42 lata temu, 30 sierpnia 1980 roku, komunistyczne władze, reprezentowane przez wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego, podpisały porozumienie ze strajkującymi w Stoczni Szczecińskiej, na czele których stał Marian Jurczyk. Było to jedno z porozumień, kończących falę strajków w sierpniu 1980 roku.
W Szczecinie uroczystości przygotowane przez NSZZ Solidarność rozpoczną się mszą św. o godz. 10.00 w parafii pw. św. Stanisława Kostki. Następnie przeniosą się pod bramę Stoczni Szczecińskiej, gdzie na godz. 11.40 zaplanowano obchody 42. rocznicy podpisania porozumień sierpniowych.
Impuls do zmian systemowych
Sierpień 1980 był impulsem do przemian systemowych, które w ostateczności doprowadziły do upadku PRL i innych dyktatur z bloku wschodniego oraz odzyskania przez nasz kraj suwerenności.
Walczyliśmy o godniejsze życie, tańsze jedzenie, buty, książki, a przede wszystkim o godność człowieka, bo to była rzecz fundamentalna - powiedział nieżyjący Marian Jurczyk, który stał na czele protestów w szczecińskiej stoczni.
Spontaniczne protesty w całej Polsce
Protesty rozpoczęły się 1 lipca 1980 roku. Zaczęły wybuchać spontanicznie, jako bezpośrednia reakcja na podwyżki cen mięsa i wędlin, wprowadzone przez ekipę rządzącą Edwarda Gierka. Do strajków przyczyniły się pogarszające się od dłuższego czasu warunki życia robotników, zwolnienia ludzi z pracy, a także przekonanie stoczniowców, że istniejące związki zawodowe zależne od władz, w rzeczywistości nie dbają o ich interesy. Protesty ogarnęły stopniowo cały kraj.
Strajki w Szczecinie
Strajki w Szczecinie rozpoczęły się 18 sierpnia w Stoczni Remontowej "Parnica", a potem w dwóch wydziałach Stoczni im. Adolfa Warskiego oraz w Stoczni "Gryfia". Wśród szczecińskich "36 żądań" znalazły się wszystkie niemal postulaty zgłoszone w Gdańsku, a na pierwszym miejscu - prawo do tworzenia wolnych związków zawodowych.
Stocznia Gdańska
Decydujące znaczenie miał rozpoczęty 14 sierpnia strajk w Stoczni Gdańskiej (wtedy im. Lenina), który rozszerzył się na pozostałe stocznie, porty, komunikację miejską i niektóre zakłady przemysłowe. To właśnie w Stoczni Gdańskiej, poza postulatami gospodarczymi, wysunięto również żądania o charakterze politycznym. Ostatecznie sformułowano 21 postulatów.
Negocjacje komunistów z opozycją i podpisanie porozumienia
21 sierpnia rozpoczęły się rozmowy komisji rządowej pod przewodnictwem wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego z przedstawicielami Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Szczecinie. Po żmudnych negocjacjach, przy udziale ekspertów obu stron, 30 sierpnia zostało podpisane porozumienie.