O godz. 9 w Pruszkowie rozpocznie się dwudniowa, międzynarodowa konferencja naukowa "Przed 17 września 1939 r. Stan posiadania Rzeczypospolitej Polskiej na obszarze anektowanym przez ZSRR".

Wydarzenie organizuje Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego. Dyrektor ISW, profesor UJ Konrad Wnęk powiedział Polskiemu Radiu, że rozpoczynająca się dziś konferencja to próba ukazania bilansu otwarcia II wojny światowej z punktu widzenia Polski.

- Niekoniecznie już w tej chwili będzie mowa o stratach wojennych, ale na przykład o tym, jak wyglądała flotylla rzeczna, jaką mieliśmy infrastrukturę, jaki był stan bankowości, szeregu rzeczy związanych z gospodarką, demografią, kulturą, zabytkami. Czyli z czym zaczynaliśmy, a z czym skończyliśmy w 1945-46 roku na tym terenie - zaznaczył prof. Wnęk.

Szef Instytutu Karskiego zwrócił jednak uwagę na dwa główne problemy związane z badaniem strat zadanych prze Sowietów. Pierwszy to faktyczne zamknięcie archiwów w Rosji i na Białorusi, a drugi to pewne trudności związane z rozgraniczeniem strat z okupacji sowieckiej i niemieckiej, która nastąpiła po ataku III Rzeszy na ZSRR w 1941 roku.

- Na pewno można jednak przybliżyć jak duże były to straty. Doszło tam do całkowitego wywrócenia systemu społecznego i ekonomicznego już za tzw. pierwszego Sowieta. co ciekawe, już po ataku Niemiec na Związek Sowiecki, oni utrzymali te wszystkie sowchozy i wcale nie dążyli do tego, by cokolwiek zwracać. W zasadzie jest to ta sama strata, która była już dokonana w tym pierwszym okresie okupacji. Po prostu łatwiej im się zarządzało takimi państwowymi zakładami - tłumaczył profesor Konrad Wnęk.

Dyrektor Instytutu Strat Wojennych podkreślił, że w przypadku okupacji sowieckiej straty ludnościowe będą niższe niż w okresie zajęcia ziem polskich przez Niemców. Jak dodał, choć w społecznej świadomości zapisały się wywózki Polaków w głąb ZSRR, to Sowieci dokonali również licznych zniszczeń materialnych.

Rozmówca Polskiego Radia wskazuje m. in. na rozgrabienie fabryki radiotechnicznej Elektrit w Wilnie czy udział Sowietów w zniszczeniu Borysławsko-Drohobyckiego Zagłębia Naftowego.

Profesor Konrad Wnęk powiedział ponadto, że raport z bilansem strat wojennych zadanych Polsce przez Związek Sowiecki powstanie minimum za 2-3 lata. Wcześniej jednak należy spodziewać się publikacji wyników odnoszących się do poszczególnych sektorów strat, jak bankowości.