Radio Szczecin
Obraz Jana Matejki "Konstytucja 3 Maja 1791 roku". Mat. YouTube / Narodowe Centrum Kultury
Reforma systemu władzy, likwidacja liberum veto oraz wprowadzenie wartości republikańskich - to główne założenia uchwalonej 230 lat temu Konstytucji 3 Maja. Dziś to święto narodowe jednoczące wszystkich Polaków.
Ostateczny kształt Konstytucji potajemnie ustalany był do ostatnich chwil. Problemem były dwie wizje nowej Rzeczypospolitej: monarchistyczna i republikańska.
- Był oczywiście król Stanisław August Poniatowski, który dbał o to, by w Konstytucji był odpowiedni element monarchistyczny, a z drugiej strony był Ignacy Potocki, który chciał ograniczyć władzę króla - mówi historyk Karol Mazur.
Uchwalenie Konstytucji przebiegało w atmosferze fortelu; reformatorzy działali bardzo szybko.
- Ten okres po świętach wielkanocnych, gdzie była przerwa i część osób się rozjechała, wykorzystano też moment, że nie wszyscy wrócili, zwłaszcza z opozycji magnackiej. Sama debata była też pewnym zaskoczeniem.
Uchwalenie Konstytucji 3 Maja Warszawa przyjęła z euforią. Ta, niestety, nie trwała długo, kilkanaście miesięcy później zawiązano Konfederację Targowicką, która dzięki wsparciu Rosji przekreśliła szansę na odbudowę Rzeczypospolitej.
W Warszawie z udziałem prezydentów pięciu państw odbędą się obchody 230. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
Na zaproszenie prezydenta Andrzeja Dudy w uroczystościach będą uczestniczyć prezydenci Litwy - Gitanas Nauseda, Łotwy - Egils Levits, Estonii - Kersti Kaljulaid oraz Ukrainy - Wołodymr Zełenski.
Już w niedzielę wizytę w Warszawie rozpoczęła litewska para prezydencka. O godz. 9 obaj prezydenci pojawią się w Sejmie.
- Będzie to święto Polski i Litwy, czego świadectwem jest wspólne posiedzenie Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej oraz Sejmu Republiki Litewskiej połączone z wystąpieniami prezydentów obu państw - zapowiedział prezydencki minister, Wojciech Kolarski.
Następnie przywódcy Polski, Litwy i Łotwy będą uczestniczyć we mszy świętej w archikatedrze warszawskiej. Uroczystości z udziałem prezydentów pięciu państw naszego regionu rozpoczną się w południe na Zamku Królewskim.
- Prezydenci z naszego regionu będą wspólnie debatować o tym, jak nasze dziedzictwo wpływa na budowanie dzisiaj relacji w regionie i jak pomaga razem kształtować przyszłość Europy - powiedział minister Wojciech Kolarski. Przywódcy przyjmą też wspólną deklarację z okazji 230-lecia Konstytucji 3 Maja.
Po południu przewidziano ponadto dwustronne spotkania prezydenta Dudy z prezydentami Łotwy i Ukrainy. Jutro Andrzej Duda przyjmie w Pałacu Prezydenckim prezydent Estonii Kersti Kaljulaid.
