symbol wdzięczności społeczeństwa węgierskiego, społeczeństwa Budapesztu, dla mieszkańców Szczecina, którzy w 1956 roku podczas rewolucji węgierskiej, przeciwko komunizacji Węgier, zbierali dary i oddawali krew na potrzeby Węgrów - zaznaczył Dźwigał.

"10 grudnia szczecinianie pokazali solidarność z Węgrami"

Wydarzenia z tamtych lat są niezwykle istotne dla mnie oraz całego mojego kraju. Solidarność między Polską a Węgrami była ważna wtedy, tak jak obecnie - podkreślił Ottó Sipos, pracownik Konsulatu Generalnego Węgier w Gdańsku. - 10 grudnia szczecinianie pokazali solidarność z Węgrami walczącymi przeciwko Sowietom, którzy napadli na nasz kraj. Musimy wyciągać wnioski z historii, budować silne państwa i sojusze, żebyśmy mogli stawiać opór wszystkim rodzajom dla nas nieprzyjacielskich, wrogich - podkreślił Sipos.

Pomnik także w Budapeszcie

Pomnik Chłopca Węgierskiego w Szczecinie znajduje się w szczecińskim Parku Kasprowicza. Odsłonięty został 9 grudnia 2016 roku. Autorem rzeźby jest Richárd Juha. Fundatorem była Rada Csepelu - dzielnicy Budapesztu - w 60. rocznicę powstania węgierskiego z 1956 roku na znak solidarności i wdzięczności za pomoc udzieloną mieszkańcom stolicy Węgier przez szczecinian. Taki sam pomnik znajduje się również w samym Csepel.

Podczas powstania węgierskiego zginęło blisko 3 tysiące Węgrów, a 200 tysięcy zostało zmuszonych do emigracji.